Okullarda ÇEDES Muamması: Amaç Ne?

Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ile Gençlik Ve Spor Bakanlığı’nın ortak yürüttüğü ‘Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi işbirliği Protokolü’ (ÇEDES) 2023 itibariyle tüm okullarda başlatıldı. Okullarda değerler eğitimi vermek amacıyla hayata geçirilen ve din görevlileri ile müftülerin belirleyeceği lise ve üniversitelilerin ‘rehber öğrenciler’ olarak yer alacağı projenin bugüne kadar diğer vakıflarla imzalanan protokollerden farkı ise süresinin olmaması.

Süre sınırlandırılması yok

3 Kasım 2021’de imzalanan protokolde, “Protokol herhangi bir süre ile sınırlandırılmamakla birlikte tarafların çoğunluğunun mütabakatı ile fesih yapılabilir” ibaresi yer alıyor. Yine protokole göre, projenin hazırlık aşaması her yıl eğitim öğretimin başında tamamlanarak etkinliklerin öğrencilerle birlikte uygulanması esas alınıyor. Böylece proje kapsamında tüm yıl içinde değerler eğitimi verilecek.

2022’de pilot olarak başlanan proje kapsamında, öğrencilere değerler eğitimi verilecek. Bu yıl açıklanan ÇEDES Uygulama Usul ve Esasları’na göre, projenin amacı şöyle: “Öğrencilerimizin ‘Millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerimizi benimseyen, koruyan ve geliştiren fertler olmalarına’ ayrıca çağın ve geleceğin becerileriyle donanmış, bu donanımı insanlık hayrına sarf edebilen, bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı; millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerimizi kendi yaşantılarında inşa etmiş; akl-ı selim, kalb-i selim ve zevk-i selim sahibi, bedensel ve sosyal bakımdan dengeli bireyler olarak yetiştirilmesine katkı sağlamak.”

Proje nasıl işliyor?

Projeye göre, her okulda görevli öğretmenler arasından bir temsilci öğretmen seçilecek. Temsilci öğretmen, diyanet görevlisi ve gençlik ve spor temsilcisi her yıl örnek yıllık faaliyet planı oluşturup, bu planı uygulamakla görevli. Temsilci öğretmen, okulda ‘Değerler Kulübü’ kurarak çalışmalara başlayacak. Değerler eğitimi verilmek üzere kurulan ‘Değerler Kulübü’ne üye olacak öğrencileri yine temsilci öğretmen seçecek.

Projede diyanet personeli, manevi danışmanlık ve rehberlik hizmeti verecek. Manevi danışmanlar, vaiz/vaize, din hizmetleri uzmanı, Kur’an Kursu öğreticisi ve din görevlisinden oluşuyor. ÇEDES’te ayrıca gönüllü rehber öğrenciler de değerler eğitiminde görev yapacak. Camilerde kurulan Diyanet Gençlik Merkezlerinden, en az iki kız, iki erkek lise veya üniversiteli öğrencilerden oluşan rehber öğrencileri il ve ilçe müftülükleri seçecek.

Gezi, piknik, iftar programı düzenlenecek

Değerler eğitimi çalışmaları kapsamında; eğitim, seminer, kamp, gezi, piknik, sinema, iftar programı gibi çalışmalar yapılacak. Her yıl bahar döneminde Diyanet Gençlik Merkezlerinin ev sahipliğinde ‘Kültür Şenlikleri’ düzenlenecek. Projeye katılan öğrencilere çeşitli ödüller verilecek.

Cami çalışmaları hemen yapılmayacak

Her okulunu yürüteceği program değişebiliyor. Örneğin Kocaeli Gölcük İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün ‘Proje ile ilgili yapılacaklar ve bilgi notları’ arasında, şu ifadeler yer alıyor: “Eylül ayına kadar merhamet ve yardımseverlik tema olarak işlenecek. Okulda talep çok olursa iki üç kulüp kurulabilecek ve iki üç öğretmen görevlendirilebilecek. Gençlik merkezine yakınlık uzaklık aranmayacak. Yürüme mesafesinde olan okullar gençlik merkezlerindeki irtibatı koparmayacaklar. Tüm okullar haftalık programa uygun olarak gençlik merkezlerinde din görevlileri ile birlikte faaliyet yapabilecek. Lakin eylüle kadar gündem sadece deprem olacak. Cami çalışmaları, manevi çalışmalar önümüzdeki seneye kadar yapılmayacak. Halen devam eden okullar çalışmalarını bu dönem eylüle kadar depreme yönelik revize edecek. Çalışmalar bu süreçte cami merkezli olmayacak. Deprem merkezli ve depremzedelere yönelik olacak.”

Öğretmenin ders programı değişebilir

Projenin uygulama usul ve esaslarında, ‘Kulüp faaliyetlerinin, dersleri aksatmayacak şekilde hafta içi okul ders saatleri dışında veya hafta sonu düzenlenmesine özen gösterilir’ denmesine karşın, Okul Müdürlüklerinin Yükümlükleri bölümünde ise ‘Temsilci öğretmenlerin, değerler kulübü çalışmalarını kolaylıkla yürütebilmesi için ders programlarında gerekli düzenlemeleri yapar’ ibaresi yer alıyor. Böylece okul müdürü, temsilci öğretmenin ders programını ÇEDES’e göre ayarlama yetkisine sahip bulunuyor.