Altılı Masa’nın Anayasa paketi

Altılı Masa’nın liderleri, 28 Kasım Pazartesi günü, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın ev sahipliğinde bir araya gelecekler.

Bu zirveden önce aynı gün; liderler, genel başkan yardımcıları, komisyonlara katılan uzman partililer Bilkent Otel’de bir toplantı yapacaklar. Partilerin genel başkan yardımcıları Altılı Masa’nın güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için gerekli olan Anayasa değişiklik paketini açıklayacaklar. Bu değişiklik paketi güçlendirilmiş parlamenter rejimin nasıl çalışacağını ortaya koyacak.

Altılı Masa’nın daha önce kamuoyuna açıklanan mutabakat metninde yer alan vaatlerini uygulamaya geçirecek olan Anayasa paketinde şu değişiklikler yer alacak:

Cumhurbaşkanı 7 yıllığına bir kez seçilecek. Partisiyle ilişkisi kesilecek. Tarafsız cumhurbaşkanı olacak. Cumhurbaşkanının bazı yetkileri kaldırılacak. Örneğin Olağanüstü Hal ilân etme yetkisi bulunmayacak. Veto yetkisi kaldırılacak. Cumhurbaşkanı, görev süresi bittikten sonra siyasete dönemeyecek.

Yeni sistemde ülke yönetiminin ağırlık merkezi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) olacak. Bu bağlamda “yapıcı güvensizlik” oyu sistemi getirilecek. Bu sisteme göre hükümet, Meclis’in güvensizlik oyuyla düşürülecek ancak aynı zamanda Meclis yeni başbakanın kim olacağını belirleyecek.

Cumhurbaşkanı Meclis’in belirlediği başbakan adayını atamak zorunda olacak.

Ülkeyi, Meclis tarafından denetlenen başbakan ve bakanlar kurulu yönetecek.

Seçim barajı yüzde 3’e düşürülecek.

Milletvekili seçimlerinde yüzde 1 oy alan partiler de Hazine yardımı alacaklar.

Temel hak ve özgürlükler genişletilecek. Kadının insan hakları gözetilecek. Temel hak ve özgürlüklere ilişkin konular kanun hükmünde kararname ile düzenlenemeyecek.

Sulh Ceza hakimliklerinin görev, yetki ve işleyişleri yeniden düzenlenecek. Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının derhal uygulanması sağlanacak.

Yükseköğretim Kurumu (YÖK) kaldırılacak. Üniversiteler mali ve idari açıdan özerk hale getirilecek. Üniversitelerarası koordinasyonu sağlamak üzere Yükseköğretim Üst Kurulu oluşturulacak. Bu kurul koordinasyon ve danışma organı olarak faaliyet gösterecek. Üniversitelerin rektörlerini öğretim üyeleri seçecek.

Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) kaldırılacak. Yerine Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu olmak üzere iki kurul oluşturulacak. Bu kurullarda Adalet Bakanı ve müsteşarı yer almayacak. Üyeleri meslek mensupları seçecek.

Çoklu baro uygulamasına son verilecek.

Anayasa Mahkemesi üyelerinin en az 4'te 3'ünün hukukçu olması zorunlu tutulacak.

Sayıştay, Anayasa'da yüksek mahkeme olarak düzenlenecek ve yetki alanı genişletilecek.

TRT ve Anadolu Ajansı bağımsızlık ve tarafsızlık esaslarına göre yeniden yapılandırılacak.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yeniden düzenlenecek. Üyeler Meclis tarafından seçilecek.

Kamu İhale Kanunu yeniden düzenlenecek.

Yerel yönetimlere genel bütçeden verilen vergi gelirlerinin payı artırılacak.

Kayyum uygulamalarına son verilecek.

Yurt dışındaki 6 milyondan fazla vatandaşın Meclis'te temsilinin sağlanması için seçim çevresi oluşturulacak.

Siyasi partilere ve adaylara yapılan bağışlar zorunlu olarak açıklanacak.

TBMM’nin denetim yetkisi güçlendirilecek.

Siyasi etik yasası çıkarılacak.

Altılı Masa liderlerinin üzerinde uzlaştıkları Anayasa paketinin açıklanmasından sonra 3 Aralık tarihinde de CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Altılı Masa’ya sunacakları ve iktidara geldiklerinden uygulayacakları ekonomi politikasını açıklayacak.

Altılı Masa’nın Anayasa değişikliği paketi onaylanır ve uygulamaya geçerse Türkiye demokratik, laik, sosyal hukuk devleti nitelikleriyle yeniden inşa edilmiş olacak.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Fikret Bila Arşivi