Finlandiya ve İsveç teröre karşı taahhüt verdi: Türkiye üyeliğe yeşil ışık yaktı

Finlandiya ve İsveç teröre karşı taahhüt verdi: Türkiye üyeliğe yeşil ışık yaktı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, İsveç Başbakanı Andersson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in katıldığı dörtlü görüşmesi gerçekleştirildi. Görüşmenin ardından İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılım için Türkiye ile mutabakata vardığı belirtildi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, İsveç Başbakanı Magdelena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in katıldığı dörtlü görüşmesi gerçekleştirildi.

NATO-Türkiye-İsveç-Finlandiya dörtlü görüşmesinin ardından anlaşmaların imza töreni düzenlendi. Törende, Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik süreçleri hakkında üçlü memorandum imzalandı.

İsveç ve Finlandiya'dan terör konusunda işbirliği adımı

NATO Zirvesi kapsamındaki dörtlü görüşmede İsveç ve Finlandiya'nın, terör örgütü PKK ile mücadelede Türkiye’yle tam iş birliği içinde olma, PYD/YPG ve FETÖ'ye destek sağlamama taahhüdünde bulunduğu belirtildi. Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortak bildirisinden: "Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye’ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar."

Bildirinin tam metni:

1. Bugün, NATO Genel Sekreterinin kolaylaştırıcılığında bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in temsilcileri müteakip hususlarda mutabık kalmışlardır.

2. NATO, müşterek savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkeleriyle ortak değerlere dayalı bir İttifaktır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç Washington Antlaşması’nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler.

3. İttifakın en temel unsurlarından biri üye devletlerin milli güvenliğinin yanısıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve işbirliğidir.

4. Müstakbel NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye’ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye’de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç’e tam destek verir. Finlandiya ve İsveç terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye’ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar, Türkiye’yle ve mağdurların aileleriyle en derin dayanışma duygularını ifade eder.

5. Finlandiya ve İsveç, PKK’nın yasaklanmış bir terör örgütü olduğunu teyit eder. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, bunların uzantılarının faaliyetleri ile iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yeralan veya bu terör örgütleriyle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amacıyla aralarındaki işbirliğini artırmaya karar vermişlerdir. Finlandiya ve İsveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.

6. Buna ilaveten, Finlandiya 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Yasası’nda yaptığı bir dizi değişiklikle cezalandırılabilir terör suçları kapsamına yeni faaliyetler eklemiştir. 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren bu son değişikliklerle terörist grupların faaliyetlerine katılım suçunun kapsamı genişletilmiştir. Aynı zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemleri ayrı bir suç olarak cezalandırılmıştır. İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu’nun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini ve hükümetin terörle mücadele mevzuatını daha da tahkim edeceğini teyit eder.

7. Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler. İsveç, NATO Müttefiklerine yönelik olarak silah ihracatına ilişkin milli mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç’ten yapılacak savunma sanayii ihracatı Müttefik dayanışmasına ve Washington Anlaşması’nın 3. Maddesi’nin ruhuna ve lafzına uygun biçimde yürütülecektir.

8. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ederler:

9. Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, İstihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.

10. Türkiye, NATO’nun Açık Kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi’nde Finlandiya ve İsveç’in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.

* Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde işbirliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükümetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.

* Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır.

* Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi’yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye’nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye’yle iade ve güvenlik işbirliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklardır.

* Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır.

* Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye’ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir.

* Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO’daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir.

* Finlandiya ve İsveç, Türkiye’nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birliği’nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası’nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.

Finlandiya'dan açıklama: Endişeler ciddiye alındı

Finlandiya Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Dışişleri Bakanlarımız, Türkiye'nin bu hafta Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üye olmasını destekleyeceğini teyit eden üçlü bir momerandum imzaladılar” ifadeleri kullanılarak, “Türkiye, geçtiğimiz haftalarda terör tehdidi konusundaki endişelerini dile getirdi. Finlandiya bu endişeleri ciddiye almıştır. Finlandiya, terörizmin tüm biçimlerini ve tezahürlerini kınıyor” denildi.

4'lü zirve sonrası ilk açıklama Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö'dan geldi. Niinistö yaptığı açıklamada, "NATO Zirvesi öncesi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ile NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in desteği ile kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdi. Uzlaşı Mutabakatı, Finlandiya, İsveç ve Türkiye'nin birbirlerinin güvenlik tehditlerine karşı birbirlerine tam destek verme konusunda taahhüt verdi. Biz NATO müttefiki olurken bu taahhüt daha da güçlendirilecek" ifadelerini kullandı.

İsveç: Çok uzun bir toplantıydı

İsveç Başbakanı Magdalena Andersson: “İsveç, Türkiye ve Finlandiya olarak bir anlaşmaya vardık, bu da Türkiye'nin artık NATO'da davetli statüsü aldığımızı kabul ettiği anlamına geliyor. Çok uzun bir toplantıydı. Terörle mücadele alanındaki tedbirleri sıkılaştıracağız" dedi.

