Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçiş için Ortak Mutabakat Metni’ni hazırlayan altı muhalefet partisinin genel başkan yardımcıları Çarşamba günü akşam yemeğinde buluşacaklar.

Bu yemekli toplantının konusu altı muhalefet liderinin buluşacağı zemini hazırlamak olacak. Genel başkan yardımcıları, liderlerin nerede ve ne zaman buluşacakları konusunu ele alacaklar. Altı genel başkan yardımcısının alacağı karara liderler uyacak ve biraya gelerek altılı fotoğraf verecekler.

CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin liderlerinin önce kendi aralarında basına kapalı bir toplantı mı yapacakları, yoksa doğrudan birlikte basının karşısına çıkıp ortak metni mi açıklayacakları genel başkan yardımcılarının yemekli toplantısında kararlaştırılacak. Liderler her iki öneriye de açıklar.

Liderler kamuoyunun karşısına çıkmadan önce kendi aralarında bir yuvarlak masa toplantısı yapılmasına karar verilirse, altı lideri birada gösteren fotoğraf basınla paylaşılacak.

Liderlerin bir araya gelmesi konusunda yöntem belirleyecek olan genel bakan yardımcılarına göre Saadet Partisi Lideri Temel Karamollaoğlu’nun rahatsızlığı nedeniyle gerekli dinlenme süreci bittiğinde ve normal mesaisine başladığında altı lider bulaşacaklar. Bunun gerçekleşmesi de uzun bir süre almayacak.

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Lideri Meral Akşener ve Gelecek Partisi Lideri Ahmet Davutoğlu’nun akşam yemeğinde bir araya gelmeleri ve üçlü fotoğraf vermeleri muhalefet cephesinde heyecan yaratmış ve “altı lider ne zaman bir araya gelecek”beklentisine yol açmıştı. Bu nedenle altı liderin bir zirve gerçekleştirmeleri ve birlikte fotoğraf vermeleri siyasi önem de taşıyor.

Altı lider bir araya gelinceye kadar ikili temaslar devam edecek.

Bu haberler muhalefet partisi liderleri arasında güçlü parlamenter sisteme geçiş ve ortak bir aday çıkarma konusunda ilkesel düzeyde bur uzlaşmaya varıldığını gösteriyor.

Liderler buluşmasından sonra Ortak Mutabakat Metni’nde yer alaniykelerin iktidar değişikliğinde ne zaman ve nasıl uygulanacağı konusunda bir ortak program çalışması da yapılacak.

OHAL’DE MUTABAKAT

Altı muhalefet partisinin genel bakan yardımcılarının hazırladığı Ortak Mutabakat Metni’nde Olağanüstü Hal (OHAL) ilânı ve uygulamasının değiştirilmesi konusundaki uzlaşma da yer alıyor.

Muhalefet partilerinin üzerinde uzlaşmaya vardıkları metne göre, güçlendirilmiş parlamenter sistemde OHAL ilân edilmesi cumhurbaşkanının başkanlığında toplanacak Bakanlar Kurulu tarafından kararlaştırılacak. Ancak kararın uygulanması için TBMM’nin onayı gerecek. OHAL ancak TBMM’nın onayından geçerse uygulanabilecek. OHAL nedeniyle kararname çıkarma uygulamasına da son verilecek. Hükümet bu alandaki çalışmalarını zaten mevcut olan OHAL Yasası’na göre yapacak. Bu faaliyetler OHAL ilân edilen konu ve alanla sınırlı olacak.

ÇEVRE MAHKEMELERİ

Genel başkan yardımcılarının üzerinde uzlaştıkları bir yenilik de “Çevre Mahkemeleri” konusu.

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de çevre mahkemeleri kurulacak. Bu mahkemelerde çevre konusunda uzmanlaşmış yargıçlar görev yapacak. Çevrenin tahrip edilmesi, doğal koşulların bozulmasının yaratacağı sosyal maliyet gibi konularda çıkan ihtilaflar çevre mahkemeleri tarafından kararı bağlanacak.

TEYİT EDİLEN İLKELER

Genel başkan yardımcıları son toplantılarında daha önce belirledikleri ilkeler üzerindeki uzlaşmayı da teyit ettiler.

Buna göre Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de cumhurbaşkanı 7 yıllığına ve bir kez seçilecek. Görev süresi bitince siyasetten çekilecek.

Meclis’i ve hükümeti güçlendirmek üzere “yapıcı güvensizlik oyu” sistemine geçilecek. Bir hükümetin düşülmesi için önce Meclis çoğunluğu uzlaşacak ve yeni hükümeti kuracak başbakanın kim olacağına karar verecek. Belirlenen ismi cumhurbaşkanı başbakan olarak atamak zorunda olacak. Başbakanı cumhurbaşkanı değil Meclis çoğunluğu belirlemiş olacak.

Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını sağlamak üzere Yüksek Adalet Kurulu oluşturulacak. Bu kurul altında, Hakimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek kurulu olacak. Adalet Bakanı ve müsteşarı bu kurullarda görev alamayacak.

Yüksek Seçim Kurulu yeniden düzenlenecek, bağımsızlığı ve tarafsızlığı sağlanacak.

Yargının savunma ayağı anayasada yer alacak. Böylece avukatlar da anayasal güvence altına alınmış olacak. Yargıçlara coğrafi güvence verilecek. Savcılar yargıçla birlikte kürsüde değil avukatla eşit olarak salonda görev yapacak.

Anayasa Mahkemesi ve Sayıştay’ın yetkileri artırılacak.

Mecliste, başkanlığını ana muhalefetten bir milletvekilinin yapacağı Kesin Hesap Komisyonu kurulacak ve Sayıştay’ın tüm raporları bu komisyona gelecek.

Merkez Bankası bağımsız hale getirilecek. BDDK, SPK, Rekabet Kurumu bağımsız yapıya kavuşturulacak.

RTÜK, TRT, Anadolu Ajansı ve Basın İlân Kurumu tarafsızlık ve liyakat ilkesiyle yeniden yapılandırılacak.

Üniversitelere bilimsel ve idari özerklik sağlanacak.

Belediyelerin hükümete bağımlılıkları azaltılacak, yetkileri artırılacak.

Kadın-erkek eşitliğini sağlamak amacıyla yasal düzenlemeler yapılacak.

Altı muhalefet liderinin onayından geçtikten sonra bu ilkeler iktidar değişikliğinde uygulanacak programa dönüştürülecek.