Son Dakika | Saatler kala basına kapatılmıştı: Erdoğan-Trump görüşmesi başladı
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray'daki kritik görüşmesi başladı.
Erdoğan-Trump görüşmesine saatler kala masada hangi konuların olacağı ortaya çıktı
GÖRÜŞME BASINA KAPALI GERÇEKLEŞİYOR
İki liderin bu akşam Türkiye saati ile 18.00-20.00 arasında yapacağı görüşme, toplantıya saatler kala basına kapatılmıştı. Basına kapalı gerçekleştirilen toplantının son anda basına açılması bekleniyor.
TRUMP KAPIDA BEKLEDİ
Görüşmeye dakikalar kala ABD Tören Mangası, Beyaz Saray'daki yerini aldı. Türkiye saatiyle 18.00'de başlaması beklenen görüşme, planlanandan yarım saat geç başladı. Erdoğan, Beyaz Saray'a saat 18.33'te giriş yaptı.
Trump'ın, Erdoğan'ı bir süre Beyaz Saray'ın kapısında beklemesi dikkat çekti. Trump, saat 18.31'de kapıya çıkarak beklemeye başladı. Erdoğan ise saat 18.33'te Beyaz Saray'a giriş yaptı. Trump, Erdoğan'ı yaklaşık 2 buçuk dakika kapıda bekledi.
DİKKAT ÇEKEN SORU
Bir gazeteci Trump'a dikkat çeken bir soru sordu. Trump Erdoğan'la el sıkışırken, gazeteci "Sayın Başkan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın F-35 almasına izin verecek misiniz?" diye sordu.
Trump ise, "Şimdi göreceğiz" diye yanıt verdi.
İŞTE BASINA AÇIK GÖRÜŞMEDE KONUŞULANLAR?
Erdoğan ile Trump, Oval Ofiste yan yana konumlandırılan koltuklarda yerlerini aldı. Kritik toplantı öncesinde iki lider basın mensuplarının sorularını yanıtlamadan önce karşılıklı diyaloglarda bulundu.
Trump, basın mensuplarından soruları almadan önce, "Cumhurbaşkanı Erdoğan ile uzun zamandır arkadaşız. Çok saygın biri, kendi ülkesinde, tüm Avrupa'da, tüm dünyada çok saygı görüyor" dedi.
Erdoğan ise, "Gerek Sayın Trump'ın birinci döneminde gerekse ikinci dönemde Türkiye Amerika ilişkilerinde farklı bir süreci yaşıyoruz" dedi.
Trump, konuşmasına devam ederek, "Cumhurbaşkanı Erdoğan, muazzam bir ordu kurdu ve kendisini Beyaz Saray'da ağırlamak bizim için bir onur" ifadelerini kullandı.
"HALK BANKASI İLE İLGİLİ ETRAFLICA GÖRÜŞME FIRSATI BULACAĞIZ"
Erdoğan ise buna karşılık, "(Trump'la) Gerek F-35, gerek F-16 konusu, gerekse Halk Bankası ile ilgili aramızdaki ilişkiler konusunu etraflıca görüşme fırsatı bulacağımıza inanıyorum. Heybeliada Okulu ile ilgili üzerimize ne düşerse biz onu zaten yapmaya hazırız. Dönünce de Sayın Bartholomeos ile bu konuyu görüşme fırsatı bulacağım" dedi.
Trump, "Türkiye ile çok iş yapıyoruz. Türkiye harika ürünler üretiyor. Onlardan çok şey satın alıyoruz, onlar da bizden çok şey satın alıyor" dedi.
TRUMP: ERDOĞAN, PUTİN-ZELENSKİY TARAFINDAN SAYGI GÖRÜYOR
Trump, BM'de Erdoğan ve diğer liderlerle Gazze konusunda çok iyi bir görüşme yaptıklarını kaydederek, "Sanırım bir tür anlaşmaya varmak üzereyiz" diyerek, "Cumhurbaşkanı Erdoğan her ikisi (Putin-Zelenskiy) tarafından da çok saygı görüyor. Herkes Erdoğan'a saygı duyuyor. Ben de öyle" ifadelerini kullandı.
