CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu bir dizi ziyaret için gittiği Kars'ta Muhtarlar ve Kanaat Önderleri Buluşması'nda konuştu.

Kılıçdaroğlu, "Kars'ta milletvekilimiz yok. Bunun kabahati Karslılarda değil. CHP'nin Genel Başkanı olarak söylüyorum kabahati bizde. Vatandaşın sofrasına ortak olmadığınız zaman, biraz uzak biraz mesafeli olduğunuz zaman niye size oy versin?" dedi.

Kılıçdaroğlu şöyle devam etti:

Kars'ın, Türkiye'nin sorunlarını birlikte çözeceğiz. Türkiye çok daha güzel, yaşanılabilir bir ülke olacak.

Karslı olmayan ancak bu bölgenin evladı olarak beni kabul ederseniz Kars'ı ben size anlatayım. Görkemli bir tarihi, olağanüstü bir kültürü var. Aşıklık Geleneği var. Burası Murat Çobanoğlu'nun memleketi. Genç kuşaklara bu geleneğin anlatılmasının ayrı bir önemi var.

Kars neden son 20 yıldır kan kaybediyor? Kars'ın genç nüfus kaybı var. Kars'ın geleceği açısından büyük risk. Gençlerin burada kalması, üretmesi, evlenmesi lazım. Turist olarak İstanbul'a, İzmir'e gidebilir. Herkesin karnı sadece İstanbul'da doyarsa Kars ne olacak?

Geçmişte bu bölgeye özel sektör yatırımlar yapmamıştı. İmkanlar daha iyi yerde, daha iyi gelir sağlıyorsa orada yatırım yapacaktır ama devlet öyle değildir. Devlet sosyal devlettir. O zaman buralara ciddi yatırımlar yapılmıştı ama bunlar özelleştirildi. Dolayısıyla burada da ciddi bir ekonomik kayıp olmaya başladı. Ağrı'da da, Ardahan'da da aynı durum var. Anadolu'da, Güney Doğu'ya bakın hepsinde aynı sorun var. Buralar bizim toprağımız değil mi neden buralara yatırım yapılmıyor?

Tarım ve hayvancılık için biçilmiş kaftan. Etinin en lezzetli olduğu bölge işte bu bölgedir. Bu kadar değerli bir coğrafya başka bir ülkede hemen hemen hiç yok. Besiciler de şikayetçi. Kars'ta küçük bir gezi yaptık herkes burnundan soluyor geçimden, geçim sıkıntısından... Tam bir sorunlar yumağı. 'Çocuğum işsiz' diyenlerin yüzde 90'ı anneler. Farklı bir tablo içindeyiz Türkiye olarak, bu kadar bunalmamıştık.

Hayvancılığı, tarımı bıraktık peki bizi kim besleyecek? Avrupa'nın gelişmiş ülkeleri, emperyal ülkeler bizi besleyecek.

'Gençler asgari ücrete mahkum ediliyor'

Son 20 yılda yem hammaddesi olarak ödediğimiz para 58 milyar dolar. Şikayet geliyor sokaktan. Para var dışarıya veriyoruz. İçeriye hak ettiği parayı vermiyoruz. Bu göç sorununu yaratıyor. Gençler gidiyor, asgari ücretle iş bulayım da çalışayım diye. İşsizlik temel bir sorun Kars'ta siz de görüyorsunuz zaten. Gençler iş bekliyor.

Merkez Bankası bürokratlarına çağrı

Bugün Merkez Bankası'nın bürokratları faizle ilgili karar verecekler. Kars'tan onlara sesleniyorum. Ekonominin gereği neyse onu yapın, birilerinden talimat almayın. Vatandaşı daha perişan edecek kararlar almayın. Vatandaşı mağdur etmeyin. Aklınızla, fikrinizle, bilginizle, birikiminizle, eğitiminizle karar verin. Birilerinin isteği ile karar vermeyin. Yazıktır, günahtır bu millete.

'Devlet planlamasını 20 yıllık, 30 yıllık yapar'

Planlaması olmayan dünyada hiçbir ülke yoktur. Planlama yapmayan hane de yoktur. Devlette planlama yapar ama devletin planlaması 20 yıllık, 30 yıllık, 50 yıllık planlarla yapar. Devlet Planlama Teşkilatı kapatıldı neden? Plansız bir ekonomi yönetilemez, bu noktaya gelir.

'Bu kardeşiniz düşündü, yapacağım'

Belli ürünler vardır ki o bölge için stratejiktir. Bu bölge tarım ve hayvancılık. Bu bölge için tarım ve hayvancılık stratejik sektördür. Devleti yöneten hükümetler planlarken bu bölge tarım ve hayvancılık bölgesidir, stratejik sektördür diyecek. Yatırımlar, teşvikler yapılır üretim süreci başlar. Burası sadece Türkiye'ye değil Orta Doğu ve Kafkaslara kadar uzanan bölgenin en güçlü tarım ve hayvancılık sektörü olacak. Bunlar düşünemediler ama bu kardeşiniz düşündü kesinlikle yapacağım.

'Birileri gelip sizin ürününüzü ucuza kapatmayacak'

Az önce söyledim. Üretici ektiğinden ya da beslediği hayvandan dolayı zarar etmeyecek. Tarım ve hayvancılık pandemi süreci bize gösterdi ki dünyada stratejik sektördür. Dünyada tarım ve hayvancılığa destek vermeyen hiçbir ülke yoktur. Modelin şöyle olması lazım. Her bir ürün için bir maliyet çıkarılması lazım. Üstüne makul bir kar koyacaksınız eşittir taban fiyat olacak. Bütün ürünlerde böyle olması lazım.

