Olcay Aydilek
Asıl Büyük Zam Dalgası Nisandan Sonra
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 1 Ekim’de uygulamaya girecek elektrik tarifelerini belirledi. Sanayi ve ticarethane abonelerine, yüzde 20 zam yapıldı. Yeni tarifeler, bugün Resmi Gazete’de yayımlandı.
Enerji yönetimi, beklendiği gibi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın büyük önem verdiği 31 Mart 2024’te yapılacak yerel seçimleri de göz önünde bulundurularak konuta zam yapmadı.
Erdoğan, İstanbul ve diğer büyükşehirleri bir kez daha kaybetmek istemiyor. Bu nedenle geniş seçmen kitlesinin doğrudan cebini ilgilendiren elektrik ve doğal gaz konusunda seçim odaklı bir tarife politikasının izlendiğini söylemek gerekiyor. Seçime kadar özellikle konut abonelerine yönelik enerji fiyatlarında artış düşük olasılık olarak değerlendiriliyor.
Hiç kuşku yok ki sanayi ve ticarethane elektriğine gelen her zam, doğrudan fatura yoluyla olmasa da dolaylı olarak vatandaşın cebini vuracak. Enerji zammı, iğneden ipliğe tüm ürünlerin fiyatını artıracak. Enflasyonu azdıracak. Hayat daha da pahalı hale gelecek.
SEÇİM SONRASI MALİYET BAZLI TARİFE
Ancak enerjide, asıl büyük ve yüklü zam dalgası 31 Mart seçimlerinin ardından gündeme gelecek.
Elektrik ve doğal gazda, başta konutlar olmak üzere zaman zaman da diğer abone gruplarına belli ölçülerde sübvansiyon uygulanıyor. Örneğin BOTAŞ, doğal gazı, ithalat maliyetinin altında bir fiyatla bin metreküpünü, 11 bin TL yerine 4 bin 80 TL’den konut abonelerine satıyor. Aradaki farkı BOTAŞ ve Hazine üstleniyor.
Ankara’da, ekonomi yönetiminden de geçen bir karar doğrultusunda elektrik ve doğal gazda “maliyet” bazlı tarifelere geçişi öngören çok önemli bir çalışma başlatıldı.
YÜKLÜ ZAM KAPIDA
Buna göre konutlarda elektrik ve doğal gazda maliyet bazlı tarife modeline geçilecek. Sübvansiyonlar kaldırılacak. Sübvansiyona konu tutar ya da fark, özellikle yerel seçimlerin ardından aşama aşama tüketicilere zam olarak yansıtılacak. Yeni yılın ikinci yarısında aboneler, enerjide yüklü zamla karşı karşıya kalacak. Faturalar katlanacak.
DESTEKLENECEK ABONELER
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı üzerinden elektrikte olduğu gibi doğal gazda da dar gelirli kesimler desteklenecek. Bu kapsamda elektrikte 8 milyon, doğal gazda 4 milyon abonenin desteklenmesi bekleniyor.
Sektör kaynakları, Türkiye’de 39 milyon dolayında elektrik abonesi bulunduğunu, yaklaşık 20 milyona yakın da doğal gaz abonesinin olduğunu belirterek, “Elektrikte 8, doğal gazda 4 milyon dar gelirli abonenin desteklenmesine yönelik teknik hazırlıklar yapılmaya başlandı. Özel sektör de bu çalışmalara katılıyor. Seçim sonrası için maliyet bazlı tarifeler gündeme gelecek. Sübvansiyonların kaldırılması hedefleniyor” dedi.
Kaynaklar, sübvansiyonların kaldırılmasının zam anlamına geldiğini belirterek, “Maliyet neyse vatandaş onun bedelini üstlenecek” diye konuştu.
Evet, yerel seçim sonrasında vatandaşı enerji daha derinden çarpacak.