Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Filyos'ta gerçekleştirilen "Karadeniz Gazı Devreye Alma Töreni"nde, konutlarda 20 Nisan'dan geçerli bir ay boyunca kullanılan doğal gazın tamamının "ücretsiz" verileceğini açıkladı. Erdoğan, bir yıl boyunca da mutfak ve banyolarda kullanılan 25 metreküpe kadar doğal gazın faturalara yansıtılmayacağını söyledi.
Erdoğan'ın, seçim dönemi müjdesi sonrasında on binlerce konut abonesi, bölgelerindeki şehiriçi doğal gaz dağıtım şirketleriyle temasa geçti. Uygulama hakkında bilgi almak istedi. Şirketler, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleyen resmi bir yazı ya da evrak olmadığı için abonelerine doyurucu yanıt vermekte zorlandı.
Gaz şirketleri, Ankara'da enerji yönetimiyle telefonla ya da yüz yüze görüşme yaptı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) bilgi almaya çalıştı.
KESİLEN FATURALAR İPTAL EDİLDİ
Bu arada bazı gaz dağıtım şirketleri, uygulama netleşmediği için 20 Nisan sonrasında abonelerine fatura kesmeye devam etti. Bu şirketler, daha sonra abonelerine bir mesaj gönderdi. Mesajda, "Sayın abonemiz, Cumhurbaşkanımızın konut abonelerinin bir aylık tüketim faturasının Devletimiz tarafından karşılanacağına dair açıklaması çerçevesinde 24.04.2023 tarih ....... nolu .... TL tutarındaki faturanız yeniden düzenlenmek üzere İPTAL edilmiştir. İptale konu faturanızı dikkate almamanızı rica ederiz" denildi.
Bazı dağıtım şirketleri ise 20 Nisan sonrasında konutlarda tüketimleri okumayı ve fatura kesmeyi tümüyle durdurdu. Şirketler, gözlerini Ankara'ya çevirdi; belirsizliğin giderilmesini, konuya ilişkin usul ve esasların hızla belirlenmesini bekliyor.
MİLYARLARCA LİRA GEREKLİ
Doğal gazda indirim konusunda yaşanan belirsizliğin giderilmesi için öncelikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de bir kararın yayımlanması gerekiyor. Söz konunu kararda, konutlarda doğal gaza uygulanacak indirime ilişkin ayrıntılara yer verilecek.
Ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı, konutlarda bir ay boyunca ücretsiz, izleyen 11 ayda da 25 metreküpe kadar olan tüketimlerin sübvansiyonu için devreye girecek. Bu kapsamda öngörülen finansman gereksiniminin 35-40 milyar TL'yi bulabileceği belirtiliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, BOTAŞ'a "görevlendirme" kapsamında finansman aktaracak. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, söz konusu finansman gereksinimini nasıl ve hangi kalemden karşılayacağı konusunda henüz net bir bilgi yok.
SİSTEM KULLANIM BEDELİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da indirim kapsamında gündeme gelecek finansman gereksinimi sürecine dahil olabilir.
Türkiye'de, 20 milyona yakın konut abonesi var. Şehirçi doğal gaz dağıtım şirketleri, abonelerine sattıkları her metreküp gazdan "sistem kullanım bedeli" tahsil ediyor. Bu tutar, dağıtım bölgesine göre farklılık gösterebiliyor. Ortalama, her metreküp gaz için "sistem kullanım bedeli"nin 1 TL dolayında olduğu söylenebilir.
Enerji Bakanlığı'nın da gaz dağıtım şirketlerine, indirimli doğal gaza konu olan milyarlarca liralık sistem kullanım bedelini ödemesi bekleniyor. Bu da yüklü bir finansman gereksinimi olarak öne çıkıyor.
EPDK ESASLARI BELİRLEYECEK
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, her hafta perşembe günü olağan toplantısını yapar. EPDK, indirime ilişkin mevzuat altyapısı oluşmadığı için bu hafta konuyla ilgili bir karar alamadı.
EPDK yönetiminin, Cumhurbaşkanlığı ve Maliye Bakanlığı ile görüşmelerini sürdürdüğü, ilgili mevzuatın oluşmasının hemen ardından EPDK'nın usul ve esasları belirleyip, şehiriçi dağıtım şirketlerine ileteceği belirtildi.
İTHAL GAZ VE İNDİRİM
Uzmanlara göre Karadeniz'den günlük 10 milyon, yılda 3 milyon 650 milyon metreküp doğal gaz üretilecek. 20 milyona yakın konut abonesine, 12 ay boyunca 25 metreküp mutfak ve banyo, 20 Nisan'dan başlayarak 1 ay boyunca da tüm tüketimi "ücretsiz" verilecek.
Sübvansiyona konu tüketim miktarı, 6 milyar 800 milyon metreküp olarak hesaplanıyor. Bu durumda en az 3 milyar 150 milyon metreküp ithal gaz da sübvansiyona dahil edilecek.
İnsanın, hep seçim olsa diyesi geliyor! Ancak seçim bitince "bedava" denilen her şeyin maliyetinin faiziyle birlikte vatandaştan tahsil edeceğini unutmamak gerekiyor.
