TÜİK'ten ENAG hakkındaki suç duyurusu hakkında açıklama: Şeffaf olmamasıyla ilgili

Söz konusu açıklamada 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nu hatırlatan TÜİK, suç duyurusunun grubun çalışmaları ya da sonuçları ile ilgili olmadığını, üstveri (metadata) ve yöntemlerini (metodoloji) açık şekilde paylaşmaması ile ilgili olduğunu belirtti.

TÜİK açıklamasında, “Çeşitli araştırmalar  neticesinde üretilerek yayınlanan istatistiklerin, veri   kalitesi   açısından değerlendirilmesi   kullanıcıların   takdirinde   olmakla   birlikte, verinin hangi yöntemle üretildiğine dair temel bilgilerin açık ve net bir biçimde kamuoyu ile paylaşılması kanuni yükümlülüktür. TÜİK’in uluslararası kuruluşlara olan yükümlülüklerini yerine getirmesine benzer biçimde, ülkemizdeki araştırmacıların da yukarıda sözü edilen mevzuat kapsamında hareket etmesi gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.

TÜİK, ENAG’nin çalışmalarının şeffaf ve açık olmadığının vurguladığı açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

Kamuoyunda adı zikredilen grup 2020 yılı Eylül ayında başladıkları çalışmaları ile eş zamanlı olarak uzunca bir süre herhangi bir metaveri bilgisi paylaşmamıştır. Sonraki dönemde internet sitelerinde açıklanan mevcut metaveri bölümü de standartlardan uzak ve son derece yetersizdir. Bu nedenle, kullanıcılar sınıflama, kapsam ve yöntemleri içeren bilgilere şeffaf bir biçimde erişememektedir. Bu çerçevede, kanunun ilgili maddelerine aykırı davrandığı değerlendirilerek 23 Şubat 2021 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuştur. Suç duyurusunun içeriği; ilgili grubun bültenleriyle birlikte gerekli açıklayıcı bilgileri yayınlamamalarıyla sınırlıdır, yayınlanan çalışmanın sonuçları ile ilgisi bulunmamaktadır. Ayrıca ilgili çalışmayı engellemeye veya durdurmaya yönelik değildir.

Sadece kamuoyunun tam, eksiksiz ve doğru bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır. Sözü edilen grupla ilgili rahatsız edici bir diğer husus da çalışmalarının sonuçlarını duyururken tüketici enflasyonunu kamuoyunu yanıltıcı şekilde resmi istatistik programında (RİP) yer alan aynı isimle duyurmuş olmasıdır. TÜİK; araştırmacıları, ürettikleri ve yayınladıkları istatistikleri RİP kapsamında üretilen resmi veriler ile karıştırılmasına sebebiyet verecek şekilde isimlendirmeme, bu verileri kamuoyuna resmi istatistiklere duyulan güveni sarsacak veya manipülasyonlara zemin yaratacak şekilde sunmama gibi konularda gerekli hassasiyeti göstermeye davet etmektedir.

Kurumumuz; akademisyenlerin, araştırmacıların ve   sivil   toplum   kuruluşlarının uyguladıkları örnekleme dayalı araştırmalarını ve istatistiksel çalışmalarını her anlamda desteklemektedir.  Araştırmacılara örnek seçimi, soru kağıdı hazırlanması, sınıflama vb. konularda her türlü teknik desteği sağlamaktadır. TÜİK, kamuoyunda oluşturulmaya çalışılan algının aksine; amacı, kapsamı, metaverisi ve metodolojisi kamuoyuna tam ve doğru olarak aktarılmak suretiyle gerçekleştirilecek her türlü bilimsel çalışmaları ve istatistiksel araştırmaları bundan önce olduğu gibi bundan sonra da desteklemeye devam edecektir.

TÜİK tarihinde ilk: ENAG hakkında suç duyurusu