Tonlarca ürün geri döndü zarar milyarlarca lirayı aştı: Bakan Yumaklı başta yapacağını sonda yapmaya karar verdi
Uygunsuz pestisit kullanımı tespit edilen antep fıstığı ve nar Bulgaristan'dan, limon Polonya'dan ve kuru incir ise Fransa'dan geri döndü. İsveç'ten iade edilen antep fıstıklarında da 'Aflatoksin B1' maddesi tespit edildi.
Türkiye'ye maddi ve itibari zarar yazan iadeler sonrası Tarım ve Orman Bakanlığı harekete geçtiğini açıkladı.
BAKAN YUMAKLI BAŞTA YAPACAĞINI SONDA YAPMAYA KARAR VERDİ
Son dönemde ardı ardına sağlığa zararlı madde tespiti yapılan ürünlerin Türkiye'ye iadesine yönelik haberler artınca Bakanlık adım attı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, geç de olsa denetime başlandığını duyurdu.
Türkiye'nin haberine göre; Bakan Yumaklı, yurt dışına gönderilen gıdaların ülkemize olduğu gibi geri gönderilmesine sebep olan pestisit kullanımının önüne geçmek için harekete geçtiklerini açıkladı.
Yumaklı bağ, bahçe, sera ve tarla gibi üretim alanlarında risk esasına dayalı denetimlerin başladığını duyurdu. Hatalı pestisit kullanımı tespit edilen üreticilere idari yaptırımlar uygulanacak ve bu üreticilerin 2 yıl boyunca ek denetimlere tabi tutulacak.
Pestisit kullanımının önüne geçmek için AR-GE projelerinin desteklendiği açıklandı.
TONLARCA ÜRÜN GERİ DÖNDÜ ZARAR MİLYARLARCA LİRAYI AŞTI
Türkiye'den AB ülkelerine ihraç edilen tarım ürünleri AB'nin Gıda ve Yem İçin Hızlı Alarm Sistemi'ne (RASFF) takıldı. AB Komisyonu, Türkiye’den ihraç edilen ürünlerde yasaklı pestisitlere rastladı.
RASFF’nin açıkladığı verilere göre Türkiye pestisit kalıntısı nedeniyle geri ürün gönderme konusunda birinci sırada yer aldı. İdari Yardım ve İşbirliği (AAC), Tarımsal Gıda Sahtekarlığı (FFN) ve yeni entegre edilmiş Bitki Sağlığı Ağı (PH) verilerini baz alarak oluşturduğu Gıda güvenliği 2023 raporunda Türkiye sınıfta kaldı.
Türkiye, ihraç ürünlerin sağlık standartlarını tehlikeye atan seviyelerdeki ‘pestisit kalıntıları’ nedeniyle geri gönderim yapılan ilk ülke oldu.
- Polonya Türkiye'den gelen limonlarda, AB Komisyonu'nun gıda ürünlerinde yasakladığı pestisit buprofezin ve limit değerin üzerinde etoksazol tespit etti.
- Almanya Türkiye'den gelen siyah ayçiçeği tohumlarında aflatoksinler belirledi.
- İtalya, Slovakya ve Norveç’in Türkiye'den gelen kuru incirlerde yasal limitlerin üzerinde aflatoksin belirlendiğini belirterek ürünleri sınırdan geri gönderdiği bildirildi.
- Norveç Türkiye'den kabuklu susam tohumlarında, Finlandiya ise kimyonda patojenik bakteri olan Salmonella tespit ederek sınırdan geri gönderdi.
- Romanya Türkiye menşeli domateste pestisit indoxacarb, Polonya kurutulmuş kekikte 35 pirolizidin alkaloidin’de limit değeri aştığını bildirdi.
- Yine Polonya Türkiye menşeli narda asetamipirid limitinin aşıldığını tespit etti.
- Kıbrıs, Türkiye'den ihraç edilen gül yaprağında yasaklı pestisit profenofos ve triazofos kalıntıları bildirdi.
- İrlanda öğütülmüş kimyonda yüksek düzeyde pirolizidin alkaloidleri belirleyerek bu ürünleri sınırdan geri gönderdi.
- Belçika haşhaş tohumlarında opyum alkaloidleri belirledi.
Tarım ve gıda ürünleri ihracatına ilişkin sosyal medya hesabı X'te paylaşım yapan Bakan Yumaklı, Türkiye'nin en büyük gelir kaynaklarından olan tarım ürünlerinin getirisini sözlerle duyurmuştu:
"Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2024 yılında bir önceki yıla göre tarım ve gıda ürünleri ihracatı yüzde 5,3 artışla 32 milyar 560 milyon dolar olarak gerçekleşerek ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 150'ye ulaştı. Tarihimizin en yüksek tarımsal ihracat rakamının ülkemize, milletimize ve ihracatçılarımıza hayırlı olmasını diliyor, gece gündüz çalışan, bu başarıda emeği olan üreticilerimize ve sektörümüze teşekkür ediyorum."
TEK İADE NEDENİ PESTİSİT KALINTISI DEĞİL
Türkiye, 200'den fazla ülkeye 2 binden fazla tarımsal ürün ihraç ederken, geçen yıl ihracatı yapılan 4,6 milyon ton taze meyve ve sebzeden 6 bin tonu geri döndü.
Antep fıstığında fazla aflatoksin nedeniyle 2024'te 1320 sevkiyattan 15'i, kuru incirde fazla aflatoksin-okratoksin sebebiyle 4 bin 836 sevkiyattan 49'u geri döndü. Kuru kayısıda fazla kükürt dioksit dolayısıyla 4 yılda 17 bin 686 ton üründen 41,5 tonunun geri dönüşü gerçekleşti.
Özellikle Rusya tarafından yapılan bitki sağlığı kontrolleri sebebiyle Türkiye'de varlığı bilinen bitki karantinası zararlısı tespiti nedeniyle taze meyve-sebzeler geri gönderildi.
İhracat aşamasında geri gönderilen ürünler, gerekçeler dikkate alınarak, Bakanlıkça kontrol edilirken mevzuata uygun olmayan ürünlerin ülkeye girişine, başka bir ülkeye gönderilmesine veya başka bir şekilde değerlendirilmesine izin verilmeden imha ediliyor. Hal böyle olunca başta yapılmayan kontroller imha edilen ürünlerin yarattığı israfta eklenince zarar katlanarak artıyor.
