Haber: Ali Isıyel - Fırat Yeşilçınar

Hemen herkesin merak ettiği sorular şunlar: Sakarya'da ne oldu, Patlama nasıl meydana geldi?

Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında yaşanan patlamayla ilgili, olayın sıcaklığı azaldıkça yeni iddialar ortaya çıkmaya devam ediyor.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Sakarya Valisi Çetin Oktay Kaldırım’ın “Tüm denetimler eksiksiz yapıldı” sözlerine karşılık, salgın döneminde satışların düşmesiyle birlikte tedbirsizlik ve ihmal emareleri de görülüyor.

Cevaplanmaya muhtaç iddialar

Fabrika çalışanları, malzemelerden sıcaklık yayıldığını iddia etmişti. halktv.com.tr olarak dinlediğimiz iddialar da bunlarla örtüşüyor.

Çalışanlar "patlama olacak" diye uyardı mı?

O gün işe gelmediği açıklanan 20 çalışandan bir kısmının, pazartesi gününden itibaren malzemelerin patlayacağı endişesiyle fabrikaya gelmedikleri öne sürüldü. İşçiler konuyla ilgili uyarılarda bulunduklarını ancak uyarıların dikkate alınmadığını iddia etmişti.

Patlayıcı malzeme güneş ışığında kurutulmaya çalışıldı iddiası

Bir başka iddia ise malzemelerin nemlendiği ve yanlış kurutma yöntemleri izlendiği yönünde. Yüklü miktarda alınan siparişler, salgın sonrası boşa düşünce depolama alanlarında çok fazla malzeme tutuldu. Havasızlık ve mevsim şartları nedeniyle söz konusu malzemeler nemlendi. Fabrika işçileri, malzemelerin kurutulmak üzere güneş ışığına çıkarıldığını öne sürdü. Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz Makine Mühendisleri Odası Sakarya İl Temsilciliği Yürütme Kurulu Sekreteri Olgun Özdemir, “Bu iddialar doğruysa, bu yöntem hatalı” dedi.

Özellikle hava sıcaklıklarının 32-33 derecelerde seyrettiği bir dönemde patlayıcı maddelerin güneş ışığına maruz bırakılmaması gerektiğini söyleyen Özdemir, “Öncelikle bu maddelerin nemlenmesinin önüne geçilmesi gerekir. Nemlendikten sonra illa kurutulmak istenirse, bunun yöntemi güneş ışığına maruz bırakmak olmamalı. Kapalı bir alanda, havalandırma yöntemiyle kurutmak daha doğru bir yöntem” ifadelerini kullandı. Yasal yönetmeliğe göre patlayıcı maddelerin deponalırken özelliklerini kaybetmeyecek ve nemlenmeyecek şekilde depolanması gerektiğini vurgulayan Özdemir, herhangi bir şekilde özelliğini kaybeden patlayıcı maddelerin de usulüne uygun biçimde imha edilmesi gerektiğini ifade etti.

Özdemir ayrıca, henüz patlama alanında incelemelerde bulunma fırsatlarının olmadığını ancak meslek odası olarak hafta içinde inceleme yapmak üzere başvuruda bulunacaklarını da ifade etti.

"Çinli uzman ocak ayından beri yok" iddiası

Ortaya atılan bir başka iddia ise fabrikada çalışan Çinli bir uzmanın ocak ayında Çin’e gittiği ve salgın sebebiyle dönmediği yönündeydi. Fabrikanın sahibi ve MÜSİAD Sakarya Şube Başkanı Yaşar Coşkun, 2019 yılının mart ayında Bizim Sakarya isimli yerel gazeteye verdiği röportajda, “Çin’den Çinli teknisyen de getirdik, en iyisini onlar yaptığı için” ifadelerini kullanmıştı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da Sakarya'da patlamadan sonra yaptığı açıklamada, "misafir olarak gelenler"den bahsetmişti. Soylu'nun bu ifadesi, fabrikada, yabancı ve/veya kayıt dışı işçi mi çalıştırılıyor konusunu gündeme getirmişti.

Fabrikadaki işleri üstü kapalı bir biçimde ilkokul mezunu bir kişi mi yürütüyordu?

Bir başka çarpıcı iddia ise fabrikadaki sorumlu kişiyle ilgili ortaya atıldı. Fabrika çalışanları, kağıt üzerinde görünen müdürün yerine ilkokul mezunu bir şahsın fabrikadaki işleri yürüttüğünü öne sürdü. Patlamaya ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında, biri sorumlu müdür ve ikisi ustabaşı olmak üzere 3 kişi gözaltına alınmıştı. Gözaltına alınan sorumlu müdürün de kağıt üzerinde ‘sorumlu’ olarak görünen kişi olduğu iddia edildi.

Dört iddiada havai fişek fabrikasındaki patlamaya ilişkin kritik sorular:

1. İddia edildiği gibi işçiler yönetimi malzemelerin sıcaklık yaydığı yönünde uyardı mı?
2. Bu işçiler iddia ettikleri gibi pazartesi gününden patlamanın olduğu güne kadar fabrikaya gelmedi mi?
3. Bakanlığın açıkladığı ve işe gelmediği tespit edilen 20 kişi kaç gündür işe gelmiyordu?
4. İddia edildiği gibi patlayıcı malzemeler güneş ışığında mı kurutulmaya çalışıldı?
5. İddialar doğruysa malzemelerin nemlenmesinin nedeni depo alanının yetersiz olması mı?
6. Çinli uzman, iddia edildiği gibi ocak ayında Çin’e gitti mi?
7. Patlamadan önce işbaşı yapmış mıydı?
8. Eğer yapmadıysa yerine ocak ayından bu yana kim bakıyordu?
9. Kağıt üzerinde sorumlu görünen müdür yerine iddia edildiği gibi işleri ilkokul mezunu ve işinin ehli olmayan bir şahıs mı yürütüyordu?
10. İddialar doğruysa bu kişi kimdir?