Urartuların bekçisi işi bırakıyor: Dili nasıl öğrendiğini anlattı

Van- Hakkari kara yolunda Urartulara ait Çavuştepe Kalesi'nde 43 yıl kadrolu bekçilik yaptıktan sonra 2005 yılında emekli oldu. Son 17 yıldır da gönüllü olarak kalede bekçilik yapan 11 çocuk babası Mehmet Kuşman, bölgeye gelen yerli ve yabancı turistlere Urartu alfabesini anlatıyor. Dünyada Urartucayı bilen ender kişilerden olan Kuşman, taşların üzerine Urartuca yazdığı tablet ve kolyeleri satarak, geçimini sağlıyor.

'Urartuca kitabeleri tek tek not aldım'

Urartucayı öğrenmek için büyük çaba gösterdiğini belirten Kuşman, "Önce buradaki kazılarda levhaların üzerindeki yazıların ne anlama geldiğini anlamaya çalıştım. Daha sonra Van Kalesi'ndeki kitabeleri bir deftere yazdım. Ardından da İran ve Suriye'ye giderek Urartuca yazılan kitabeleri tek tek not aldım. Gelip, onlara çalıştım. Sonrasında da alfabeyi oluşturdum. Daha sonra da dili öğrenip, kelimeler kurmaya başladım. O dönemde 650 kelime öğrendim. Şu anda dünyada Urartucayı bilen 12 kişiden biriyim. Şimdi taş levhalar üzerine Urartuca yazıp, süs eşyası olarak satıyorum. 2005'te emekli oldum. Emekliye ayrıldıktan sonra da burada gönüllü olarak kalmaya devam ettim. 17 yıldır gönüllü bekçilik yapıyorum" dedi.

Gönüllü çalıştım

Askerliğini bitirdikten sonra bekçiliğe başladığını söyleyen Kuşman, "O dönemde daha önce hiç görmediğim insanları gördüm, tanıdım. Kim oldukları soruşturunca bana arkeolog olduğunu söylediler. Bir süre sonra tanıştığım hoca, bana kale bekçisi olacağımı söyledi. Valilikten onay alındıktan sonra bekçiliğe başladım. Emekli olduktan sonra Müzeler Genel Müdürü Van'a geliyor. Buradaki müdüre, 'Bir bekçimiz vardı, nerede' diye soruyor. O da emekli olduğumu söylemiş. Sonra geri gelmemi istemiş. Ben de geldim, bu kez gönüllü olarak başladım" diye konuştu.

'Başka iş teklifi gelseydi yine bekçilik yapardım'

Artık yaşlandığını belirten Kuşman, "60 yıldır bekçilik yapıyorum. Şu an 82 yaşındayım. Önümüzdeki kasım ayında bu işi tamamen bırakıyorum. 82 yıldır dünyaya çalışıyorum, biraz da ahiretimiz için çalışalım. Bu dili, bir oğluma öğrettim. O da Van'da SGK'da şef. Sınava girdi, müdürlüğü kazandı. O da şimdi Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde müdürlük yapıyor. 60 yıl aralıksız bekçilik yapmak benim için iyi bir şeydi. 25 yaşında olsaydım, başka bir işten teklif dahi gelseydi yine Çavuştepe'de bekçilik yapardım. Burada çok güzel günlerim oldu" ifadelerini kullandı.

​Gürpınar ilçe merkezine 10 kilometre mesafedeki Urartu dönemine ait Çavuştepe Kalesi, M.Ö. 764- 734 tarihleri arasında 2'nci Sarduri tarafından yaptırıldı. Kurucusuna izafeten kale, Sardur'un şehri anlamında 'Sardurihinili' olarak adlandırılıyor. Tarihi kale, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. Arif Erzen tarafından 1961-1986 yılları arasında yürütülen kazılar sonucunda ortaya çıkarıldı.