Nazi bombardımanında yok olmuştu... İhtiyozorun alçı kalıpları bulundu

Nazi pilotları, İkinci Dünya Savaşı sırasında Londra'daki bir hava saldırısında bir "deniz canavarı" fosilini bombalayarak paramparça etti. İhtiyozor olarak bilinen yırtıcı deniz sürüngeninin ayrıntılı siyah-beyaz bir illüstrasyonu, toz haline gelmiş antik kemiklerden geriye kalan tek görsel kayıt oldu. En azından paleontologlar böyle düşünüyordu.

Nazi bombardımanında yok oldu

Bilim insanları, biri Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) diğeri Almanya'da olmak üzere, iskeletin uzun süredir kayıp olan iki alçı kalıbını ortaya çıkardı. 1818'de İngiltere'nin güneybatısındaki Lyme Regis'te keşfedilen ve 1819'da tanımlanan fosil, şimdiye kadar bulunan ilk tama yakın ihtiyozor iskeletiydi. Daha önceki fosillerde bulunmayan arka yüzgeçler de dahil olmak üzere, suda yaşayan sürüngeni tüm kemikleri yerinde gösteren ilk fosildi ve 1820'den beri Londra'daki Kraliyet Cerrahlar Koleji koleksiyonunda bulunuyordu.

Bilim insanlarının çarşamba günü Royal Society Open Science dergisinde bildirdiğine göre, Mayıs 1941'de bir Alman hava saldırısının füzeleri koleji vurdu; fosil "neredeyse kesin bir şekilde yok oldu" ve fosilin alçı modellerine dair hiçbir kayıt bulunamadı. İngiltere'deki Manchester Üniversitesi Yer ve Çevre Bilimleri Bölümü'nde paleontolog olan ve "Locked in Time: Animal Behavior Unearthed in 50 Extraordinary Fossils" kitabının yazarı Dean Lomax, araştırmacıların "perde arkasında, müze kasalarında" tutulan erken Jura dönemi ihtiyozor fosillerini aramak için yaptıkları geziler sırasında kalıpları keşfetmelerinin "tamamen şans eseri" olduğunu söyledi.

İhtiyozorlar dinozorlarla birlikte yaşadı ve yaklaşık 250 milyon yıl öncesinden yaklaşık 90 milyon yıl öncesine kadar denizlere hükmetti. Uzun, dar kafaları olan aerodinamik vücutları vardı ve 3 ila 20 metre uzunluğundaydılar.

İlki Yale Üniversitesi'nde bulundu

SUNY Brockport'ta yer bilimleri bölümünde emerita profesör olan Lomax ve yardımcı yazar Judy Massare, iki kalıptan ilkini 2016 yılında Yale Üniversitesi'nin Peabody Müzesi'nde buldu. Lomax ve Massare, müzenin 1930 yılında bağışlanan 90 bin örneklik bir koleksiyonun parçası olarak bu kalıbı satın aldığını ve Lyme Regis ihtiyozorunun duruşu ve diğer iskelet detaylarının illüstrasyondakilerle aynı olduğunu belirtti.

Bununla birlikte, iskelet çizimindeki ince ayrıntıların birçoğunun alçıda bulunmaması, bunun "ya bir alçının alçısı ya da tarihinin erken dönemlerinde doğrudan orijinalinden yapılmış çok erken bir alçı" olduğunu düşündürüyor.

Fotoğraf: Dean Lomax

İkincisi Berlin Doğa Tarihi Müzesi'nde keşfedildi

Lomax ikinci kalıbı Aralık 2019'da Berlin Doğa Tarihi Müzesi'ndeki koleksiyonlara yaptığı bir ziyaret sırasında buldu. Müzenin kataloglarında alçıya dair herhangi bir kayıt bulunmuyordu. Lomax fosil depolama tesisindeki koridorlarda dolaşırken alçı levhayı keşfetti. Yale'deki kalıbı incelemek için önceden fazlasıyla zaman harcadığını belirten Lomax, bulduğu şeyin ne olduğunu hemen anladığını söyledi.

Araştırmaya göre Berlin'deki alçı, fosilin yayınlanmış çizimine daha yakın olacak şekilde boyanmıştı ve Yale'deki dökümden çok daha iyi durumdaydı, "hiçbir hasar veya bozulma göstermiyordu". Muhtemelen Yale örneğinden daha sonra, ihtiyozorun iskeletindeki ayrıntıları daha doğru bir şekilde yakalayabilen daha yakın dönem yöntemlerle yapıldığı düşünülüyor.

Doğrulanmasını sağladı

Kalıplar, bu detaylardan bazılarının günümüze ulaşan çizimde doğru bir şekilde temsil edilmediğini ortaya koydu. Araştırmacılar, örneğin sağ uyluk kemiğinin "çizimde Berlin'deki alçıya kıyasla daha ince, daha simetrik ve daha iyi tanımlanmış" olduğunu ve sağ arka yüzgeç kemiklerinde çizimde kaydedilmemiş ayrıntılar bulunduğunu yazdı. Bu alçılar olmasaydı, modern paleontologların çizimdeki yapıların doğru olup olmadığını doğrulamalarının bir yolu olmayacaktı.

Araştırmaya göre, fosilin 19'uncu yüzyılın başlarında kim tarafından kazıldığı bilinmemekle birlikte, İngiliz paleontolog ve fosil koleksiyoncusu Mary Anning tarafından ortaya çıkarılmış olması güçlü bir olasılık olarak değerlendiriliyor. Londra Doğa Tarihi Müzesi'ne göre Anning, Lyme Regis'te bilinen ilk ihtiyozor fosilleri ve plesiozor adı verilen uzun boyunlu bir deniz sürüngeninin ilk tam iskeleti de dahil olmak üzere Jura dönemi (201,3 milyon ila 145 milyon yıl önce) keşifleriyle ünlü bir koleksiyoncuydu.