Atalarımızdan gelen deyişlerdendir bir bardak su ikram edene “Su gibi aziz ol” denir; “Altın gibi aziz ol” değil…

Suyun hayat olduğunu bilmez mi, ülkenin su kaynaklarını-yeşilini tüketen, tarımını yok eden, köyleri maden ocaklarına gömen madenciler…

Ülkenin dört bir yanında açılan madenler uğruna kamulaştırmaya karşı direnen köyler; havasına, suyuna, toprağına sahip çıkıyor.

Toprak tarımdır. Toprak vatandır. Toprağın altı da üstü doğadaki yaşam döngüsüdür.

ÇEKÜL AĞAÇLANDIRMAYI

4 MİLYON TL’YE, CENGİZ

2 MİLYON DOLARA

MAL EDİYOR

28 Kasım günü Balıkesir’deydik.

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, İvrindi Belediyesi, İvrindi Orman İşletme Müdürlüğü ve Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) iş birliğinde, İvrindi Kocaeli Köyü mevkiinde düzenlenen 100. Yıl Ormanı Dikim Şenliği’nde fidanlar toprakla buluştu.

“7 Ağaç Ormanları” programının 1994 yılından beri devam ettiğini ve toplamda 4 milyon 200 bin fidan sayısına ulaştıklarını söyleyen ÇEKÜL Genel Sekreteri Ilgın Sözen, “Cumhuriyet’in 100. Yılı nedeniyle koyduğumuz 100 bin fidan hedefine ulaştık. 50 bini burada dikildi. Fidanları Orman İşletmesi’nden alıyoruz. Dikim yerinin ıslahını, fidanların bakımını Orman İşletmeleri yapıyor.” diyor.

ÇEKÜL’ün mali gücü 100 bin fidan maliyetini karşılamaya yetiyor mu? Sözen ağaç dikimi için kendilerine sivil toplum kuruluşlarından, şirketlerden yapılan bağışları hatırlatıyor.

İvrindi’deki törende bunlardan kadınların kurduğu Kırmızı Biber Derneği’nden katılımcılarla da tanıştım. Mesela ÇEKÜL’ün kampanyasına katılarak “Hatıra Ormanı Ağaçlandırması” yapan STK’ler ve şirketler arasında; Açı Okulları 6 bin, Robert Kolej 3000; şirketlerden Güneş Lojistik 5 bin 500, Deren Ambalaj 3 bin 300, Forvis Mazars Türkiye 2 bin 500 fidanla katılmış…

Ilgın Sözen’e 100 bin fidanın dikim maliyetini soruyorum, “Orman Genel Müdürlüğü’nden bu yıl kızılçam fidanının adedini 40 TL’den aldık. Bunun içinde OGM’nin 3 yıllık bakım ücreti de var. Geçen yıl bir fidan 28 TL’ydi, 3 yıl önce 12 TL’ydi. Bugünkü fiyatlara 100 bin adet fidan ekim ve bakım maliyeti 4 milyon TL” diyor.

Fiyatlarla neden ilgilendiğimi açıklayayım. Balıkesir’den Çanakkale’ye uzanan Ege’nin oksijen deposu Kaz Dağlarını delik deşik eden Cengiz Holding’in verdiği rakam ilgimi çekti.

Cengiz Holding iştiraklerinden Truva Bakır Maden İşletmeleri A.Ş’nin kurumsal web sayfasında bünyesindeki Eti Bakır A.Ş.’nin ağaçlandırma maliyeti şöyle ifade edilmiş:

“Samsun, Küre ve Murgul işletmelerinde bugüne kadar 1 milyon 800 bin metrekare alan ıslah edildi ve 3 milyon dolar harcamayla 250 bin ağaç dikildi.”

Orman Bakanlığı’nın fiyat listesine bakıyorum; 5 yaşında bir kızılçam, halepçamı ve elderçamı fidan 39. 9 lira. Toplamı 9 milyon 975 bin TL ediyor. 1 ABD Doları 34 liradan hesaplasak 293 bin 382 dolar eder. Ormana nasıl bir bakım yapmışlar da 3 milyon dolara mal ediyor. Anlamadım.