Donald Trump, “(Suriye’ye) Yaptırımları kaldırdım. (Suriye’deki) Zaferin sorumlusu Erdoğan’dı. Bu Türkiye için bir zaferdi. Erdoğan'ın isteği üzerine yaptırımları kaldırdım" dedi.
SORULAR VE YANITLAR
Halk TV Washington temsilcisi Serra Karaçam Trump'a, Erdoğan'ın Amerikan mallarına, elektrikli araçlara gümrük tarifelerini kaldırmasıyla ilgili karşılık olarak ne yapacağını sordu. Trump ise bu soruya, "Bakacağız, Bunu görüşeceğiz" yanıtını verip Erdoğan'a dönerek "Türklerin sorularını beğeniyorum" dedi.
Halk TV'de Gökmen Karadağ ve Fikret Bila ile Açıkça programına canlı bağlanan Karaçam, "Ben kendi soru tercihimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Amerikan mallarına gümrük tarifelerini kaldırmasıyla ilgili Trump'ın karşılık olarak ne yapacağı anlamında kullandım. O da (Trump) 'Bakacağız, bunu görüşeceğiz' dedi. Bana net bir şey söylemedi. Diğer bir taraftan da benim izlenimim, kameralar önünde Cumhurbaşkanının verdiği tavizlere çok fazla ekspoze (gözler önüne sermek) etmek de istemediğini söyleyebilirim" dedi.
CNN Türk muhabirinin S-400'ler ve Türkiye'nin F-35 projesine yeniden dahil edilmesi konusunda sorduğu bir soru hakkında ise Trump, "Erdoğan'ın bazı şeyler istediğini biliyorum. Bence istediklerini alacak" dedi.
Erdoğan da "Orta Doğu'daki sorunları çözmek için beraber çalışmaya hazırız" diye konuştu. Trump ise "Evet, Erdoğan'ın bölgede çok nüfuzu var. Bu esnada Türkiye'ye yaptırımların kaldırılmasını da konuşacağız" diye konuştu.
TRUMP: "UMARIM RUSYA'DAN PETROL ALMAYI BIRAKACAKLAR"
Trump ise, "Normalde fikirleri olan insanları sevmem, ama onu severim. Erdoğan sert bir adam, son derece fikirli de biri ama onu seviyorum. Umarım Rusya'dan petrol almayı bırakacaklar" diyerek devam etti. Rusya'nın Ukrayna'da sürdürdüğü savaşa ve savaşın bitmesi gerektiğine değindi.
Bir gazetecinin "Erdoğan'ın Gazze görüşleri hakkında ne düşünüyorsunuz?" sorusuna ise "Onun bu konudaki görüşlerini bilmiyorum, ama bu konuda iyi bir görüşme yaptık ve durumu çözmeye yakınız" dedi.
Suriye'yle ilgili olarak bir soru soran gazeteci, "Suriye'nin parçalara ayrılma ihtimali var, bu konuya ne diyorsunuz? Erdoğan'ın 'Suriye'nin kaderini elinde tuttuğunu' söylemiştiniz. Ne düşünüyorsunuz?" sorusuna cevap veren Trump ise "Erdoğan 1000 yıldır süren bir savaşı bitirdi. Orası onun vekillerine ait. Biz de yaptırımları kaldırdık. Bugün bu konuda bazı gelişmeler olabilir" dedi.
GÖRÜŞME SONA ERDİ
Erdoğan ile Trump'ın basına kapalı gerçekleşen toplantıları Türkiye saatiyle 20.50'de sona erdi.
