Bruksizm yani diş sıkma-diş gıcırdatma genellikle dişsel veya nörolojik kökenli olup, genetik olduğu da düşünülmektedir. Ortalama her 5 kişiden 2’ sinde bulunan, uyku boyunca dişleri sıkma, ağız açık uyuyanlarda uyku sırasında çenenin aniden kapanması veya diş gıcırdatma olarak üç şekilde kendini gösteren bir uyku bozukluğudur. Uyku esnasında diş sıkma ile seyreden kas faaliyeti normal bireylerden 3 kat fazla; ayrıca kas kasılmalarının gücü de uyanıklık halinden daha yüksek olmaktadır.
Genetik faktörler, psikiyatrik bazı ilaçlar, nörolojik veya psikolojik sorunlar, stres, uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu, migren, ağız içi dokularda dengesizlik, eksik ya da çürük dişlerle hatalı protezler Bruksizmin nedenleri arasında sayılmaktadır. Ayrıca, sigara, kafeinli içecekler ve alkol kullanmak riski artırabilmektedir.
Klinik araştırmalar, bu hastalarda uykuya başlama ve devam ettirme bozukluklar görüldüğü, bunun da gün içinde uyuklama isteği yaratarak, yaşam kalitesinde bozulmalar ile sonuçlandığını göstermektedir.
Sıcak soğuk hassasiyeti, çene ağrısı ve çene hareket kısıtlılığı, dişlerde kırılma, aşınma, sallanma gibi hasarlar, diş eti hastalıkları, kemik kaybında artış, çene kilitlenmesi, nadiren baş ağrısı, boyun ağrısı ile tetiklenen migren atakları bu rahatsızlığın belirtileri arasındadır.
Diş sıkma çoğu zaman sadece uykuda gerçekleştiği için kişilerce bu durum fark edilememekte olup, ancak diş hekimi tarafından ağız içi, diş ve çene eklemi muayenesi sonucunda teşhis edilebilmektedir.
İlerlemiş vakalarda, eklem, kulak ve çene kası ağrıları migren ağrıları ile karıştırılır duruma gelindiğinden, KBB veya nöroloji uzmanları tarafından da alternatif kontrollere gerek duyulabilmektedir.
Birçok vakada ve özellikle küçük yaştaki çocuklarda görülen diş sıkması, herhangi bir tedaviye gerek olmadan kendiliğinden iyileşir. Yetişkinler genellikle dişlerini terapi gerektirecek kadar kötü sıkmaz veya gıcırdatmaz. Ancak bazı nadir ve daha ağır vakalarda, bu duruma neden olan, altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekebilir.
Atılacak çeşitli bireysel adımlar bruksizmi önleyebilmekte veya tedavisine yardımcı olabilmektedir. Bunların başında stres azaltıcı adımlar gelmektedir. Gün içinde müzik dinlemek, yatmadan önce sıcak bir banyo veya egzersiz yapmak rahatlamaya yardımcı olabilmektedir.
Akşamları çay-kahve gibi uyarıcılardan kaçınmak, alkolden uzak durmak, düzenli ve yeterli uyku almak, mümkünse her gece aynı saatte yatmaya çalışmak, diş sıkmanın azaltılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Sağlıkla kalın !..
