Kobalamin, diğer adıyla B12 vitamini, suda çözünebilen, hayvansal gıdalarda doğal olarak bulunan, vücudun kırmızı kan hücresi oluşumunda, sinir hücrelerinin sağlıklı kalmasında, hücre metabolizmasında ve hücrelerin genetik materyali olan DNA moleküllerinin yapılmasında önemli bir rol oynayan, vücut içerisindeki hemen her hücrenin ihtiyaç duyduğu bir B vitamini türüdür.
B12 vitaminin bir kısmı kas, karaciğer ve farklı dokularda depolanırken, bir kısmı da idrar yoluyla vücut dışına atılır. Ancak günlük vitamin alımının gereğinden fazla olması durumunda, cilt döküntüleri, kızarma, kaşıntı ve cilt kabarmaları ile, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, hazımsızlık, şişkinlik, ishal gibi belirtiler görülebilmektedir.
İnsan vücudu hemen her dakika milyonlarca alyuvar hücresi üretir. Bu hücrelerin çoğalması için B12 vitamini gereklidir. Eğer B12 seviyesi çok düşükse, alyuvar hücrelerinin üretimi azalır ve anemiye yol açar. (Kansızlık olarak da bilinen, dokulara oksijen taşıyacak sağlıklı kırmızı kan hücresinin bulunmaması veya hemoglobin adlı proteinin normalden düşük olması durumu...)
Yapılan araştırmalar ışığında, 14 yaş üzerindeki bireylerin günde 2, 4 mikrogram (mcg) B12 vitamini tüketmeleri önerilmektedir. Hamile kadınlarda bu miktar 2.6 mikrogram iken, bebek emziren kadınlarda 2.8 mikrograma çıkmaktadır.
B12 eksikliği, vücudun kırmızı kan hücresi üretmek için ihtiyaç duyduğu B12 vitaminin vücutta yeterli miktarda bulunmaması olup, yetersiz beslenme, vitamin emilimini engelleyen metabolik bozukluklar ve bazı ilaçların kullanımı sonucu oluşmaktadır. Kansızlık, yorgunluk, kas güçsüzlüğü, hafıza sorunları, uzuvlarda karıncalanma, iştah ve kilo kaybı, ishal, ağız yaraları, görme sorunları, nefes darlığı, anlama ve muhakemede değişiklik, denge ve koordinasyon sorunları, sinirlilik, hazımsızlık ve cilt renginin solgunlaşması belirtileri arasındadır.
B12 eksikliğinin nedenlerinden biri olan kansızlık, hamilelerde erken doğum, bebeğin düşük kilolu doğması ve ölü doğumlara neden olabilmektedir. B12 eksikliği, çocuklarda büyümede gerilik, sık hastalanma, dikkat dağılması, öğrenme ve algılama fonksiyonlarında azalma ortaya çıkabilmektedir.
50 yaş ve sonrasında bu vitaminin vücut tarafından emiliminin zorlaşmaya başlamasıyla, B12 eksikliği ileri yaştakiler arasında (65 yaş ve üstü) sıklıkla görülmektedir. Ayrıca vejetaryen (hayvan eti tüketmeyen) ve vegan (hayvan eti ile hayvandan elde edilen hiçbir gıda ürününü tüketmeyen) kişiler, ince bağırsağı cerrahi olarak kısaltılmış, gastrit, çölyak ve iltihaplı bağırsak hastalığı olanlar, B12 eksikliği açısından riskli gruptadır.
B12 vitamini hayvansal gıdalarda, süt ve süt ürünlerinde, oldukça fazla olmasıyla beraber, mayalı soya ürünlerinde, elma, muz, avokado, yaban mersini, mango gibi meyvelerde bulunur. Zannedilenin tersine, metabolizmayı uyararak duygu durumunu etkilediğinden, stresin olumsuz etkilerini azaltır ve kilo vermeye destek olur.
Bununla beraber, kontrolsüz kullanılan vitaminlerin organları yormasının yanı sıra, hastalıklara da yol açabilmekte olduğunu; bu bakımdan doktorunuza danışmadan hiçbir vitamin takviyesi almamanız gerektiğini önemle vurgulamak isterim.
Sağlıkla kalın !..