Stoltenberg: Memnuniyet duyduk

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılım için Türkiye ile mutabakata vardığını, Türkiye'nin endişelerinin giderileceğini söyledi. NATO ülkelerinin liderlerinin yarın İsveç ve Finlandiya'yı NATO'ya katılmaya davet için karar alacağını bildiren Stoltenberg, Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında imzalanan üçlü memorandumdan memnuniyet duyduğunu belirtti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Finlandiya ve İsveç'in terörle mücadelede Türkiye'yle birlikte çalışacağını ve dayanışma göstereceğini belirtti.

Stoltenberg, "Türkiye'nin kaygılarını gideren bir anlaşmadır bu. PKK terör örgütü gibi örgütlerden Türkiye, uzun bir dönem muzdarip olmuştur. İsveç, Türkiye ve Finlandiya hükümetleri bir anlaşmaya varmışlardır. İsveç ve Finlandiya, terör örgütleriyle mücadele etme konusunda Türkiye ile anlaşmaya varmışlardır" ifadelerini kullandı.

Stoltenberg şöyle devam etti: "Şu anda olan belki aslında bugüne kadar olabilecek en hızlı süreç olmuştur. Üyeliğe başvurunun ardından bu kadar hızlı kabul edilmesi hayal olabilirdi. Putin'in açıklamaları var. Geçtiğimiz aralık ayında Putin, NATO'yla imzalanmak üzere güvenlik sözleşmelerini ele almıştı. NATO'nun gelişmesini istemiyordu. Putin artık daha fazla NATO üyesini sınırında görecek. Üyelikleri Meclis'in kararına göre olacaktır. Çalışmaları başladı fakat bununla ilgili bir söz veremem.

'Ambargolar kalkacak'

Her ulusun kendi yolunu seçme hakkı vardır ve egemenliklerine saygı duymak zorundasınız. Biz yıllardır İsveç ve Finlandiya'nın kararlarına saygı duyduk. Üye olmak istediklerini söylediklerinde NATO'nun kapılarının açık olduğunu ilettik. Bu da Putin'in başarmak istediğinin tam tersi olmuştur. Bu kararın doğru olduğunu düşünüyorum. Ve bizim güvenliğimizi güçlendireceğini düşünüyorum. Burada başka bir silahlara yönelik atıfta bulunmuyor. İsveç veya Finlandiya'nın artık Türkiye'ye karşı bir ambargoları olmayacak. Bu önemli bir adım. Çünkü ülkelerin birbirine karşı ambargoları olmamaları gerekir."

Görüşmede, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve MİT Başkanı Hakan Fidan da hazır bulunmuştu.

Fin basınından 'mutabakat' yorumu

Finlandiya basını, Madrid'deki dörtlü Zirve devam ederken Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın Ankara'nın endişeleriyle ilgili ortak bir mutabakat metni hazırlayacağını duyurmuştu.

'Biz kuru laf istemiyoruz'

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 4'lü zirve için Madrid'e gitmeden önce Ankara Esenboğa Havalimanı'nda açıklamalarda bulunmuştu. Erdoğan, "Finlandiya Cumhurbaşkanı öbür taraftan İsveç Başbakanı birlikte bu dörtlü görüşmeyi yapıp hangi noktaya geldiklerini göreceğiz. Biz tabii kuru laf istemiyoruz, biz netice istiyoruz. Artık biz orta sahada top çevirmekten bıktık. Şu an itibarıyla da bunlar laf üretiyorlar, konuşuyorlar, aynı günün akşamı İsveç devlet televizyonunda bakıyorsunuz bu terörist başlarından bir tanesi çıkmış orada söyleşi yapıyor. Bu söyleşide de bize veriyor veriştiriyor. Öbür tarafta ne diyor İsveç yöneticileri; biz şu anda bunları terörist olarak bir taraftan kabul etmiyoruz diyorlar, öbür taraftan Stockholm caddelerinde yürüyüş yapıyorlar, yürüyüşü yaparken İsveç polisinin kontrolü, denetimi bunların üzerinde ve bu şekilde bu yürüyüşler yaptırılıyor" demişti.

Ne olmuştu?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İspanya'nın ev sahipliğinde gerçekleştirilecek olan NATO Liderler Zirvesi için bugün ülkenin başkenti Madrid'e gitmişti.

Zirve öncesinde NATO üyeliği konusuyla aylardır gündemde olan İsveç ve Finlandiya ülkelerinin liderleriyle bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye'nin güvenlik endişelerini yinelemesi bekleniyordu. Sözkonusu toplantı NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in önerisi üzerine düzenlendi.

Stoltenberg, toplantı öncesi yaptığı açıklamada, iki ülkenin NATO üyeliği konusunda ilerleme kaydedilmesini umduklarını ifade etmişti.

Erdoğan, Madrid'e giderken Ankara Esenboğa Havalimanı'nda yaptığı açıklamalarda sözkonusu toplantıya ilişkin, "Bizim tavrımız herkesin malumu" diyerek NATO müttefiklerine 5'inci madde çıkışı yapmıştı.

Kaynak:AA