Seçimi kazandı ama Friedrich Merz'in Başbakan olması zaman alacak. Alman siyaseti açısından doğal bir durum bu. Tek başına hükümet kurması kolay görünmüyor çünkü. Lideri olduğu Hıristiyan Demokrat İttifakı (yani CDU/CSU) diğer partilerle koalisyon görüşmeleri yapacak önce. Uzlaşabilirlerse başbakanlığı kesinleşecek. Yani zaman var daha.
Ama artık Almanya, sosyaldemokrat bir yönetimin ardından muhafazakar bir hükümetle yönetilecek yeniden. Ancak bu 2021 yılına kadar tam on altı yıl boyunca iktidar olan Angela Merkel'inkinden farklı bir muhafazakar hükümet olacağa benziyor.
Farklılık öncelikle kendini mültecilerle ilgili tutumda gösterebilir, örneğin. Merz, daha geçtiğimiz ay aşırı sağcı AfD'nin desteğiyle yeni göç tedbirleri konusunda parlamentoyu hayli zorlamıştı. İktidarken dediğini yapma şansını bulabilir bu kez. Bu Merkel'in mültecileri kabul etme eğilimine ters.
Merz de Donald Trump gibi ne yapacağı belli olmayan bir politikacı, Almanya'nın nükleer enerji politikasında değişiklik yapabilir gibi görünüyor. Çin konusunda daha şahin bir politikayı benimsemesi, AB ticaretini desteklemek için Alman-Fransız eksenini yeniden oluşturması da pek mümkün.
Trump'ın AB ile ilişkileri germesinden sonra savunmada ABD'nin koruyuculuğundan mahrum kalma hissi yaşayan Avrupa'da ABD'siz bir kuvvet yaratma çabaları yeniden gündeme geldi, malum. Merz tam da bu tartışmaların ortasında gelmiş olacak göreve. Seçimlerden iki gün önce Avrupa'nın ABD'siz de kendini savunmaya hazır olması gerektiğini söylemişti bir röportajında. "Donald Trump'ın NATO'nun karşılıklı savunma taahhüdünü artık koşulsuz olarak yerine getirmeyeceği ihtimaline karşı hazırlıklı olmalıyız" diyen Merz, Almanya'nın Avrupalı müttefiklerinden nükleer koruma isteyebileceğini de ima etmişti. Şu sözleri çarpıcı değil mi sizce de? "Avrupa'nın iki nükleer gücü olan İngiliz ve Fransızlarla nükleer paylaşımın ya da en azından her ikisinin nükleer güvenliğinin bizim için de geçerli olup olmayacağı konusunda görüşmeler yapmalıyız".
Merkel bilindiği gibi Ukrayna'ya Taurus seyir füzelerinin gönderilmesine engel koymuştu. Merz bu engeli kaldırmaya hazırlanıyor. Almanya'nın enerji politikası yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırma üzerine kurulu. Nükleer reaktörleri kapatmış, Rusya'dan ithal edilen gazı başka merkezlerden sağlamaya odaklanmıştı. Merz de yenilenebilir enerjilerin hepsini kullanma vaadi vermişti. Nükleer enerjiye de Scholz'dan daha sıcak bakıyor bu arada. Bu atom enerjisi konusundaki tabuyu yıkması demek bu.
Alman medyasındaki yorumlara göre ülke tarihinin en Amerikan yanlısı Alman lideri olan Merz, üç zorlukla karşı karşıya olduğu bir dönemde hükümetin kontrolünü ele alacak. Bu üç zorluk; ulusu bir arada tutmak, Avrupa'nın savunmasını güçlendirmek, ABD ile ittifakın daha fazla yıpranmasını önlemek.
Merz'in seçim slogan yaptığı "yeniden gurur duyabileceğimiz bir Almanya" inşa etme sözünü yerine getirmek için çok çalışması gerekecek. İki yıl üst üste yaşanan durgunluğun ardından, dünyanın üçüncü büyük ekonomisi bir çöküş içinde çünkü. Acil toparlanma için de çok az umut var.
Merkez sol geriledi Merkez sağ ile bilrikte aşırı sağ AfD büyük zafer kazandı. Ama bu seçimin benim yüzümü güldüren tarafi Sol Parti'nin federal meclise 65 milletvekili yollaması oldu.
Merz uzlasmayı sağlayıp başbakan olduğunda 2021'e kadar sürmüş olan muhafazakar hükümetten farklı bir muhafazakar hükümet göreceğiz özetle.
Merz de ABD'li Cumhuriyetçilere benzemeyen Trump gibi Alman muhafazakarlara benzemeyen bir muhafazakar.
Daha iyi anlayacağız ne olduğunu yakında.
Ama kesin olan şu ki, bugüne kadar görülen en Amerikanci lider.
