Soma davasında Can Gürkan'a ödül gibi ceza

Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 tarihinde 301 madencinin hayatını kaybettiği madenci katliamına ilişkin Yargıtay’ın bozma kararının ardından Akhisar 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada karar çıktı. Soma Kömür İşletmeleri’nin sahibi Can Gürkan’a “taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 15 yıl hapis cezası verildi, cezası “bilinçli taksir” nedeniyle arttırılarak 20 yılı çıkarıldı. Gürkan’ın tutuklanmasına gerek olmadığı ve adli kontrolle serbest kaldığı belirtilen mahkeme kararının gerekçesi şöyle açıklandı:

“Sanığın cezalandırılmasına karar verilen suçu işlediği anlaşılmakla, kendisine bu suçtan verilen cezanın mahiyeti ve ceza miktarı göz önüne alındığında kaçabileceği hususunda mahkememizde kuvvetli şüphe oluşması, sanığın adaletin emri altında bulunmasının sağlanması hususları göz önünde bulundurulmuş, ancak verilen netice ceza ve tutuklulukta geçen süre itibariyle tutuklamanın orantısız olacağı değerlendirilmekle CMK 109/3-a maddesi uyarınca yurt dışına çıkamamak şeklinde adli kontrol altına alınmasına…”

Sanıklar Adem Ormanoğlu ve Efkan Kurt ise 15 yıla çıkarılan cezasında indirim uygulanarak, 12 yıl 6 ay hapis cezası verildi ve 2 yıl mühendislik mesleğinden menedildi. Kurt ve Ormanoğlu da adli kontrol ile serbest kaldı.    

Sanık Haluk Evinç’in ise “birden fazla kişinin ölümüne neden olma suçunu işlediğine” ilişkin “kanaate varılmadığı” gerekçesiyle beraatına karar verildi.

'Bu toplum adaleti Sedat Peker’den öğrenmeye layık değil'

Mağdur aileler ve avukatları kararın ardından Akhisar Adliyesi önünde açıklama yaptı. Avukat Seçil Ege Değerli, toplumun “işlenen pislikleri ve suçları mafya liderlerinden öğrendiğini” belirterek, “Bu toplum adaleti Sedat Peker’den, lanet bir terör örgütünün üyelerinden beklemeye layık değildir” dedi. Mücadelelerinin adalet için olduğunu vurgulayan Değerli, “Ölen her bir emekçi kardeşimiz, yoldaşımızdı. Saflar belli ediliyorsa, biz de safımızı açıkça söyleyelim. Onlar bizim yoldaşımızdı, onlara sözümüz devrim olacak. Bu pisliği bu halk ve devrim temizleyecek” diye konuştu.

Ne olmuştu?

Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 30 Eylül 2020'de, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nin verdiği, istinafın da onadığı kararı bozmuştu. 12. Ceza Dairesi, sanıkların "bilinçli taksirle öldürme" suçundan değil, 301 kez "olası kastla öldürme" ve 162 kez yaralama suçundan cezalandırılması gerektiğini belirtmişti. Bu karar, başta iş kazasının yaşandığı Eynez ocağının sahibi Can Gürkan olmak üzere, sanıkların binlerce yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasını sağlayacaktı.

Bu sırada Yargıtay 12. Ceza Dairesi'nin üyeleri değişti. Üye değişikliğinden hemen sonra Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 8 Ocak'ta 12. Ceza Dairesi'nin 30 Eylül 2020 tarihli kararına itiraz etti.

İtirazın ardından, 12. Ceza Dairesi'nin yeni üyeleri 10 gün içinde yaklaşık 6 bin sayfalık dosyayı inceledi ve itirazı haklı bularak sanıkların olası kastla öldürme suçundan değil, bilinçli taksirle öldürme suçundan cezalandırılması gerektiğine hükmetti.

1. Ceza Dairesi'nin 30 Eylül 2020'deki ilk kararından sonra duruşma günü vermek için 3 aydan fazla bir süre bekleyen Akhisar Ceza Mahkemesi, yeni karardan hemen sonra duruşma günü verdi.

Yeni karara göre, sanıklar Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan ile baş mühendisler Efkan Kurt, Adem Ormanoğlu ve Haluk Evinç en fazla 22 yıl hapis cezasına çarptırılabilecekti.

Yargıtay'ın ikinci bozma kararının ardından davanın ilk duruşması 13 Nisan'da görüldü. Önceki gün de duruşma yapan mahkeme bugün kararını açıkladı. 

Salonda tepki 

Mahkeme başkanı kararı okurken salondaki madenci yakınları ve avukatları, mahkeme heyetine tepki gösterdi. Bazı madenci yakınları kararı alkışladı, bazı mağdur avukatları da salondaki masalara vurdu. Mahkeme heyetinin bulunduğu bölüme geçmek isteyen bazı madenci yakınlarını salondaki çevik kuvvet polisleri engelledi. Bir madenci yakını, mahkeme heyetine ayakkabısını fırlatmak istedi.

Can Gürkan'a her madenci için 9 gün ceza 

Yaşamını yitiren madenci ailelerinin avukatı Sercan Aran, davanın ardından açıklama yaptı. Ölen her bir madenci için Can Gürkan'a 9 gün hapis cezası verildiğini belirten Aran, bunun ceza değil ödüllendirme olduğunu belirtti. Aran şunları söyledi: 

"Bizi tatmin eden bir karar olmadı bu, Can Gürkan daha önce 15 yıl hapis cezası almıştı basit taksirden. Şimdi mahkeme birinci taksirden 20 yıl bir hapis cezasını hükmetti yani şu an için Can Gürkan, zaten hayatını kaybeden her bir madenci için yaklaşık 6 gün hapis cezası yatmıştı eğer bu karar bu haliyle kesinleşirse de her bir madenci için yaklaşık 9 gün yatarak bu suçundan kurtulmuş olacak bunun bir ceza değil ödüllendirme olduğunu düşünüyoruz"

Madenci aileleri: Adalet yok, yargı yok

Avukatları ile birlikte açıklama yapan madenci aileleri de adaletten başka bir şey istemediklerini belirterek "301 işçiden birinin bile tırnağının geri gelmeyeceğini biliyorduk. Emsal bir karar çıksın istemiştik ama adalet yok, yargı yok" dedi. 

O terfi etti, öbürü kızakta, biri plazasında, diğeri işsiz