Maya Mavisinin Gizemi...
Canlı bir açık mavi renk olan Maya Mavisi, 3. ve 10. yüzyıllar arasında Mezoamerika'da gelişen uygarlığı karakterize eder. Pigment çanak çömlek, duvar resimleri ve heykelleri süslemek için kullanıldı ve olağanüstü kararlılığı nedeniyle güzelliğini çağlar boyunca korudu, bu özellik yakın zamana kadar bilim adamlarını şaşırttı.
California Eyalet Üniversitesi, Los Angeles profesörleri ve öğrencileri tarafından yürütülen üç yıllık bir kazı projesi, mağarada ortaya çıkarılan 10.000’den fazla kemiğin en az 118 kişiyi temsil ettiği sonucuna vardı ve bunların birçoğunun ölüm anında üzerlerinde travma izleri olduğuna dair kanıtlar vardı.Kurbanların son anlarını daha iyi anlamak için, en son araştırmalar kemiklere değil, ağızlarına bakarak dişlerinde diş taşı olarak bilinen kalsifiye plakları araştırdı. Yapılan çalışma, kurbanlardan en az ikisinin dişlerine yapışan gizemli mavi lifleri anlatıyor.
Şu anda kültürel kaynak yönetiminde çalışan bir arkeolog olan çalışmanın baş yazarı Amy Chan, mağaradaki dişlerle ilgili analizine yüksek lisans öğrencisiyken başladığını ve burada kurbanların diş sağlığı hakkında daha fazla şey öğrenmek istediğini söylüyor.
Chan, “Her iki örnekte de mavi pamuk liflerinin keşfi bir sürpriz oldu.” diyor, çünkü “mavi, Maya ritüelinde önemlidir.”
Chan ve meslektaşları, Mezoamerika’daki diğer bölgelerde; törenlerde, özellikle de kurbanların cesetlerini boyamak için kullanılmış gibi görünen benzersiz bir “Maya mavisi” pigmenti bulunduğunu söylüyor. Bu mavi lifler, şimdi Meksika’da bulunan bir arkeolojik alan olan Teotihuacan’daki mezarlarda agav bazlı alkollü bir içecekte de bulundu.
Ancak Chan ve ekibi, dişlerde bulunan lifler için başka bir açıklama önerdi: Belki kurbanların ağızlarında pamuklu bezler vardı, muhtemelen kurban edilmelerine kadar geçen sürede kullanılan susturma aparatlarından. Kurbanlar uzun süre gözaltında kalsaydı, diş taşları mavi lifleri içerebilirdi.
Chan ve ekibi, Maya bireylerinin diş taşlarında mavi liflerin ilk kanıtını sağlarken, çalışmalarının bazı sınırlamaları olduğu konusunda hemfikir.
Birincisi, diş taşının oluşma ve sertleşme hızı, yenen yemeğin türüne ve kişinin fizyolojisine göre değişir, bu nedenle araştırmacılar liflerin ne zaman dişlerde kaldığını kesin olarak bilemezler. Ek olarak, Midnight Terror Mağarası kurbanlarının çok az dişinde diş taşı vardı ve bu da ekibin analizini sınırladı.
Maya Mavisinin bileşiminin ötesinde, pigmentin nasıl üretildiği ve Maya kültüründe nasıl bir rol oynadığı hakkında çok az şey bilinmektedir. Ancak şimdi, 1930'lardan beri Chicago'daki Field Müzesi'nde bulunan bir çömlek parçası, gizemi çözmeye yardımcı olabilir. Çanak çömlek, diğer nesneler ve insan kemikleriyle birlikte 1904'te Chichén Itzá'daki Kutsal Cenote'nin altından çıkarıldı. Yucatan'da yaygın olarak bulunan cenotes, yer altı suyuyla dolu bir tür lavabo deliğidir.
Field Museum çanak çömleğinin tünelleme mikroskobu analizi, indigo ve palygorskit'e ek olarak, doğal bir reçine olan kopalın da mevcut olduğunu gösterdi. Görünüşe göre bu üç bileşenin kombinasyonu, Maya Mavisinin dayanıklılığını açıklayabilir. Kopal 100 ile 1500C arasında yanar, bu sıcaklıklar indigo boyayı hapsolduğu paligorskit kanallarına girmeye zorlar. Artık Maya Blue'nun yağmur tanrısı Chaak'a hitap etmek için bir ritüel sürecin parçası olarak hazırlandığı düşünülüyor.
Gökyüzü ısrarla mavi olduğunda ve yağmur yağmadığında, Mayalar kutsal rengi hazırlamak için bir tören düzenlerlerdi. Bu törende çeşitli adaklar hazırlanır ve Maya Mavisi ile boyanmış insan kurbanları cenote'ye atılırdı. Memnun olan Chaak, daha sonra kara bulutları gökyüzünü örtmek ve yağmur yağdırmak için çağırırdı. Maya Blue'nun yağmur tanrısı Chaak'a hitap etmek için bir ritüel sürecin parçası olarak hazırlandığı düşünülüyor.
Bu törende çeşitli adaklar hazırlanır ve Maya Mavisi ile boyanmış insan kurbanları cenote'ye atılırdı. Memnun olan Chaak, daha sonra kara bulutları gökyüzünü örtmek ve yağmur yağdırmak için çağırırdı.Gökyüzü ısrarla mavi olduğunda ve yağmur yağmadığında, Mayalar kutsal rengi hazırlamak için bir tören düzenlerlerdi. Bu törende çeşitli adaklar hazırlanır ve Maya Mavisi ile boyanmış insan kurbanları cenote'ye atılırdı. Memnun olan Chaak, daha sonra kara bulutları gökyüzünü örtmek ve yağmur yağdırmak için çağırırdı. Ya da öyle umuluyordu.
Kaynak:arkeofili.com
mcgill.ca
