Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile tarihinin en kapsamlı ve tartışma yaratacak anlaşması için kritik bir sürece girdi. Ülkenin, enerji alanında geleceğini ve arz güvenliğini yakından ilgilendiren anlaşma, çok ama çok konuşulacak. Ulusal Enerji Planı’nda 2035 yılı için konulan hedeflerin büyük bölümü, BAE ile ortak gerçekleştirilecek.
Çerçeve anlaşmada, “gizlilik” maddesi de yer aldı. Taraflar, projelerle ilgili herhangi bir bilgiyi ilgili tayin edilmiş kuruluşlar ve onların iştirakleri dışında ifşa etmeyecek. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça bu tür bilgileri gizli tutmak için ellerinden gelen “üstün” çabayı gösterecekler.
14 ARALIK’TA SUNULDU
Gelelim, izleyen yıllarda sürekli gündemde olacak anlaşmaya…
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Hükümeti Arasında Enerji ve Doğal Kaynaklar Alanında Stratejik Ortaklık Çerçeve Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi”, 14 Aralık’ta Meclis’e sunuldu.
Teklifin ekinde yer alan çerçeve anlaşmada, Türkiye ve BAE’nin mutabık kaldığı enerjiye ilişkin iş birliği alanları ayrıntılı olarak tek tek sıralandı.
Anlaşma; rüzgâr, güneş, pompaj depolamalı hidroelektrik santralı (HES), doğal gaz ve nükleer dahil binlerce megavatlık elektrik üretim yatırımını kapsıyor. Doğal gaz projeleri ve petrokimya da çerçeve anlaşmada yer alıyor.
İŞTE PROJELER
Çerçeve anlaşmaya göre Türkiye’de yapılması hedeflenen projelerden bazıları şöyle:
- 2500 megavata kadar deniz üstü (offshore) rüzgâr santralı (RES) projesi,
- 3000 megavata kadar optimize batarya depolamalı karasal RES ve güneş santralı (GES) projesi,
- Yeşil hidrojen veya yeşil amonyak üretmek için 5000 megavata kadar yenilenebilir ve temiz enerji projeleri,
- 2000 megavata kadar pompaj depolamalı HES projesi.
İSTANBUL AMBARLI’DA DOĞAL GAZ SANTRALI
Anlaşmaya göre İstanbul Ambarlı’da 1200–1800 megavat kombine çevrim enerji santralı inşa edilecek. Bu dahil 3000 megavata kadar kombine çevrim gaz türbini enerji santralı projesi ya da projeleri hayata geçirilecek.
3000 megavata kadar da temiz ve yerli kömür yakıtlı enerji santralının yapılması hedefleniyor.
BAE İLE NÜKLEER
Anlaşmada, en dikkat çekici bölüm “nükleer” yatırımlar oldu. Türkiye ile BAE’nin nükleer projeler konusunda iş birliği yapması öngörüldü.
6000 megavata kadar nükleer güç santralı projesi/projeleri, nükleer yakıt imalatı, ileri nükleer reaktörler ve nükleer işgücü ve tedarik zincirinin geliştirilmesi hedefleniyor.
BAE FİNANSMAN SAĞLAYACAK
BAE tarafı, proje anlaşmaları kapsamındaki yükümlülükleri için gerekli finansmanı sağlayacak.
Taraflar, proje anlaşmalarının, makul getiri oranı ve üçüncü taraf finansmanını artırma fırsatı için gerekli şartları ihtiva etmesi konusunda da anlaştı.
Türk tarafı, ilgili proje anlaşması kapsamında belirlenecek sınırlı bir süre için ve sadece söz konusu projenin uygulanması amacıyla projeler için gerekli sahaları belirleyecek ve tahsis edecek.
Yenilenebilir ve temiz enerji, şebeke-iletim ile termik santrallar başlığı altındaki projeler için sahalar, anlaşmanın yürürlük tarihinden itibaren 3 ay içinde bildirilecek.
Türkiye, bu anlaşma ile enerji sektöründe piyasa odaklı-saydam ve rekabetçi yaklaşımı bir tarafa bırakarak yeni bir sürece girecek.
Bu serüvenin sonu mu?
Merak edilmeyecek kadar açık değil mi?
