Bütçe krizinde bugün son gün: ABD'de hükümet kapanma riskiyle karşı karşıya
ABD hükümetine sağlanan fonların sona ermesi, Başkan Donald Trump’ın liderliğindeki Cumhuriyetçi Parti ile Demokratlar arasında harcama tasarısı konusunda uzlaşmaya varılamaması halinde gerçek olabilir. Bu durum, ABD federal hizmetlerinin kısmen geçici olarak durmasına yol açabilecek.
BÜTÇE ANLAŞMAZLIĞI GİDEREK DERİNLEŞİYOR
Amerikan siyasetinde bütçe krizleri zaman zaman gündeme gelse de, bu kez yaşanan çıkmaz çok daha gergin görünüyor. Bunun nedeni, Trump’ın son dokuz ayda federal hükümetin büyüklüğünü önemli ölçüde küçültme çabası.
ABD'de hükümetin kapanma riski altında tansiyonu yükseltti
Cumhuriyetçiler Kongre’nin her iki kanadında çoğunluğu elinde tutsa da, Senato’da harcama tasarısını geçirmek için gerekli olan 60 oyu bulmakta zorlanıyor. Demokratlar ise Cumhuriyetçilerin sunduğu, sağlık hizmetlerini zorlaştıracağı belirtilen yasa tasarısını kabul etmeyi reddediyor.
DEMOKRATLAR SAĞLIK POLİTİKALARINDA ISRARCI
BBC'nin derlediği habere göre Demokratlar, milyonlarca Amerikalı için sağlık sigortasını daha uygun hale getiren vergi indirimlerinin uzatılmasını ve Trump’ın getirdiği Medicaid kesintilerinin iptalini talep ediyor. Ayrıca, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ile Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne yapılması planlanan harcama kesintilerine de karşı çıkıyorlar.
Medicaid, düşük gelirli bireyler, yaşlılar ve engelliler için devlet tarafından finanse edilen sağlık sigortası programı olarak milyonlarca kişiyi kapsıyor. Demokratlar bu noktada geri adım atmamaya kararlı görünüyor.
KAPANMA NE ZAMAN OLACAK?
Taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa, 1 Ekim Çarşamba günü saat 00.01 itibarıyla ABD, yedi yıl aradan sonra yeniden bir kapanma yaşayacak. Son hükümet kapanması, Trump’ın ilk döneminde 2018 sonunda yaşanmıştı.
Trump, Beyaz Saray’da kongre liderleriyle bir araya gelse de, “Bu sorunu nasıl çözeceğimizi bilmiyorum” diyerek beklentileri düşürdü.
TRUMP YÖNETİMİNİN TUTUMU DİKKAT ÇEKİYOR
Geçmişte kapanmalar, hem seçmenlerin günlük yaşamını hem de başkanlık imajını olumsuz etkilediği için riskli görülüyordu. Ancak bu kez Trump yönetimi, hükümetin büyük bölümünü uzun süreli kapatmaya istekli görünüyor.
Bazı yetkililer, kapanmayı “gereksiz” çalışanları kalıcı olarak işten çıkarmak için fırsat olarak değerlendirdiklerini dile getirdi. Bu durum, yönetimin kesinti politikalarını daha da hızlandırabileceği endişesini doğurdu.
KAPANMANIN ETKİLERİ NE OLACAK?
ABD menşeli ürünlerde vergisiz ithalat yerli üreticiyi vurdu
Kapanma gerçekleşirse, tüm hükümet hizmetleri durmayacak. Sınır güvenliği, kolluk kuvvetleri, hastanelerde acil tıbbi hizmetler ve hava trafiği kontrolü devam edecek. Sosyal Güvenlik ve Medicare ödemeleri yapılmaya devam etse de, sosyal fayda doğrulamaları ve bazı idari işlemler durdurulabilecek.
Milli parkların kapatılması, federal öğrenci kredilerinde gecikmeler, gıda denetimlerinin aksaması ve düşük gelirli ailelere yönelik gıda yardımlarında kesintiler gündeme gelebilir. Kapanma uzarsa, maaşlarını alamayan kamu çalışanlarının iş bırakmasıyla ulaşım ve hizmetlerde ciddi aksamalar yaşanabilir.
GEÇMİŞTEKİ KAPANMALAR
Son 50 yılda ABD’de birçok kez hükümet kapanması yaşandı. Trump’ın ilk döneminde üç kapanma görülürken, bunlardan biri 36 gün sürerek tarihin en uzunu oldu. Ronald Reagan döneminde ise sekiz kapanma yaşanmış, ancak süreleri kısa tutulmuştu.
ABD’de bütçe krizleri sistemin yapısından kaynaklanıyor. Harcama planlarının yasa haline gelmesi için yönetim organlarının uzlaşması gerekiyor. Çoğu ülkede bütçe oylamaları hükümete güvenoyu anlamına gelirken, ABD’de farklı organların bölünmüş yapısı nedeniyle krizler daha sık gündeme geliyor.
