Rus Rosatom… Mersin-Akkuyu'da Türkiye’nin ilk nükleer santralını inşa ediyor. Santral, her biri bin 200 megavat gücünde toplam 4 üniteden oluşuyor. İlk ünitenin, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100’üncü yılına, 29 Ekim 2023’e yetiştirilmesi hedeflendi. Hedef şaştı…

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kısa süre önce ilk ünitenin devreye alınacağı tarihi revize etti:

"Hedef tarihimiz var. Önümüzdeki yıl inşallah Cumhuriyetimizin 101'inci yılı, '29 Ekim 2024' diye bir tarih hedefimiz var. Bunun için gece gündüz yaklaşık 30 bine yakın çalışan, taşeronlar, Rus şirketi yoğun bir şekilde çalışıyor.”

İŞLETME İZNİ

Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK), Akkuyu’da ilk ünitenin işletmeye alınması için gerekli izni verdi.

Akkuyu Nükleer AŞ Üretim ve İnşaat Organizasyon Direktörü Denis Sezemin, bu izinle birlikte santralda tam kapsamlı ayarlama ve çalıştırma aşamalarına geçeceklerini açıkladı.

Sezemin, “Bu da üniteyi devreye almadan önce çok önemli bir işlem. Teknolojik ekipmanların denenmesi ve bu çalışmalar sonucunda santralın devreye alma işlemine hazır oluşu tespit edilmiş olacak" diye konuştu.

İlk ünitenin inşaatında sona yaklaşıldığını anlatan Sezemin, "İşletmeye alma izniyle beraber tam teşekküllü denemelere başlıyoruz” dedi.

2024’E YETİŞİR Mİ?

Ruslara, Akkuyu’da ilk ünite ya da reaktör için inşaat lisansı, 2018 yılının Nisan ayında verildi. İlk ünitenin 2025’te, diğer ünitelerin de 2025’i izleyen birer yıl arayla işletmeye girmesi ve elektrik üretimine başlaması gerekiyor.

Uzmanlar, ilk ünitenin, 29 Ekim 2024’te işletmeye alınmasının aylarca sürecek testler ve diğer teknik çalışmalar göz önüne alındığında zor olduğunu belirtiyor. 2025 yılının ikinci yarısında ticari olarak elektrik üretimine başlayabileceğini vurguluyor.

MİLYARLARCA DOLAR

2024 ya da 2025... Santralın elektrik üretmeye başlamasıyla birlikte alım garantisi kapsamında dolar üzerinden yüklü miktarda ödemeler gündeme gelecek.

Devletin sahip olduğu santralları işleten Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), Türkiye ile Rusya arasında yapılan anlaşma gereğince Akkuyu Nükleer Santralı’nda üretilecek elektriğin ilk 2 ünitede yüzde 70’ini, diğer 2 ünitede de yüzde 30’unu, 15 yıl boyunca 12.35 dolar/sentten satın alacak.

Ruslar, 15 yılın ardından ürettikleri elektriğin tamamını piyasaya satacak. Santralın, işletme süresi 60 yıl. İşletme süresinin, santralda yapılacak bazı teknik çalışmalarla 5 yıl kadar daha uzatılabileceği belirtiliyor.

Akkuyu’da dört ünitede, yıllık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretilmesi öngörülüyor. Her bir ünitenin üretimi tahmini, 8 milyar 750 milyon kilovatsaat.

EÜAŞ, ilk iki ünitenin her biri için (taahhüt ettiği ve satın alacağı elektrik karşılığında) 756 milyon 437 bin 500 dolar yıllık (tahmini) ödeme yapacak.

Üçüncü ve dördüncü ünitelerin her biri için de yıllık tahmini ödeme miktarı 324 milyon 187 bin 500 dolar.

Devlet, Akkuyu Nükleer AŞ’ye 15 yıllık dönemde satın alacağı elektrik için (tahmini) 32 milyar 418 milyon 750 bin dolar ödeyecek.

Köprü, otoyol, tünel, şehir hastaneleri…

Devletin, “garantili proje” yükü daha da artacak.