Uzun zaman sonra iyi bir haber geldi Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ). Örgütün açıkladığına göre dünyayı korkunç bir tecride götüren, milyonlarca ölüme yol açan Covid -19 pandemisinin sonu görünüyormuş artık. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus "Pandemiyi sona erdirmek için hiç bu kadar iyi bir konumda olmamıştık, henüz o noktada değiliz ama son yaklaşıyor” dedi. Umarız öyledir.
DSÖ’nün açıklaması, virüsün kaynağının sanıldığı gibi Çin değil, ABD kaynaklı olduğunun -bu kez daha ciddi kanıtlarla - iddia edildiği zamana denk geldi. Aslında, neredeyse tüm dünyada akıl almaz bir Çin karşıtlığına yol açan virüsün kaynağının neresi olduğu tartışmalarında uzun zamandır asıl merkezin ABD olduğu dillendiriliyordu. Bunu ileri sürenler arasında tanınmış tıp dergileri de vardı.
En düşük seviyede
Bu tartışma daha sürer ama DSÖ’nün açıklaması gerçekten yüreklere su serpti. Pandemi kaynaklı ölümlerin 2020’den beri en düşük seviyede olduğunu duyurdu DSÖ. Buna göre 11 Eylül'e kadar olan haftada 11 binin biraz altında Covid ölümü gerçekleşmiş dünyada. Ghebreyesus tedbiri elden bırakmamak gerektiğini “bitiş çizgisini görebiliyoruz, kazanma pozisyonundayız. Ancak şimdi koşmayı bırakmak için en kötü zaman” sözleriyle vurguluyor. “Koşmayı” bırakırsak ne olur peki? Bu daha fazla varyant, daha fazla ölüm, daha fazla aksaklık, daha fazla belirsizlik riskiyle karşı karşıya kalmak demek olur. Kötü yani.
Kendi adıma önemsiyorum bu açıklamayı çünkü Ocak 2020'de Covid-19'un pandemi olarak ilan edilmesinden bu yana yapılan "en iyimser değerlendirme" bu. Tatsız olan şu tabii: Virüs "akut bir küresel acil durum" olmaya devam ediyor. 2022'nin ilk sekiz ayında bir milyondan fazla insanın Covid-19'dan öldüğü hatırlanırsa “endişe” etmekte haksız sayılmayız.
İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) bir takım veriler açıkladı. 28 Ağustos'a kadar olan haftada, özel hanelerde yaşayan tahminen yaklaşık 944 bin 700 kişi koronavirüse yakalanmış. 2 Ekim 2021 haftasından bu yana İngiltere’deki en düşük oran bu.Yine verilere göre İngiltere ile Galler'de 8 bin 868 ölüm gerçekleşmiş. Bunlardan 314'ünün "yeni koronavirüs" kaynaklı olduğu, bunun da toplam ölümlerin yüzde 3,5'ini oluşturduğu belirtiliyor.
Yaz Dalgası etkisi
Eskiye göre fazla yüksek rakamlar değil bunlar, ama yaz dalgası yayılımı hızlandırmış. Yaz dalgası büyük ölçüde yeni Omicron varyantları olan BA.4 ile BA.5'ten kaynaklanmış söylendiğine göre. Ghebreyesus’un tedbiri bırakmama önerisi haklı. Çünkü “pandemi yorgunluğu” denen bir olgu da var, malum. Bu önlemlerin gevşemesine yol açmış haliyle. Kısıtlamalar da kalkınca yaz aylarında henüz yakalanmayanlar da kolayca virüs kapmışlar.
Sonbaharda bir başka dalga daha bekleniyor bu arada. Bu nedenle soğuk havalar başladığında sağlıkçılar ile bağışıklık sistemi zayıf olanlar başta olmak üzere herkese bir doz daha aşı yapılması planlanıyor. Tabii ki olmalı bu çünkü bu yıl Covid sert bir biçimde geri dönebilir deniyor: Avustralya’da öyle olmuş çünkü. Bu durum, önlemleri, aşılamayı gerekli hale getiriyor kuşkusuz.
Şu da iyi bir haber olarak eklenmeli: Moderna başta olmak üzere aşılar son derece gelişmiş durumda. Moderna’nın beş kat daha iyi olduğunu ileri sürenler var.
Tabii ki DSÖ’nün duyurusu moral açıdan iyi gelecek hepimize. Ancak insan eliyle yaratılmış onca çevre, gıda, sosyal yaşam sorunları var ki, Covid’den kurtulsak bile bir başkası salgının ortaya çıkması her an mümkün. Önceleri bölgesel olduğu için tehlikesinin/dehşetinin farkına varılmayan Ebola gibi salgınların benzeri küresel hastalılar kapımızda.
Bu gelişmenin arasında virüsün kaynağının neresi olduğunun tartışılması anlamsız gelebilir ancak Covid - 19 pandemisi yüzünden “etnik ırkçılık” dışında, ona ek olarak aşı milliyetçiliklerinin ortaya çıkması, zenginle yoksul arasında, hizmetlerin ulaştırılması alanında yoksullar zararına farkların belirmesi, zor durumda kalan bireylerin her zamankinden daha bencil olması gibi “insanlık durumları”nın hepsiyle birlikte karşılaşmamıza yol açanın hangi ülke olduğunu bilmek isterim ben.
Hepimiz bilmek isteriz.
Yanlış ülkeye küfür etmeyelim durduk yerde.
