Müsilaj Bilim Kurulu Prof. Dr. Barış Salihoğlu: Denizanası istilası gibi durumlarla karşı karşıya kalabiliriz
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü ve müsilaj (deniz salyası) için oluşturulan bilim kurulunda görevli Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi ve salya oluşumlarıyla ilgili seyrüsefer halindeki Bilim-2 Gemisi'nden gelen verilere ilişkin çalışmalarını anlattı.
Bilim-2 Gemisi'nden gelen verileri analiz eden Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Marmara Denizi'ndeki tek sorunun müsilaj olmadığını söyledi.
Salihoğlu, burada uzun süreden beri kirlilikten ötürü oksijensizleşme olduğunu, bunun ve müsilajın, azot ve fosfat birikiminden kaynakladığını ifade etti.
'Karadeniz'e de dikkat etmemiz gerekiyor'
Marmara'da bütün yüzeyin haritalandırılmasını yaptıklarını anlatan Salihoğlu, şöyle konuştu:
"Bölgede hem müsilajı haritalandırdık hem de oksijen seviyelerine ve hidrojen sülfüre baktık. Son sonuçlarımıza göre hidrojen sülfürde ciddi bir risk olmadığını gördük. Müsilajın ilk 30 metrede yoğunluğunun devam ettiğini görebiliyoruz. Hangi bölgelerde daha fazla var, hangi bölgelerde oksijen azalmış bunlara bakıyoruz. Gemimiz (Bilim-2) Karadeniz'e de çıktı. Karadeniz'de hidrojen sülfür, mevsim normallerine göre biraz daha yüzeye yaklaşmış. Karadeniz'e de dikkat etmemiz gerekiyor. Müsilajdan ötürü değil ama genel durum olarak bütün denizlerimizde kirliliği azaltmamız gerekiyor çünkü iklim etkisi şu anda mevcut. Marmara'da bunu görüyoruz."
'Kıyıya vuran müsilajın alınması kısa vadede bir fayda sağlar'
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Marmara Denizi Eylem Planı çerçevesinde başlatılan "Müsilaj Temizleme Seferberliği" kapsamında yapılan çalışmaları değerlendiren Salihoğlu, "Özellikle kıyıya vuran müsilajın alınmasının faydalı olacağını düşünüyoruz çünkü hem halk sağlığı açısından hem de orada oksijensiz bir ortamın oluşmaması açısından kısa vadede bir fayda sağlar" diye konuştu.
'Denizanası istilası gibi durumlarla karşı karşıya kalabiliriz'
Uzun vadede fayda alınması ve deniz kirliliğinin önüne geçilmesi için topyekün mücadelenin önemine değinen Salihoğlu, "Uzun vadede tek çözüm denize giren kirliliğin kesilmesi. Bunu keseceğiz. Yarı yarıya azaltırsak çok iyi olur ki hem müsilajdan hem de algleri besleyen bu elementlerden kurtulalım, bunları azaltalım. Diğer türlü oksijen seviyeleri istediğimiz seviyelerin üzerine çıkmayacak. Dönem dönem hem müsilajı yaşayacağız hem de başka alg patlamaları hatta denizanası istilası gibi durumlarla karşı karşıya kalabiliriz" dedi.
'Marmara Denizi'nin derinleri neredeyse oksijensiz durumda'
Marmara'nın diplerindeki müsilaj analizinin ilk sonucuna göre hidrojen sülfür hassas ölçümünün limitlerin altında olduğunu anımsatan Salihoğlu, "Hidrojen sülfürün ciddi bir oluşumunun olmadığını gördük. Marmara Denizi'nin derinleri neredeyse oksijensiz durumda. Bu durum devam ediyor. Henüz hidrojen sülfür yönünden ekosistemi ya da halk sağlığını tehdit eden bir şeye rastlamadık. Ölçümleri sürdürüyoruz. Önümüzdeki hafta müsilaj, oksijen, hidrojen sülfür, hatta balık stoklarına kadar hepsine tekrar bakacağız. Sorunun çözümü uzun bir süreç. Doğru stratejiler geliştirirsek, mavi ekonomiyi şekillendirirsek, denizlerden sağlayacağımız ekonomik fayda 10 yıl gibi sürede 4-5 katına çıkabilir. Daha sağlıklı ekosisteme sahip olursunuz. Bu da insan sağlığını, turizmi ve her şeyi etkiler. Sağlıklı ekosistem, sağlıklı denizler ve sağlıklı ekonomi demek" şeklinde konuştu.
Eylem planında neler var?
Salihoğlu, Marmara'nın kalıcı sağlığına kavuşmasının yolunun kirliliği ortadan kaldırmak olduğunu vurgulayarak, "Marmara'nın tümünü veya bir kısmını koruma alanı ilan etmek, ekosisteme dayalı balıkçılık, kıyılardaki yapılaşmayı daha düzenli yapmak, doğru tarım uygulamalarını getirmek, nehirleri doğal habitatlarına döndürmek... Tüm bunlar eylem planında var. Yani kalıcı tedbirler bunlardır. Mavi ekonomi stratejilerini bütün denizlerimizde geliştirmemiz gerekir. Biz enstitü olarak buna yönelmiş durumdayız. Üzerimize düşen her türlü sorumluluğu almaya hazırız" diye konuştu.
'Marmara'daki seviyede alg patlaması Akdeniz'de çok zor'
Salihoğlu, Akdeniz'deki durumla ilgili de "Marmara'daki seviyede besin yükü Akdeniz'de yok. Akdeniz'de olmadığı için müsilaj olsa, görülse bile Marmara'daki seviyede alg patlaması Akdeniz'de çok zor. Başka sorunlar var, küçümsemeyelim. 'Akdeniz sağlıklıdır, Marmara sağlıksızdır' gibi bir yaklaşım doğru değil. Akdeniz açık bir deniz olduğundan muhakkak kirlilik dağılıyor ve Marmara'daki gibi etkisini göstermiyor ama Akdeniz'in sağlığıyla ilgili birçok problem bulunmakta. Bunların üzerine gitmemiz gerekiyor" bilgisini paylaştı.
AA
Müsilaja rağmen denize girdiler: Çünkü gidecek yerimiz yok
Marmara'dan çıkarılan müsilaj Şile'de toplanıyor
ODTÜ'den derin müsilaj incelemesi
