Altılı Masa kulisi: Her partiye bir yardımcı bir bakan

İlk toplantısını 12 Şubat 2022 tarihinde CHP’nin ev sahipliğinde gerçekleştiren Altılı Masa 9 ayı geride bıraktı. Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş Mutabakat Metni’ni 28 Şubat’ta imzalayan altı parti daha sonra iş birliğinin temel ilke ve hedeflerini açıkladı. Seçim güvenliği, kurumsal reformlar, parlamenter sisteme geçiş sürecinde öngörülen anayasal ve yasal mevzuatın hazırlığı gibi birçok teknik konuda çalışan Altılı Masa, ortak Cumhurbaşkanı adayını belirlemek için büyük önem taşıyan Geçiş Sürecinin Yol Haritası ve 9 ana, 60 alt başlıktan oluşan temel politika alanlarında ortaklaşmayı içeren çalışmada da sona yaklaştı.

Partilere 1 cumhurbaşkanı yardımcısı 1 bakan formülü

Gazete Duvar'dan Nergis Demirkaya'nın haberine göre, Altılı Masa’yı oluşturan siyasi partilerin temsilcilerinden edinilen bilgiye göre Cumhurbaşkanlığı seçiminin kazanılması durumunda Türkiye’nin nasıl yönetileceğini içeren geçiş süreci çalışmasında iki temel öneri yer alıyor. CHP’nin savunduğu öneride Altılı Masa’dan ortak bir Cumhurbaşkanı adayı belirlenmesi durumunda diğer liderlerin Cumhurbaşkanı Yardımcısı olması öngörülüyor. CHP, mevcut yasal durumun Cumhurbaşkanına yetki devri imkânı vermesi dolayısıyla bu sistemin “ortak yönetim”in hukuki alt yapısı açısından daha doğru olacağı değerlendirmesini yapıyor. Bir diğer öneriye göre ise liderler arasında Meclis’te yer almayı tercih eden siyasetçi olursa bu durumda bazı kararların ve atamaların istişare ile alınmasını sağlayan bir “Danışma Kurulu” oluşturulabilir.

Geçiş sürecindeki yol haritasında Kabine’nin nasıl oluşacağı da bir gündem maddesi. Altılı Masa’nın ortak yönetim anlayışı doğrultusunda her partinin bir Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile bir bakanı belirleyebileceği konuşuluyor. Sayısının artırılması beklenen diğer bakanların ise Altılı Masa’daki partilerin Meclis seçiminde aldığı oylara göre dağıtılabileceği kaydediliyor.

Çalışmalarda üç renk ayrımı

Altılı Masa komisyonlarında görev yapan bir temsilcinin anlatımına göre farklı siyasi partiler uzlaşma sürecinde sarı, kırmızı, yeşilden oluşan üç renkle çalışmalarını sürdürüyor. “Kırmızı” siyasi partiler arasında ciddi farklılık anlamına gelen konuları simgelemek için kullanılıyor. Altı partiden 1-2’sinin farklı görüş sunduğu konular “istişare devam edecek” anlamına gelen sarı renkle işaretleniyor. Yeşil renk ise ortak görüşe varılan konuları anlatıyor. Bu renkler açısından değerlendirildiğinde geçiş süreci ile ilgili çalışmada önerilerin birbirine çok uzak olmadığı sarı renklerin yoğun olduğu birçok konu başlığında uzlaşmaya yakın oldukları ifade ediliyor.

BTP neden reddedildi?

Birlikte yönetim iddiasıyla yola çıkan Altılı Parti’nin bu hazırlığı Bağımsız Türkiye Partisi’nin katılım talebinin ret gerekçesinin de temelini oluşturuyor. Kaynaklar Altılı Masa’nın son toplantısında açıklanan bildiride bugüne kadar süren çalışmalara vurgu yapıldığına ancak bu reddin geleceğe dair planlamalar nedeniyle de gerçekleştiğine işaret ediyor. Geçiş süreci yol haritası çalışmasına dikkat çeken bir temsilci, “6 liderin, 6 siyasi partinin içinde yer alacağı bir ortak yönetimden bahsediyoruz. Şu ana kadar masada eşit olarak oturuldu, kararlar oy birliği ile alındı. Bundan sonra da böyle çalışacak, yönetim de bu kapsamda planlanacak. Şimdi bu sayıyı 7’ye 8’e çıkarmak olmaz. Bu ortak yönetimi imkânsız kılar. Ama tüm partilerle Meclis seçimi açısından kurulacak ittifakların önünde hiçbir engel yok” değerlendirmesinde bulunuyor.

28 Kasım’da iki toplantı hazırlığı

Altılı Masa’nın son toplantısında Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu’nun, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni doğrultusunda yapılması gereken Anayasa değişikliklerinin kodifikasyonunu tamamladığı, bu çalışmanın 28 Kasım tarihinde kamuoyuyla paylaşılacağı duyuruldu. Edinilen bilgiye göre 28 Kasım’da iki toplantı gerçekleştirilecek. İlk toplantı, duyurusu yapılan anayasa değişikliği teklifi için düzenlenecek. Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş için gerekli anayasa değişiklikleri ile başta yargı olmak üzere bazı temel konularda değişiklikler içeren 100 maddeyi geçen anayasa değişiklik teklifinin kamuoyu ile paylaşılacağı bu ilk toplantıya liderlerin katılması ama sunumu çalışmayı yürüten komisyon üyelerinin yapması planlanıyor.

Genel gerekçe ve madde gerekçeleriyle birlikte Meclis’e sunulacak şekilde hazırlanacak anayasa değişikliği teklifinin kamuoyu ile paylaşılacağı toplantının ardından liderler Demokrat Parti’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilecek ikinci toplantıya katılacak. Bu toplantıda geçiş süreci yol haritası ile ilgili çalışmaya ve Altılı Masa’nın seçim manifestosu olarak nitelendirilen ortak politikalar çalışmasına nokta konulması, bunların açıklanacağı bir tarih belirlenmesi bekleniyor.

Planlanan bu çalışmalar tamamlandığında liderler bu kez kamuoyunda en çok merak edilen “Altılı Masa’nın Cumhurbaşkanı adayı kim olacak?” sorusuna yanıt bulmak için toplanmaya devam edecek.

Kılıçdaroğlu, altılı masada kendisine gelen bilgiyi aktarmış