KÖYLÜ TOPRAĞINDAN

EVİNDEN, ORMANINDAN

OLUYOR

Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ferit Gündoğdu, İvrindi Kaymakamı Faruk Atar, İvrindi Belediye Başkanı Önder Lapanta, Balya Belediye Başkanı Orhan Gaga, İvrindi Orman İşletme Müdürlüğü, İvrindi İlçe Jandarma Komutanlığı, çevreciler, öğrenciler ve vatandaşların katıldığı İvrindi’deki fidan ekim töreninde, çevre köylerden gelen Orman İşletmeleri’nin gündelikçi işçilerinden Mücahide ile de tanışma fırsatım oldu.

Bugüne kadar ormana diktiği fidanların sayısı 10 bini bulmuş.

Fidanları köyün kadınları dikiyor. Günlükleri 700 TL. Geçimleri ormandan… Kesilen ağaçlar yalnızca ormanı yok etmekle kalmıyor; köylüsünü ya işsiz bırakıyor ya da madenlerde çalışmaya itiyor.

Kırsalda tarım ve orman bilgi birikimi yok ediliyor.

TÜRKİYE VARLIK FONU

EN BÜYÜK ALTIN

KEŞFİNİ YAPTI

İvrindi Belediye Başkanı Lapanda’nın en büyük derdi bölgede açılan altın madenlerinin köyleri yok eden iştahı. Anlatıyor:

*Danıştay’da dava süreci süren CVK Madencilik A.Ş.’nin, Balıkesir’in İvrindi ve Altıeylül ilçelerinde en az 16 köyü yakından etkileyecek olan “Altın-Bakır Maden Ocağı ve Cevher Zenginleştirme/Atık Depolama Tesisi” projesi içerisinde kalan tarım alanları için Cumhurbaşkanı tarafından “Acele Kamulaştırma kararı” verildi ve karar 18.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

* Kazdağı Derneği, Gökçeyazı Derneği, Türkmen Dağı köylülerinin konuya dair “İvrindi Gökçeyazı Mahallesi’nde 6 adet, Altıeylül İlçesi Sarıalan Mahallesi’nde 4 adet olmak üzere toplam 10 adet tarla, açık ocak ve atık barajı alanı olarak, devlet zoruyla köylüden alınarak şirkete verildi. Köylünün rızası alınmadı.” açıklaması yaptı.

*Çalık Grubu’na bağlı Lidya Madencilik, 2009 yılında Kanada merkezli Anatolia Minerals (SSR Madencilik) 2010 yılında kuruldu. Erzincan’da Çöpler Altın Madeni (Anagold) ve Artvin’de Hod Bakır ve Altın Maden Sahalarına (Artmin) ek olarak 2022 yılında Balıkesir Bigadiç ilçesinde Gediktepe’de altın üretimine geçti. Geçtiğimiz Temmuz ayında da 290 milyon dolar değerleme üzerinden İngiltere merkezli ACG Acquisition’la hisse devri anlaşması oldu. Madeni Lidya Madencilik işletecek.

*Eti Maden’i bünyesine alan Türkiye Varlık Fonu (TVF) 2020 yılında Türkiye Maden A.Ş.’yi kurdu. TVF Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyesi Arda Ermut, Meclis Plan-Bütçe Komisyonu’nda TVF’nin 2022 yılı denetim raporlarının görüşmesinde, İvrindi ilçesinde keşfedilen (Akçal Altın Projesi) altın rezervinin hesaplanan kaynağın ötesinde ciddi potansiyel taşıdığını açıklamış, “Türkiye’nin son yıllardaki en önemli altın keşiflerinden bir tanesi gerçekleşti” demişti.

Türkiye Maden A.Ş. bünyesinde 26 maden ruhsatı bulunuyor. İvrindi’nin yanı sıra; Kastamonu-Taşköprü (Bakır Projesi), Manisa-Çatalçam (Altın, Kurşun, Çinko Projesi), Sivas-Divriği (Demir Projesi) projelerini yürütüyor.

*Nurol Holding iştiraklerinden TÜMAD Madencilik, 2019 yılından beri Balıkesir’de İvrindi Altın ve Gümüş Maden İşletmesi açık ocak altın madenciliği yapıyor.

Bir hatırlatma da yapayım. ÇEKÜL’ün kurucusu Türkiye’de kentleşme, sanat, kültür ve çevre alanlarında 1985 yılından beri çalışan ödüllü bilim insanı Prof.Dr. Metin Sözen’dir. Genel Sekreter Ilgın Sözen de O’nun kızı.

Madem bir atasözü ile bu yazıya başladık yine atasözü ile bitirelim:

“Armut dibine düşer.”