Vatandaşa tasarruf, Saray'a bol kepçeden harcama
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Orta Vadeli Program’a ilişkin uygulama genelgesi ile birlikte yeni bir tasarruf genelgesi daha yayınladı. Öncekiler gibi mürekkebi kurumadan işlevsiz olacağına kesin gözüyle bakılan bu genelgede verilen talimatların Cumhurbaşkanlığı Sarayı için hiçbir zaman geçerli olmadığını bütçe ödenekleri gösteriyor. 2022 yılına 3,8 milyar TL başlangıç ödeneği ile başlayan Saray, ek bütçenin yanı sıra ödenek de aktararak bütçesini 5,4 milyar TL’ye çıkarttı. Bunun 3,4 milyar TL’si de ağustos ayı sonunda harcandı.
BirGün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre, AKP iktidarı ülkenin içine sürüklendiği ekonomik kriz ve yüksek enflasyon nedeniyle TBMM’den ek bütçe çıkartmak zorunda kaldı. Krizin yanı sıra yanlış ekonomi politikaları, israf harcamaları, iktidara yakın çevrelere aktarılan büyük kaynaklar, Kur Korumalı Mevduat sahiplerine yapılan ödemelerle rotasından çıkan bütçeye ek bütçenin de çare olmayacağı kısa sürede ortaya çıktı. Bu arada Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, hemen her yıl bitmeden yaptığı gibi zorunlu ve öncelikli olanlar dışında yatırım yapılmaması, araç alımına kısıtlama getirilmesi gibi temel başlıkları içeren bir tasarruf genelgesi yayımladı. Ancak bu talimatların Cumhurbaşkanlığı Sarayı için geçerli olmadığı, ödeneğinin sekiz ay sonunda yüzde 42 oranında artmasıyla kendini gösterdi.
Önce düşürdü sonra artırdı
Cumhurbaşkanlığı’nın TBMM’ye sunulan 2022 Yılı Bütçe Teklifinde, 4 milyar 39 milyon lira olan bütçesi oransal olarak küçük bir kesinti yapılarak 3 milyar 890 milyon liraya düşürüldü. Erdoğan başlangıçta bütçesinin 150 milyon TL indirilmesine razı oldu.
Ancak iktidar bütçenin yetmeyeceğinin görülmesi üzerine Cumhurbaşkanı maaşının yüzde 20 oranında arttırılmasını da içeren ek bütçe teklifini Haziran ayında TBMM’ye sundu. Erdoğan, tepkiler üzerine maaşında artışı öngören madde metnini “Bir bardak suda fırtına kopartılıyor” diyerek metinden çıkarttırdı. Böylelikle Erdoğan, 100 bin lira olan maaşının 20 bin lira daha arttırılmasından vazgeçti. Ancak bu arada Saray’ın ödeneği sekiz ayın sonunda yüzde 42 oranında arttı. Örtülü ödenek ise yine tarihi rekorlar kırarak 2.5 milyar TL’nin üstüne çıktı.
3.8 milyar liradan ek bütçe ile artarak 4 milyar 87 milyon liraya çıkan ve sonuçta ödenek aktarımlarıyla 5.4 milyar TL olan Cumhurbaşkanlığı bütçesinden en yüksek ikinci harcama, geçen ay yapıldı. Mart ayındaki 870 milyon TL’lik harcamadan sonra ağustos ayında Cumhurbaşkanlığı 857 milyon TL harcama yaptı. Harcamaların bu hızla sürmesi durumunda 5.4 milyar TL’lik bütçenin de yetmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor.
200 milyon TL’den 5 milyar TL’ye
Cumhurbaşkanlığı bütçesi, Erdoğan’la birlikte önceki cumhurbaşkanları döneminde olmadığı kadar büyük rakamlara ulaştı. Başkanlık sistemine geçişle birlikte birçok yetkinin resmen Cumhurbaşkanlığı’na aktarılmasıyla bütçe daha da büyüdü.
2012 yılında 138 milyon lira olan Cumhurbaşkanlığı ödeneği, 2013’te 157 milyon TL’ye, Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçildiği 2014 yılında 199 milyon liraya çıktı. 2015 yılında yüzde 99’luk rekor artışla bütçesi 397 milyon liraya çıkan Cumhurbaşkanlığı’na 2016 yılında 434 milyon lira, 2017’de 648 milyon lira, 2018’de 845 milyon lira ödenek verildi.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişle birlikte bir önceki yıla göre yüzde 231’lik artışla 2019’da 2,8 milyar TL’ye çıkan ödenek, 2020’de 3,1 milyar TL, 2021’de 4 milyar TL ve 2022 yılında da 3,8 milyar TL olarak TBMM’ye önerildi. Bu yıl olduğu gibi önceki yıllarda da bu başlangıç ödenekleri Cumhurbaşkanlığı’na yetmedi.