F-35 ROZETİ DETAYI
Trump'ın Erdoğan ile görüşmesi sırasında yakasına F-35 rozeti taktı. Trump'ın F-35 rozeti takması ise dikkat çekti.
Beyaz Saray'ın resmi Teitter (X) hesabından Erdoğan ile Trump'ın Oval Ofis'te yan yana çekilen bir fotoğraf paylaşıldı.
BASINA KAPALI GÖRÜŞME GÜNDEMİNDE NELER VAR?
New York'ta gerçekleşen Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sonrası Beyaz Saray'da buluşan ikilinin basına kapalı görüşmesinin gündemi yoğun.
Erdoğan'ın, Trump'la THY için alınacak Boeing uçakları, F-16 savaş uçağı alımının ve F-35 programına Türkiye'nin olası dönüşünü ve son olarak da ABD ile yapılacak doğal gaz anlaşmasını konuşması bekleniyor.
GAZZE KONUSU
Ancak ikilinin görüşmesi esnasında sadece ticaret konuşması beklenmiyor. Türkiye ve ABD için son derece hassas bir konuya dönüşen Gazze'deki katliam, her iki lider için de olası bir tartışma noktası olarak kabul ediliyor.
Trump, Hamas'ı bir terörist yapı ve yok edilmesi gereken bir düşman olarak görürken, Erdoğan'ın Hamas'ı bir direniş örgütü olarak tanımlaması dikkat çekiyor.
İsrail'in de Filistin'in tanınmasından dolayı oluşan öfkesi ve Trump'ın kendi deyişiyle "her zaman İsrail'in tarafından olması" bu gerilimi arttırıyor.
Trump ve ekibi, Gazze sorunun "yakın zamanda çözüleceğinin" garantisini veriyor. Erdoğan ise toplantıyı "çok verimli geçti" olarak yorumlamıştı.
GÖRÜŞMENİN İLGİ ODAĞI "F-35 PROJESİ"
Reuters'ın haberine göre, ABD ve Türkiye arasındaki ilişkilerde kaydedilen bu olumlu değişim, 2020'de Türkiye'nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemleri satın alması nedeniyle başlatılan ABD yaptırımlarının aşılabileceği yönündeki umutları canlandırdı.
Yaptırımların aşılması Türkiye'nin yaptırımlar öncesinde hem müşterisi hem de üreticisi olduğu Lockheed Martin F-35 savaş uçaklarını satın almasının yolu açılabilir.
Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler hakkında değerlendirmede bulunan eski büyükelçi Timur Söylemez, "ABD Kongresi'nin direnmesi beklense de iki tarafta da siyasi irade olması ve diplomatların bilinen tüm sorunları ele alan bir çerçeve çıkarabilmesine izin verilmesi durumunda, Türkiye'nin F-35'leri satın alması için yeşil ışık ulaşılamaz değil" dedi.
Trump toplantı öncesinde yaptığı açıklamada F-35'lere ilişkin görüşmelerin "olumlu sonuçlanmasını" beklediğini söyledi.
SURİYE KONUSUNDA ANLAŞTILAR
Reuters'ın haberine göre ise iki lider arasındaki en büyük anlaşmazlıklardan biri olan Suriye konusu, Ahmet El Şaraa'nın yönetime geçmesiyle büyük oranda çözüldü. Trump da, Erdoğan da Reuters'a göre Suriye'de merkezi bir yönetimi destekliyor. Trump, Suriye sorunun çözülmesiyle mülteci akımının büyük oranda azalacağı görüşünde.
Bununla birlikte ikilinin planlarının önünde kalan en büyük engel, Suriye'ye karşı son derece şüpheci ve saldırgan bir şekilde yaklaşan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kalıyor.
Netanyahu, Suriye'yi "bir terörist yönetim" olarak tanımlıyor ve merkezi yönetime karşı direnen Süveyda bölgesindeki Dürzi milislere destek veriyor. Bu durumun görüşmeye yansıması bekleniyor.
