Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nde yapılan düzenlemeyle konut olarak kullanılan yapılarda, ticari zemin kat yüksekliği 4,5 metreyi geçemeyecek, kısa kolonlar oluşturulamayacak, güvenlik sebebiyle asma katlar ve zemin artı 4 katlı yapılarda kapalı çıkma yapılamayacak.

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, 1 Temmuz'dan itibaren yürürlüğe girecek düzenlemeyle, içerisinde konut bulunan ve zemin hariç 4 kat ve üzeri olan binalarda kapalı çıkma yapılması yasaklanacak.

Kapalı çıkma yapılamaması nedeniyle imar planından gelen emsal hakkının kullanılamaz olduğu durumda, kayıplar telafi edilecek. Bu kapsamda taşıyıcı sistem kolonlarının parselin arka bahçe mesafesine en fazla 1 metre taşırılmasına, böylece üst katların bu kolonlar üzerinde yapılabilmesine izin verilecek.

Emsal haklarının arka bahçede de tamamen kullanılamaması halinde ise parselin yol sınırlarına 4 metreden fazla yaklaşmaması kaydıyla ön bahçeye en fazla 1 metre taşmasına müsaade edilecek. Taşan kısımlar zemin katta sadece kolon veya perdelerden ibaret olacak, hiçbir kenarı herhangi bir malzeme ile kapatılmayacak ve bahçe niteliği ortadan kaldırılmayacak.

Düzenlemeyle, konut olarak kullanılan yapılarda ticari zemin kat yüksekliği 4,5 metreyi geçemeyecek, kısa kolonlar oluşturulamayacak, güvenlik sebebiyle asma katlar ve zemin artı 4 katlı yapılarda kapalı çıkma yapılamayacak.

Depreme karşı da önlem alındı

Yönetmelikle binaların depremde birbirine çarpmasını önlemek amacıyla da düzenleme yapıldı.

Buna göre, bitişik yapılacak binaların depremde çekiç etkisi oluşturup, birbiriyle çarpışmasının önlenmesi amacıyla binalar arasında Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği gereği bırakılması gereken deprem derz boşluğu kadar mesafenin, parsellerin sınırından itibaren bırakılması zorunlu olacak.

Mühendislere ve mimarlara tecrübe şartı

Düzenlemeyle, yeni mezun inşaat mühendislerinin hazırlayabileceği statik projeler zemin hariç 4 katla sınırlandırılacak.

Zemin hariç 5 ila 7 kat arası binaların statik projelerini hazırlayacak inşaat mühendisleri için en az 3 yıl mesleki tecrübe ve toplam en az 10 bin metrekare alana sahip 4 farklı proje yapmış olma şartı aranacak.

Zemin hariç 8 ila 15 kat arası binaların statik projelerini hazırlayacak inşaat mühendisleri için en az 5 yıl mesleki tecrübe, toplam en az 15 bin metrekare alana sahip 6 farklı proje yapmış olunması gerekecek.

Zemin hariç 15 kat üzeri binaların statik proje müellifliği için ise en az 7 yıl mesleki tecrübe, toplam en az 20 bin metrekare alana sahip 8 farklı proje tecrübesi ve yapı ana bilim dalında veya deprem mühendisliği alanında lisansüstü eğitim yapma şartı aranacak. Ancak yürürlük tarihine kadar diğer şartları yerine getirenlerden lisansüstü eğitim şartı istenmeyecek.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve diğer özel kanunlar kapsamında kalan alanlarda yapılacaklar hariç, mimari estetik değerinin arttırılarak şehirlere kimlik kazandırılması amacıyla, nüfusu 50 binden fazla olan belediyelerde yapılacak resmi binalar, ibadet yerleri, eğitim, sağlık tesisleri, kültürel binalar, eğlence yapıları, konaklama amaçlı binalar, alışveriş merkezleri, ulaştırma istasyonları, iş hanı, büro, pasaj, çarşı gibi ticari yapılar ile merkezi iş alanları ve idaresince bu kapsamda olduğu değerlendirilen yapıların projelerini hazırlayacak mimarlara ilişkin de yeni kurallar belirlendi.

Bu yapıların mimari proje müellifliği ile ilgili projelendirme sürecinde aktif bulunacak mimarlar için kamuda veya üniversitelerin mimarlık bölümlerinde ya da meslek odasına kayıtlı serbest mimar olarak en az 5 yıl mesleki tecrübe şartı aranacak.

Düzenleme ile mimari estetik komisyonlarının yapısında da değişikliğe gidildi. Mimari estetik komisyonunda yer alan mimar üye sayısı en az 2 olacak ve komisyon başkanının en az 5 yıl deneyimli veya mimarlık ana bilim dalında tezli lisansüstü öğrenim görmüş olması şartı getirilecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "Afetlere karşı daha dirençli yapılar için yapı güvenliği tedbirlerimizi artırıyoruz. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğimizi güncelledik" ifadelerini kullandı.

Yönetmelik Hakkında Merak Edilen Sorular

1- Yeni Yapı Güvenliği düzenlemesi hangi binaları kapsıyor?

Sadece konut binalarına ilişkin bir uygulama olup, konut harici binalar bu düzenlemeden etkilenmiyor. Konut binalarında ise zemin+4 kata kadar olanlar etkilenmiyor, 5 kat ve üzeri binalar için çıkma yapılamayacak.

2- Çıkma yapılamaması nedeniyle hak kaybı olur mu?

Çıkma yapılamaması nedeniyle emsal kaybı olması halinde bina oturum alanının; arka bahçeye 1 metre ve ön bahçeye de 1 metre taşmasına izin verilerek emsal kaybı önlenecek. Taşılan bu alan çekme mesafesi ve taban alanı ihlali sayılmayacak.

3- Bina cephelerindeki açık çıkma uygulamasında bir kısıtlama olacak mı?

Bina cephelerinde açık çıkma uygulamasında bir kısıtlama getirilmiyor.

4- Uygulama ne zaman başlayacak?

Uygulama 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren başlayacak.

5- 1 Temmuz öncesi başvurular ne olacak?

Mevcut ruhsat başvuruları ve yapım ihale numarası alınan işler düzenlemeden etkilenmiyor.