Dünyada fark atarak birinciyiz: Onlarda 300 lira bizde 1300 lira!
Kuyruklarda bekleyen emekliden, gramla alışveriş yapan dar gelirliye kadar herkesin gündeminde et fiyatları var. Et ve Süt Kurumu'na ilişkin iddialar ve son olarak açıkladığı yüksek kar da et fiyatlarını tartıştırmaya devam ediyor.
Skandallarıyla gündemden düşmeyen ESK Başkanı iddialara yanıt verdi
Son dört yılda Türkiye'de et fiyatları 8 katına çıktı, halk ise isyan noktasına geldi.
Ekonomist-Bankacı Uğur Gündüz, "Et niye pahalı ve nasıl ucuzlar?" başlıklı yazısında Türkiye ile dünya arasındaki korkunç makası gözler önüne serdi. Dünya genelinde ortalama 6,62 dolar olan etin kilogram fiyatı, Türkiye'de 20-25 dolar bandında seyrediyor. Dana kıymanın kilosu 1.000 TL'yi aşarak yaklaşık 25 dolar seviyesine ulaşmış durumda.
Vatandaş etin tadını unuttu, ESK kasasını doldurdu: Kar artışı yüzde 2 bin 506!
NEDEN DÜNYANIN EN PAHALI ETİNİ YİYORUZ?
Peki Türkiye'de et neden bu kadar pahalı? Gündüz, bu sorunun yanıtını maddeler halinde sıralayarak, tarımsal politikalardaki yanlışlara dikkat çekti:
Kulislerde itiraf ettiler! "İthalat lobisi olmasaydı et fiyatları yüzde 50 daha ucuzdu"
İstanbul'da kırmızı et fiyatı sabitlendi: 32 gün süre verildi
" Yem Fiyatları: Maliyetlerin yüzde 60-70'ini oluşturan yem, ithalata bağımlı olduğu için döviz kurundaki her dalgalanmadan nasibini alıyor.
Meraların Talanı: Tarım dışı kullanıma açılan meralar ve plansız otlatma, doğal yem kaynaklarını kuruttu. Üretici pahalı sanayi yemine mahkum edildi.
Enerji ve Su Maliyeti: Elektrik ve su faturalarındaki artış, besicinin belini büktü.
Hayvan Sayısı Yetersiz Değil Ama...: Son 22 yılda hayvan varlığı yüzde 70 artmasına rağmen, maliyet sorunu çözülemediği için fiyatlar düşmüyor.
Aracı Vurgunu: Üreticiden tüketiciye uzanan zincirde; toptancı, komisyoncu, dağıtımcı derken fiyatlar katlanıyor, üreticinin kazancı eriyor.
İthalat Yanlışı: Fiyatları düşürmek için yapılan et ve canlı hayvan ithalatı, günü kurtarsa da yerli üreticiyi piyasadan siliyor.
Verim Sorunu: ABD'de ortalama karkas ağırlığı 450 kilo iken, Türkiye'de bu rakam 290 kiloda kalıyor.
PEKİ, FİYATLAR NASIL DÜŞER?
Gündüz, çözüm reçetesini de sundu. Sorunun özünün de çözümünün de yem üretiminde yattığını belirten ekonomist, şu önerilerde bulundu. Gündüz'e göre şunlar yapılmalı:
İthal et skandalı ile gündeme gelen ESK 'her tedbiri' alıyormuş
Yerli Yem Seferberliği: İthalata bağımlılığı bitirmek için yerli yem üretimi teşvik edilmeli, Ar-Ge çalışmaları desteklenmeli.
Meralara Dokunulmasın: Meraların madencilik veya konut gibi amaçlarla talan edilmesinin önüne geçilmeli.
Enerji Desteği: Üreticiye ucuz elektrik ve su sağlanarak maliyetler aşağı çekilmeli.
Verimlilik Artışı: Yerli ırkların ıslahı ile karkas ağırlığı 400 kilonun üzerine çıkarılmalı.
Doğrudan Satış: Üretici ile tüketiciyi buluşturacak kanallar açılmalı, aracı sayısı azaltılmalı.
ESK Etkinleşmeli: Et ve Süt Kurumu, üreticiye destek verip garantili alım yaparak piyasayı regüle etmeli.
Gündüz yazısını şu uyarıyla bitirdi:
"Sonuç olarak Türkiye’de et fiyatlarını etkileyen faktörler yalnızca arz-talep dengesiyle açıklanamaz. Ekonomik istikrar, tarımsal planlama, üretici destekleri ve ithalat politikaları gibi birçok değişkenin bir arada değerlendirilmesi gerekir."
