Covid-19'un uzunu da kısası da yatak odasını vuruyor

Yapılan bir araştırma corona virüsünü yendikten sonra bazı belirtiler göstermeye devam eden kişilerde görülen "Uzun Covid-19" sendromu ile ilgili dikkat çekici bulgular ortaya çıkardı.

1000 kişinin katıldığı bir anket çalışmasında bilim insanları “Uzun Covid-19 sendromu” yaşayan kişilerin karşılaştığı rahatsızlıkları ortaya çıkardı. Bilim insanları “Uzun Covid-19 sendromu”nun haftalarca ve bazı vakalarda aylarca sürdüğüne de dikkat çekti.
Uzun Covid-19’un en belirgin belirtilerinin halsizlik ve nefes darlığı olduğu belirtilirken Profesör Maureen Baker İngiliz medyasına konuştu ve yapılan güncel anketi değerlendirdi.

Yüzde 49’unda görülüyor

Baker, “Halsizlik, beyin sisi ve nefes darlığı gibi bilinen belirtilerin yanı sıra kulakta çınlama, baş dönmesi, ağrı ve kalp çarpıntısı gibi belirtiler de ortaya çıkabiliyor” dedi. Kadınlarda regl döngüsünün değişmesinin de belirtilerden biri olduğu belirtilirken saç dökülmesi, baş ağrısı ve geçmeyen öksürüğün de Uzun Covid-19’un belirtilerinden biri olduğu kayıtlara geçti.

1000 kadının katıldığı anketin detaylarını paylaşan İngiliz medyası kadınların yüzde 49’unun cinsel isteğinin azaldığını da duyurdu. Kadınların yüzde 60’ının ise “Uzun Covid-19″la bağlantılı olarak uyku sorunu yaşadığı belirtildi.

Testisler etkileniyor

İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Androloji Bilim Dalı Başkanı ve Türk Androloji Derneği Onursal Başkanı Prof. Dr. Ateş Kadıoğlu, AA’ya yaptığı değerlendirmede, Covid-19’da yoğun bakımda tedavi oranının erkeklerde daha fazla olduğunu söylemişti.
Araştırmalarda, bu farka yol açan faktörün erkeklik hormonu testosteron olduğunun saptandığını aktaran Kadıoğlu, özellikle Covid-19’u orta ve ağır geçiren erkeklerde testisin de etkilendiğini belirtmişti.

Kadıoğlu, genç erkeklerde testisin etkilenme oranının yaşlılara göre daha fazla olduğuna işaret ederek şöyle devam etmişti: "Çünkü ACE-2 (virüsün hücrelere ‘giriş kapısı’) reseptörü 30 yaşındaki erkeklerde 70 yaşa göre iki kat daha fazla tespit edilmiş. Bu reseptörlerin testiste fazla olması ve Covid-19 virüsünün testise yerleşmesi, yani iltihaba yol açmasıyla burada bazı değişiklikler oluyor. Sperm hücrelerinde, testiste, testosteron üreten hücrelerde değişiklik oluyor. Buna bağlı olarak dört erkekten birinin sperm sayısında, volümünde, hareketlerinde azalmalar görülüyor. Aynı zamanda testosteron hormonu düşüyor."

İstanbul Tıp Fakültesi’nce yapılan çalışmada da Covid-19 geçirenlerde testosteron oranının düşmesinin, ağır geçirenlerde ise testosteron oranının biraz daha düşük tespit edilmesinin müşahede edildiğinden bahseden Kadıoğlu, “Covid-19’un kendisi erkeklerde sperm sayısında azalmaya ve çocuk olmasında birtakım sorunlara yol açıyor” dedi.

Covid-19 cinsel iktidarsızlığa neden oluyor

Türkiye’de 80 erkeğin dahil edildiği araştırma ise, Covid-19’un neden cinsel yönden iktidarsızlığa neden olduğunu ortaya koydu. Üç üniversitede hastalık ile cinsellik arasındaki bağlantının saptanması amacıyla yürütülen araştırmaya, 30-45 yaş aralığında, hastanede Covid-19 tedavisi gören ve kronik rahatsızlığı bulunmayan erkekler dahil edildi.

Bu kapsamda, ilk olarak hastaların kan testleri ve hormon düzeyleri analiz edilerek cinsel fonksiyonları değerlendirildi. Taburcu edilmelerinin ardından üç ay sonra aynı kontrol yapılarak, hastaneye yatış zamanıyla karşılaştırıldı. Hastalarda, Covid-19 gibi iltihabi durumlarda vücudun savunma sistemi için ürettiği protein interlökin -6 düzeyinin yükseldiği görüldü.

Çalışmada, yatış anında interlökin -6 düzeyi yüksek hastaların, üçüncü aylarında cinsel fonksiyonlarında daha fazla bozulma saptandı. Çalışma, Britanya’daki tıp dergisi Andrologia’da yayınlandı.

‘Nedeni açıklanmamıştı’

Araştırmayı yapan ekipten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Rıdvan Sivritepe, cinsel iktidarsızlığın dünyada 150 milyondan fazla yetişkin erkeği etkilediğini söyledi.
Sivritepe şunları kaydetti: “Çalışmamızın ana konusu cinsel iktidarsızlıktı. Cinsel iktidarsızlığın dünyada 150 milyondan fazla yetişkin erkeği etkilediği biliyoruz. Damar sertliği, sigara, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı ve obezite gibi birçok hastalıkla ilişkili olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Ve son olarak yapılan çalışmalarda koronavirüs sonrası birçok erkekte cinsel bozukluk olduğu ortaya konmuştur. Ancak neden tam olarak açıklanamamıştır.”

Covid-19 hastalığının yalnızca üst solunum yollarını ya da akciğeri değil tüm vücut sistemlerini etkilediğini belirten doçent, şu bilgiyi verdi: “Koronavirüs, bazı hastalarda kontrolsüz bir bağışıklık cevabına neden olabiliyor. Bağışıklık sistemi hücrelerinin ve bunların ürettiği birtakım proteinler kanda anormal artabiliyor. Bu duruma sitokin fırtınası diyoruz. Yani bağışıklık sistemimiz dostken düşmana dönüşüyor. Bu durum hastalarda damar iltihabı ve küçük damarlarda tıkanıklığa neden olarak başta akciğer dokusu olmak üzere birçok organı olumsuz etkileyebiliyor. Sitokin fırtınasında bazı proteinlerin kanda yükseldiğini biliyoruz, interlökin-6 da bunlardan biri.”
Çalışmanın aşılar çıkmadan yapıldığını aktaran Sivritepe, aşının değil hastalığın cinsel iktidarsızlığa neden olduğunu kaydetti.