Piyasalarda istikrar olacak, arada aracı falan olmayacak. Birileri gelip sizin ürününüzü ucuza kapatmayacak.

'Çiftçinin bu hükümetlerden alacağı 211 milyar liradır'

Aslında TBMM'de 2006 yılında tarım kanunu çıkarttı. 22. maddesi der ki 'Her yıl en az milli gelirin yüzde 1'i oranında çiftçiye destek verilir' Hiçbir zaman yüzde 1 oranında destek verilmedi. Çiftçinin bu hükümetlerden alacağı 211 milyar liradır. Biz bunu yapacağız.

Şu anda var olan hükümet kanunu uygulamıyor, suç işliyor. Beraber sizin hakkınızı arayacağız.

Kars'ta çiftçinin ne traktörünü ne de hayvanını asla haczettirmeyeceğiz size söz veriyorum.

Mazot çok pahalı biliyoruz. Yat alınca mazotu ÖTV'siz alıyor. Gezmeye çıkıyor, boğazda turluyor onlara ÖTV'siz çiftçiye gelince ÖTV vereceksin diyorsun, olmaz. Eğer ÖTV'siz mazot almayı birisi hak ediyorsa başında çiftçi gelir.

Tarım Sigortaları var. Yeteri kadar sağlıklı çalışmıyor bunun da değişmesi lazım. TARSİM'in çiftçiden, üreticiden, besiciden yana olması lazım.

'Kaz üretiminde aile işletmeciliğini büyütmek lazım'

Kaz üretimi meşhur bu bölgede. Kaz üretimi konusunda aile çiftçiliği son derece önemli. Bu konuda Türkiye'de yeteri kadar talep var ama arz ve talep bazen buluşamıyor. Kaz üretiminde aile işletmeciliğini büyütmek konusunda özel bir teşvik uygulanması lazım.

İnşallah iktidar olacağız sizlerle, dostlarımız birlikte. İlk bir haftada çiftçilerin bankalardan aldıkları kredilerin faizlerini sileceğiz. Ana parayı da makul ölçüde takside bağlayacağız zaten çiftçi perişan oldu.

'Kars bu bölgenin tamamını doyurabilir'

Sizin sınır kapılarınız var İran, Gürcistan, Ermenistan. Kars bu bölge ve Türkiye için bir şanstır. Bu kadar zengin bir coğrafyası varsa bu bölgenin tamamını doyurabilir. Bunun için dış politikanın yeniden inşa edilmesi lazım. Kavga etmeyen, barış içinde yaşayan bir dış politika. Elde ettiğimiz ürünleri rahatlıkla pazarlayacağımız bir dış politika. Gelmeliler Türkiye'den alışveriş yapmalılar. Kars'ta bunu inşa edeceğiz, bu kardeşinize güvenin. Niye kavga edelim?

'İktidara ne kadar hazır olduğumuzu bilmeniz için söylüyorum'

Aramızda muhtar kardeşlerimiz de var. Ben muhtarlara demokrasinin temel taşı derim. Muhtarlara gerekli önem verilmelidir.

82 değişik kanunda, 354 maddede 'muhtar' adı geçer. Niye tek bir 'Muhtarlık Temel Kanunu' yok. Biz bu konuyu çalıştık. İktidara ne kadar hazır olduğumuzu bilmeniz için söylüyorum. 105 maddeden oluşan bir muhtarlık temel kanunu taslağı hazırladık.

Muhtarlarla ilgili birleşik oy pusulası olması lazım. Sosyal yardımların muhtarlar aracılığıyla dağıtılması lazım. Mahallenin muhtarı ve bakkalı kimin fakir olduğunu adı gibi bilir. Bir sosyal yardım dağıtacaksanız, onun muhtar aracılığıyla dağıtılması lazım. Sağ elin verdiğini, sol el görmeyecek. İnancımızın da gereğidir bu.

Her muhtarlığın bir bütçesi olması lazım. Görüyorsunuz muhtarlar için ne kadar güzel şeyler düşünüyorum. Muhtarları büyüteceğim, demokrasinin temel kılıcı yapacağım.

İlk bir hafta içinde esnafın bankalardan aldıkları kredilerin faizlerini de sileceğiz.

KYK borçları

Bir aile düşünün oğlu üniversiteye gitti. KYK'dan burs aldı. Geldi baba evine iş yok güç yok. Hükümet diyor ki 'borcunu öde' iş yok nasıl ödesin. 'Borcunu ödemiyorsan, babanın aylığından keseceğim' diyor. Bunu da değiştireceğim. Böyle bir rezalet olmaz. O çocuk iş sahibi olur taksitini makul şekilde alırsınız.

'Faizi ile birlikte aynen vereceğim'

Şehitler ve gaziler arasında ayrım yapılmaz. Terörden ötürü hayatını kaybeden şehitlerimiz var. Kampanyalar açıldı, paralar toplandı ama onlara çöktüler. Bir hafta içinde o paraları şehit ailelerine ve gazilere faizi ile birlikte aynen vereceğim.

'Süleyman Şah Türbesi'ni ana toprağına götüreceğim'

Allah nasip eder iktidara gelirsek dostlarımızla beraber bir hafta içinde Süleyman Şah Türbesi'ni ana toprağına götüreceğim ve şanlı bayrağımız orada dalgalanacak.

Mültecilerin tamamını en geç 2 yıl içinde kendi ülkelerine göndereceğim. Irkçılık yapmayacağız.

Aile Destekleri Sigortası'nı çıkartacağız. Hiçbir aile çocuğunu aç yatırmayacak. Yoksulluğu bu coğrafyada bitireceğiz.