Ekranımı açtığımda mailime ilk düşen haber “Batı Afrika'daki kakao krizi derinleştikçe çikolata
fiyatları yükselmeye devam edecek.”
Ne olmuş da fiyatlar artıyormuş?
Gana’da Samreboi bölgesinde yasa dışı (!) altın madenciliği faaliyetleri nedeniyle yok edilen kakao
tarlasından röportajlara yer verilmiş.
Gözü yaşlı çiftçilerden felaket haberleri derlemiş.
Daha geçen yıl Gana'nın batısındaki 27 hektarlık arazi yaklaşık 6 bin kakao ağacıyla kaplıyken, bugün
bir düzineden (12 adet) az kalmış.
Küresel kakao tedarikin yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Gana ve Batı Afrika komşusu Fildişi Sahili,
bu sezon felaket düzeyinde hasatlarla karşı karşıya kalmış.
Gana’nın en çok ihracat yaptığı ikici ülke İsviçre. Peki İsviçre’nin nesi meşhur? Hammaddesi kakao
olan çikolata…
Gana altın madenleriyle küresel şirketleri zengin edeceğine, kakaosunu işleseydi, markasına yatrım
yapsaydı ne kadar kazanırdı?
Hatta kakaosunu “milli ürün” olarak koruma altına alsaydı, çiftçisinin alın terini İsviçre’ye üç kuruşa
satmazdı.
Çikolatanın hammaddesi olan kakao çekirdeklerinde kıtlık beklentisi iki kat artmış.
Gana Kakao Pazarlama Kurulu COCOBOD, 2018'den bu yana derlenen ve Reuters araştırmasına göre,
590 bin hektarlık plantasyona kakao bitkisini öldürecek bir virüsün bulaştığını tahmin ediyor.
Sınırlı arz, hızla artan fiyatlarla kakao piyasasında belirsizliklere sebep olurken New York ve Londra
kakao vadeli işlem piyasalarında kakao çekirdeği fiyatları 25 Mart 2024 itibariyle, tüm zamanların en
yüksek seviyelerini gördü. Son 3 ayda New York'da yüzde 150'den fazla artan kakao çekirdeği fiyatları
Mart 2023'den beri ise yüzde 255 artış gösterdi.
Veri analitiği ve danışmanlık firması GlobalData'ya göre, 2023-2024 sezonunda önceki 12 aya kıyasla
kakao arzında yaklaşık yüzde 8'lik düşüş öngörülürken, kayıpların başlıca nedeni; en büyük iki
tedarikçi olan Fildişi Sahili ve Gana'daki sorunlar gösterildi.
Gana'da son 20 yılın en düşük hasadını, Fildişi Sahili'nde ise son 8 yılın en düşük hasadının alınmasının
sonucu çikolata fiyatları artacak!
Erzincan İliç’de Çöplük Maden’de 100-150 metre yerine 250 metreye varan siyanür liçleme sahasında
meydana gelen çevre felaketini hatırlatan bir haber.
Çöplük Maden’ini işleten Anagold Madenciliğin hakim ortağı Amerikan şirketi SSR Mining’in faaliyetini
“sömürge madenciliği” olarak tanımlamıştık.
Gana ses verdi!
Endonezya’dan sonra dünyanın ikici büyük kakao ihracatçısı ve ülke ekonomisinin yüzde 35’ini
tarımdan elde eden Gana’da kişi başına gelir 4 bin 400 dolar.
Yoksulluk sınırında olan ülkede küresel altın madeni şirketleri cirit atıyor.
AngloGold Ashanti Mayıs 2023 itibariyle, Gana, Avustralya, ABD ve Arjantin'de bulunan varlıklarıyla
dünyanın dördüncü büyük altın madencisi.
Türk Ticaret Bakanlığı “Gana Raporu” na göre; ülkenin en büyük altın üreticisi küresel altın
madenciliği şirketi Anglo Gold Ashanti’nin yanı sıra ülkede faaliyet gösteren diğer üreticiler Golden
Star Resources (Kanada merkezli), Newmonth Ghana (Amerikan şirketi) Gold, Goldfields Ghana,
Chirano Gold Mines.
Bu şirketler arasında yer alan Newmonth, 2001 yılında Bergama’da faaliyete geçen Ovacık Altın
Madeni’ni işleten şirketlerdendi.
Gana, Burkina Faso ve Mali’nin önderliğinde gelişen altın madenciliği faaliyetleri gün geçtikçe artıyor.
Konuya dair açıklanan verilere göre, Batı Afrika’nın önde gelen 3 pazarındaki altın üretiminin, 2024’te
8.4 milyon onsa (238 ton) ulaşması bekleniyor.
Geçen yıl ajanslar Batı Afrika ülkesi Gana’nın, yıl altın üretimindeki yüzde 32'lik artışla yeniden kıtanın
en büyük altın üreticisi haline geldiği haberleri geçiyordu.
Türkiye’den bir girişimi Gana’da yükselen altın madenciliğine kayıtsız kalmadı.
Hacıoğlu Madencilik, Hacioglu Gold Refinery unvanıyla Kara Kıta’da ilk Türk altın rafinerisi yatırımını
Gana’da yapan Hacıoğlu Madencilik İcra Kurulu Başkanı Yasin Hacıoğlu’nun açık kaynaklarda yer alan
17 Temmuz 2023 tarihli demeci şöyle:
“Batı Afrika, altın madenciliği kasları güçlü en önemli bölgelerden biri. Bu durumun farkındalığıyla
Türkiye’de sermayesini 2,4 milyar TL’nin üstüne çıkarmış bir şirket olarak, Afrika başta olmak üzere
birçok kıtada altın madenciliği çalışmaları yapıyoruz.”
Altın madenciliğinin yapıldığı ülkeler zenginleşmiyor, şirketler kazanıyor. Yerli halk ise geçim kaynağı
olan tarımsal alanlardan çekiliyor.
Fındık mı, altın mı tartışmamızı hatırlamanızı öneririm.
Fındık üretim bölgesi Ordu’nun Fatsa ilçesinde Kanadalı Cominco maden şirketinin sondaj ve arama
çalışmalarına başladığı madende, son 5 yıldır açık siyanür liç yöntemiyle altın üretiyor.
Bu altın madeninin ise 5 yılda devlete sağladığı katma değer sadece 9,2 milyon dolar, tüm işletme
boyunca gelir 180 milyon dolar.
Dünyada üretilen 1 milyon ton fındığın 700 bin tonu Türkiye, bunun yüzde 30’u (214 bin ton) Ordu
çıkışlı. Sadece Fatsa Ünye havzasındaki yıllık üretim miktarı 107 bin ton. Fındığın ülkemize ihracat
getirisi 2 milyar dolar civarında. Yani Ordu tek başına, yılda 700 milyon dolarlık bir katma değer
üretiyor. 5 yılda fındığın getirisi 3.5 milyar dolar.
Yarın sandık başına gidiyoruz.
Partilerin çevre politikaları vaatleri, siyasi tartışmaların gölgesinde kaldı.
Son bir aydır seçim sonuçlarını etkileme potansiyeli yüksek 25 ilde toplumun değişik kesimleriyle
temas eden CHP eski milletvekili ekonomist Prof.Dr. Hurşit Güneş’e “izlenimlerini” sorduğumda,
“Barınma ve beslenme çok büyük sorun” diyor…
Ne yapmak gerekiyor?
Köyleri kamulaştırmamak; tarım arazilerini madenlere açmamak!