Üç gündür tercih listesi skandalını yazıyorum.
Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nı (YKS) kazanan altı kişinin üniversite tercih listesi Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) sistemine giren eller tarafından değiştirildi.
Bu skandalı ifşa eden, İzmir’de yaşayan C.Ş. adlı öğrenci oldu. Sayısal alanında 23.007’inci olmayı başararak, kamu üniversitesinde tıp fakültesi kazanacak puan alan C.Ş.’nin tercihleri, son gece olan 13 Ağustos’ta değiştirilerek, yerine özel üniversitelerdeki iki yıllık yaşlı bakım bölümü işaretlendi.
C.Ş. ve ailesi o geceden itibaren her kapıyı çaldı.
Sabah saat 04.10’da polis karakoluna ve mesai başlar başlamaz İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayette bulundular.
C.Ş. ve ailesinin çabası sayesinde aynı gece Giresun’da Y.S., Hatay’da M.B.K. ve İstanbul’da N.E.’nin tercihlerinin de değiştirildiği ortaya çıktı. Daha sonra D.K. ve Kadir Efe Korkut eklendi mağdurlara.
Bu organize saldırının ortak özellikleri var:
Mesela C.Ş., Y.S. ve M.B.K.’nin sistemlerine aynı IP adreslerinden girilmiş. Y.S.’nin tercih listesine de yaşlı bakım bölümü yazılmış.
ÖSYM, ilk liste talebini reddetti
C.Ş., tercih listesi değiştirildikten bir gün sonra, 14 Ağustos’ta, babasıyla Ankara’ya giderek, ÖSYM’ye dilekçe verdi.
C.Ş., dilekçesinde, listenin bilgisi ve rızası dışında değiştirildiğini yazdı. Kendisinin işaretlediği tercihlerin geçerli olmasını istedi. Bu listeyi gösteren ekran görüntüsünü ÖSYM’ye sundu.
ÖSYM, red yanıtı verdi.
YSK Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nun ikinci maddesindeki ‘tercih süresi bittikten sonra değişiklik yapılmayacağı’ hükmünü hatırlattı. Tercihlerde değişiklik, tercihlerin kısmen ya da tamamen iptali gibi taleplerini içeren dilekçelerin kabul edilmeyeceğini ifade etti.
‘Sorumluluk adaya bırakılamaz’
C.Ş. ve ailesi Ankara 24. İdare Mahkemesi’nde dava açtı.
Mahkeme, 15 Ekim’de C.Ş.’yi haklı buldu ve işlemi iptal etti.
Kararda, C.Ş.’nin tercihlerini 13 Ağustos’ta saat 23.28’de onaylayıp ekran görüntüsü aldığı ifade ediliyor. Yedi dakika sonra listenin güncellendiği, C.Ş.’nin tercihleri arasında yer almayan, puanıyla örtüşmeyen, başarı sıralaması düşük olan yaşlı bakım bölümünün ön sıralara yazıldığı anlatılıyor. Savcılıkça yapılan incelemede, İstanbul Ümraniye’de yaşayan M.H.C.’ye ait IP adresinden sisteme girildiği vurgulanıyor. M.H.C.’nin suçlamaları kabul etmediği, ancak bu kişiye ‘kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek ve yaymak’ iddiasıyla dava açıldığı belirtiliyor.
ÖSYM tercihlerin nasıl yapılacağına ilişkin düzenlemeye atıf yapsa da günümüzdeki teknolojik gelişmelerle, iyi niyetli olmayan kişilerin şifreleri kırıp kişinin isteği dışında müdahalelerde bulunabildiği hatırlatılıyor.
Kararda şöyle devam ediliyor:
“C.Ş.’nin aldığı puan ile uyumlu olmayan son yapılan tercihler ile başka kişilerin de aynı şekilde tercihlerinin değiştirilerek, mağdur edilmesi ve mağduriyetin aynı IP numarası üzerinden yapıldığının anlaşılması hususları göz önüne alındığında müdahalelerdeki yükümlülüğün ve sorumluluğun adaya bırakılmasının haklı bir yaklaşım olmayacağı…”
‘Dış müdahaleyle değiştirilmiş’
C.Ş. ile farklı şehirlerdeki üç mağdura ait tercihlerin de aynı IP adresinden girilerek, ortak veya benzer bölümlerle değiştirildiği vurgulanıyor.
C.Ş.’nin şikayetiyle bir dava açıldığına dikkat çekilerek, şöyle devam ediliyor:
“Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde davacının tercihlerinin kendi isteği dışında bir müdahale ile değiştirildiğini ispatlar nitelikte olduğu anlaşıldığından, davalı idarece farklı IP numarası ile son yapılan değişiklikler göz önüne alınmadan davacının önceki tercihleri doğrultusunda değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, başvurusunun reddine yönelik tesis edilen işlemde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı…”
Emek hırsızları cezalandırılsın
Bu karar C.Ş.’yi ve ailesini sevince boğdu.
C.Ş., hayal ettiği üniversiteye kavuşmak ve emek hırsızlarının cezalandırılmasını görmek istiyor.
C.Ş., şunları söylüyor:
“Hayalimdeki bölüme yerleşebilmek için iki yıldır çabalıyorum. Yapılan emek hırsızlığıyla dünyam başıma yıkıldı ama pes etmedim, ümidimi hiç kaybetmedim. Çünkü kendimden emindim. Ailemin desteğini hep hissettim. Bugünün gelip haksızlığın ortaya çıkacağına adım kadar emindim. İlk aşaması gerçekleşti. Mahkeme kararıyla hayalim olan üniversiteye kavuşacağım. İnşallah ceza davasıyla gençlerin umutlarını ve geleceklerini çalan emek hırsızları hak ettikleri cezayı bulur.”
C.Ş. ve ailesi adalet mücadelesi başlatırken, her ihtimale karşılık, ortaöğretim başarı puanı düşmesin diye 150 bin TL ödeyerek, kızlarını yüzde 50 burslu Başkent Üniversitesi Yaşlı Bakım bölümüne kaydetmek zorunda kalmışlardı.
Şimdi bu yükten de kurtulmuş oldular.
Ankara 27. İdare Mahkemesi’nin kararı kesinleşirse hem geçen yıllarda hem de bu yıl tercih listelerine müdahale edilen öğrenciler ve memur adayları için de geçerli olacak.
