Bu iki ihtiyar Alanya'nın tüm kaderini tek bir meyve ile değiştirdi

Alanya’da avokado üretimi, bundan 20 yıl önce iki üreticinin öncülüğünde başladı. Daha önce çeşitli denemeler yapılsa da başarı sağlanamamıştı. Çiftçiler arasında 'üstat' olarak anılan bu iki isim, Ahmet Dalabasmaz ve Mehmet Balki, bilimsel yöntemlerle bu süreci tersine çevirdi. İki tarım emekçisi sayesinde avokadonun yetişebileceğinin kanıtlanması ile diğer tropikal meyvelerin de kentte yetişmesinin önü açıldı.

Ahmet Dalabasmaz ve Mehmet Balki, bilimsel yöntemleri izleyerek Alanya'da ilk başarılı avokado üretimini gerçekleştirdi.

20 yıldır fidan üretimi yapan Balki ve Dalabasmaz, kentteki üreticilerin ağabeyi ve yol göstericisi olarak görülüyor.

4. Alanya Tropikal Festivali kapsamında avokadonun Alanya'daki yolculuğu hakkında bilgiler veren bu iki tarım emekçisi fidan üretimi hakkında da Halk TV'ye bilgiler verdi.

Alanya'daki tropikal lezzet fırtınasını kaçıran bin pişman olacak! Türkiye'nin en egzotik festivali

BİLİMLE VE EMEKLE ALANYA'NIN KADERİNİ DEĞİŞTİRDİLER

Dalabasmaz, fidan üretiminde izledikleri bilimsel süreci de şöyle aktardı:

• “Fidan üreticiler birliğine bağlıyız, üretimi bakanlık yönetmeliğine göre yapıyoruz. Farklı cinslerimiz var, kromozom sayılarına göre aşılamaları dikkatle yapıyoruz. Örneğin 12’lik bir köke 18’lik bir cins aşılanırsa yeterli besin yukarı çekilemez, meyve zayıf olur. Bu yüzden tohum ve çekirdek seçimine çok önem veriyoruz. En çok parayı da buna harcıyoruz.”

İSPANYOLLAR HAYRAN KALDI

Dalabasmaz, İspanya'dan gelen bir firmadan tohum almak istediklerini fakat Türk fidanlarının yapısını görünce hayranlık içerisinde kaldıklarını açıkladı:

• "İspanya'dan firma vardı. ikinci nesil dünyada firma o fidan üretiminde. Hatta fidanı oradan da biz getirelim dedim. İthal fidan talebi sempatimiz var bizim diyelim daha çok. Adamlar geldiler, bizi baktılar: Ooo deyip şaşırdılar, bizim fidanlarımızı istedi. Fidanları çok beğendili.

"ALANYA DÜNYANIN EN KUZEYİNDE TROPİK MEYVE ÜRETEN ÜLKE"

Dalabasmaz, Türkiye’nin bu alanda eşsiz olduğunu vurguladı:

• “Dünyanın en kuzeyinde tropik meyve üreten ülkeyiz. Bu, büyük bir avantaj. Ancak arazide yüksek dikim yapmak, taban arazilerde setleme yapmak gerek. Güneşin yakıcılığına karşı yaprağı doğru beslemek şart.”

Ahmet Dalabasmaz, avokado yağının sağlığa faydalarına dikkat çekti:

• “Buharlaşma derecesi zeytinyağına göre daha düşük. Vücut bunu daha rahat atabiliyor. 3 yıldır evimde kullanıyorum; kızartmalar, soslar, salatalar için ideal. Yağ tortusunu da baharatlarla karıştırınca mükemmel sos oluyor. Birçok arkadaşıma öneriyorum, yazın güneş kremi olarak bile kullanılıyor.”

Mehmet Balki’nin avokado ile tanışma öyküsü de 1960’lara uzanıyor. Balki, Kaliforniya Üniversitesi'nden avokado üretimi hakkındaki kitabı Türkçe'ye çevirip çiftçiliğe başladığını aktardı:

• “Ortaokuldayken Alanya’da devletin AR-GE yaptığı bir bahçede avokado ağaçları vardı. Meyvelerini top gibi oynardık. O yıllardan sonra hareket olmadı. 20 yıl önce Kaliforniya Üniversitesi’nin kitabını çevirdim, sera denemesi yaptım. İlk yıllarda çok meyve verdi, herkes avokadoyu konuşmaya başladı.”

SICAKLIK SORUNUNU BÖYLE ÇÖZDÜ

Balki, Alanya’nın ikliminin zorluklarına karşı geliştirdiği yöntemi şöyle anlattı:

• “Sera plastiğini iki yıl sonra kaldırdım, yerine tül yaptım. Böylece içerisi hava aldı, yağmur toprağı yıkadı. Netice aldık. Bilinçsiz üretim çok yaygın, domates gibi değil bu iş. Ağaç 3 yılda meyve verir, 7 yılda ekonomik yaşına ulaşır.”

"FUERTE'Yİ DÜNYAYA TANITTIK"

Balki ve Dalabasmaz’ın yürüttüğü tanıtım çalışmaları da dikkat çekici. Balki, 2014’te İtalya Fuarı’na katıldıklarını anlattı: “Stand açtık, muz ve dikenli kabak götürdük. Şubat ayında tekrar stand açacağız, Fuerte’yi tanıtacağız.”

RUSLAR HAYRAN KALDI

Dalabasmaz ise Alanya avokadosunun marka hâline geldiğini söyledi:

• “Rus danışmanlar, ‘Sizin arkanızda koskoca Rusya pazarı var’ diyor. Artık Alanya-Gazipaşa avokadosu tanınıyor. Coğrafi işaretini de aldık.”

BÜROKRASİ ENGELİ ÇIKINCA PATENTİ MEKSİKALI PROFESÖRE VERDİ

Dalabasmaz, yeni bir cins geliştirip adına “Alanya” vermek istediklerini ancak mevzuatın engeline takıldıklarını belirtti:

• “Yönetmelik değişti, özel isim verilemez denildi. Bu yüzden çalışmayı bıraktım. Şimdi bir Meksikalı profesör çalışıyor. Patentleri o alacak.”

BELEDİYE YEREL ÜRETİCİ KALKINSIN DİYE ATAĞA GEÇTİ

Alanya Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürü Sevda Çapa, Alanya avokadosunun korunması için önemli bir adım attıklarını açıkladı:

• “Pazar, market ve manavlarda satılan ürünlerin üzerine ‘Alanya Avokadosu’ etiketi zorunlu olacak. İthal ürün satılıyorsa, ithal olduğu da açıkça belirtilecek. Bu Türkiye’de bir ilk olacak. Mecliste karar alacağız.”