200 milyonu aşkın nüfusu ve 156 milyondan fazla kayıtlı seçmeniyle Brezilya, ülkeyi yönetecek yeni devlet başkanını seçmek için pazar günü sandık başındaydı. Aylardır seçime hazırlanan ülkede kamuoyu araştırmaları seçimlerin ilk turda biteceğini, Lula’nın yüzde 50’den fazla oy alarak ülkeyi yeniden yönetmeye hak kazanacağı sinyalini veriyordu, ancak öyle olmadı. Anketler, “ilk tur” yanılgısında bulunmanın yanı sıra Bolsonaro’nun alacağı oy oranı konusunda da sınıfta kaldı. Evet, Bolsonaro denildiği gibi Lula’nın gerisinde kaldı ancak anketlerin tahmini olan yüzde 40-41’den ziyade aldığı yüzde 43,62 ile büyük bir şaşkınlık da yarattı.

Dünya gündemindeki yerini skandallarla koruyan, ülkede yoksul ile zengin arasındaki makasın açılmasını destekleyici politikalar yürütmesiyle eleştirilen, Covid-19 salgını döneminde halkla resmen dalga geçen Bolsonaro’dan seçmeni neden vazgeçemiyor sorusunun cevabını 3 yıl boyunca Brezilya’da yaşamış serbest olarak çalışan gazeteci Tolga Kaplan ile konuştuk.

‘AKP seçmeni ile benzerlik gösteriyor’

Brezilya’da yaşadığı dönemde Bolsonaro’ya oy veren insanlarla tanıştığını belirten Kaplan, seçmen profilini şöyle anlattı: “Bolsonaro'ya direkt oy veren tanıdıklarım ve neden böyle bir yaklaşıma sahip olduklarına dair fikrim var. Genellikle, Bolsonaro'ya oy veren iki tip seçmen bulunuyor. Birincisi geleneksel yaklaşıma sahip, dini inançlarını önde tutan, özgürlüklerinin bastırılmasına aldırış etmeyen, ikna edilmesi zor, eğitim seviyesi düşük ve tek tip düşünceye sahip kişiler. Bir diğer grup ise eğitimli-eğitimsiz farketmeden kendisini siyah ırktan üstün gören, eşcinselliğe karşı, demokrat muhafakazar gibi gözüken orta ve üst sınıf üyeleri. Tabi bir de olabildiğince yolsuzluktan nemalanan, tıpkı Türkiye'de olduğu gibi zenginin her geçen gün daha zengin olduğu, emeği sömürmekten yorulmayan elit kesim de var.”

Bolsonaro seçmeninin yolsuzluk, eğitim, sağlık ve gayri milli hasıla gibi ülke meseleleriyle oy vermekten vazgeçirilemeyeceğini belirten Kaplan, “Bolsonaro seçmeni AKP seçmeniyle benzerlikler gösteriyor” ifadelerini kullandı.

‘Ülke, hiç olmadığı kadar ikiye bölündü’

İkinci tura dair beklentilerini anlatan Kaplan, Brezilya’nın bu zamana kadar hiç olmadığı kadar kutuplaştığını ifade ederek 30 Ekim’deki sandıkta Simone Tebet ve Ciro Gomis’in destekleyeceği isimlerin belirleyici olabileceğini kaydetti. Kaplan, Bolsonaro’nun anketlerdeki tahminlerden daha yukarıda oy almasına rağmen Lula’nın seçimleri kazanacağını düşündüğünü ifade etti.

Brezilya seçim sonuçları

Ülkenin Yüksek Seçim Mahkemesi'nin açıkladığına göre, solcu aday Lula da Silva yüzde 47,94, aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsonaro yüzde 43,62 oranında oy aldı. Brezilya Demokratik Hareketinin adayı Simone Tebet yüzde 4,21 oy alarak üçüncü, anketlerde 3. olması beklenen Demokratik İşçi Partisi adayı Ciro Gomes ise yüzde 3,05 oy ile seçimi dördüncü olarak bitirdi.

Hiçbir adayın yüzde 50'den fazla oy alamaması nedeniyle 2023-2027 yıllarında ülkeyi yönetecek devlet başkanını, 30 Ekim'de yapılacak ikinci tur seçimleri belirleyecek.

Nüfusu 212 milyonu aşan Güney Amerika ülkesi Brezilya'da, 156 milyondan fazla kayıtlı seçmen bulunurken, seçimde 120 milyondan fazla oy kullanıldı.

Yoksulluk, ırkçılık, skandal: Ama durun Bolsonaro hâlâ yenilmedi