Muhalefet partileri, yargıdaki değişiklikleri görüşüyor: Hukuksuz karar veren hakim tazminat ödeyecek
Altı muhalefet partisi bugüne kadar 2'si uzaktan olmak üzere toplam 7 toplantı yaptı. Sözcü yazarı Saygı Öztürk, partilerin Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), Anayasa Mahkemesi ile ilgili görüşlerini bugün yazdığı köşesine taşıdı.
Her partinin kendi görüşlerini aktaran Öztürk, siyasi partilerin, HSK hakkındaki önerilerini şöyle aktardı:
İYİ Parti: HSK, 15 üyeden oluşacak. Bu üyelerin 3'ü ve bunlardan en az 1'i kadın olmak kaydıyla hukuk fakültesi mezunları arasından, 15 yıllık meslek tecrübesi olan hâkim, savcı, avukat veya öğretim üyeleri arasından Cumhurbaşkanı tarafından doğrudan atanacak. Diğer üyeler seçimle belirlenecek. Görev süresi 5 yıl olacak.
Gelecek Partisi: HSK, ‘Hâkimler Kurulu' ve ‘Savcılar Kurulu' olarak ikiye ayrılacak. HSK'nın disiplin kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulmasını engelleyen hüküm değiştirilecek, özerk bir yapıya kavuşturulacak. CHP: HSK lağvedilecek, yerine Adalet Yüksek Kurulu (AYK), üst yargı örgütü olarak düzenlenecek. AYK, yargı mensuplarıyla ilgili, adaylığa ve mesleğe kabul, eğitim, atama, yükseltme, nakil, denetim ve disiplin gibi işlevlerinden de sorumlu olacak. AYK, yargıçlar ve savcılar için olmak üzere iki ayrı daire (birim) şeklinde örgütlenecek. Kurul üyelerinin yarısı yargıç ve savcılarca, yarısı ise TBMM tarafından seçilecek. Kurulun yargıç-savcı üyeleri kendi meslektaşları tarafından; yargıç-savcı olmayan üyeleri ise TBMM tarafından seçilecek.
DEVA Partisi: Hâkimlik ve savcılık meslekleri tam bağımsızlık için birbirinden ayrılacak. Kurullara üye seçiminde cinsiyet kotasına yer verilecek. Hâkimlerin idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlı olduğuna ilişkin Anayasa hükmü kaldırılacak. Birinci sınıfa mensup olan hâkimler için coğrafi teminat güvencesi sağlanacak.
Hukuksuz karar veren hakim tazminat ödeyecek
İYİ Parti: Fiili uygulamada savcıların açtığı soruşturma taleplerinin âdeta onay makamı haline gelen sulh ceza hâkimlikleri kararlarına karşı yine sulh ceza hâkimliklerine itiraz edilebilecek ve bu hakimlikler yeniden yapılandırılacak. Verdiği hukuksuz kararlar ile devleti tazminata mahkûm ettiren ve zarara uğratan hâkimlere, tazminat miktarı kadar rücu işlemi yasada mevcut olmakla birlikte uygulanmıyor. Rücu işlemi eksiksiz uygulanacak.
Özellikle, insan haklarına ve adalete aykırı olarak verilen, vatandaşın hayatının kararmasına yol açan ve kamu vicdanını yaralayan yargı kararlarının altına imzalarını atan hâkimlerin, sebep oldukları zararlardan dolayı ileride sorumlu tutulacaklarını, disiplin hükümlerine muhatap olacaklarını bilmeleri, hukukta adaletin yerine getirilmesine hizmet edecek.
Gelecek Partisi: Tutuklamanın istisna olması ilkesi titizlikle uygulanacak ve objektif kıstaslara bağlanacak. Suçların şahsiliği ilkesine, masumiyet karinesine ve lekelenmeme hakkına özen gösterilecek. Hâkim ve savcıların mesleğe kabullerinde adaletsizliklere yol açan mülakattan vazgeçilecek. Özel sınavlar yapılacak.
CHP: Adalet Yüksek Kurulu (AYK), üst yargı örgütü olarak düzenlenecek. Yargıç ve savcıların mesleğe kabulünde ve atanmasında liyakat ve cinsiyetler arası eşit temsil esası gözetilecek. Yargıtay, yeniden düzenlenecek. Danıştay üyelerinin seçim usulü değiştirilecek. Sayıştay, yüksek yargı mercii olarak düzenlenecek. Anayasa Mahkemesi, Avrupa modeline uygun olarak yapılandırılacak.
AYM adaylarına kamuya açık mülakat yapılacak
İYİ Parti: Anayasa Mahkemesine üye seçiminde, TBMM'nin, Yargıtay ve Danıştay, barolar ve üniversitelerin etkisi arttırılacak, üye sayısı 17'ye çıkarılacak Cumhurbaşkanı 3 üyeyi üst düzey kamu görevlileri arasından atayacak, diğerleri Yargıtay, Danıştay, Sayıştay Genel Kurulları, Barolar Birliği ve YÖK tarafından 9 yıllığına belirlenecek.
Gelecek Partisi: Hukuk sistemimiz için bir kazanım olan Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı genişletilecek, vatandaş lehine düzenlenecek.
CHP: Anayasa Mahkemesi, Avrupa modeline uygun olarak yeniden yapılandırılacak, üye sayısı 21'e çıkarılacak. Cumhurbaşkanı 2 üye belirleyip, atayabilecek, diğerleri seçimle gelecek. Yüce Divan yetkisi, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay arasında paylaşılacak.
DEVA Partisi: Anayasa Mahkemesi üye sayısı artırılacak, en az yarısı TBMM tarafından nitelikli çoğunlukla seçilecek. Üye seçiminde cinsiyet kotası getirilecek. Kayırmacılığı ortadan kaldırmak için yüksek yargı ve TBMM tarafından yapılacak seçimlerde adaylar kamuya açık şekilde mülakata tabi tutulacak. Anayasa Mahkemesi'nin yetki ve görev alanları genişletilecek.
Avukat çifte 'görevi kötüye kullanma' davası
Kulis: AKP, HSK üyeliği için iki kurumda görev yapan ismi gösterecek
