Mustafa BALCI

“Havacılıkta kurallar kanla yazılmıştır” sözü herkesçe bilinir. On yıllar boyunca yaşanan facialar, havalimanlarındaki uçuş ve uçuş öncesi güvenlik tedbirlerini maksimum seviyeye çıkarmış ve güvenlik protokolleri ihlal edilemeyecek şekilde harfiyen uygulanmaya başlanmıştır. Ancak 10 Haziran 2023 tarihinde Fraport TAV Antalya Havalimanı’nda yaşananlar, mevzuata aykırı olmasının yanı sıra, uluslararası uçuş güvenliğini de hiçe sayacak bir dizi eylemi içeriyor...

“BAGAJLARA GÜVENLİK KONTROLÜ YAPILMAYACAK”

Fraport TAV Antalya Havalimanı’nda çalışan güvenlik görevlilerinin bulunduğu WhatsApp grubuna iletilen mesajda, güvenlik şefi M. S.’nin talimatı doğrultusunda 10-11 Haziran 2023 tarihlerinde, 3’üncü güvenlik bölgesine gelen bagajlara kontrol işlemi yapılmayacağı ancak tutanaklara ‘kontrol edildi’ ibaresinin işleneceği söylendi.

‘KİRLİ BAGAJA’ ELLE KONTROL ŞARTI

Mevzuata göre, tomografi cihazında şüpheli görünen uçak altı bagajları 2’inci aşamaya gönderilirken, bu aşamada da şüpheli olarak değerlendirmeleri halinde son aşamaya yollanıyor. Bu protokolde, 3'üncü güvenlik noktasına gelen bagajlar ‘kirli bagaj’ olarak değerlendiriliyor ve patlayıcı madde, uyuşturucu ya da kimyasal atık bulundurmaları ihtimalleri nedeniyle mutlaka elle kontrolün yapılması gerekiyor.

POLİS: DURUMU YETKİLİLERE BİLDİRİN

Protokollerin bu kadar katı olmasına karşın, daha önce bir başka örneği görülmemiş şekilde güvenlik şefi M.S. tarafından vardiyada çalışan görevlilere “kontrol yapılmayacak” talimatı verildi. Havalimanının olağan akışına aykırı olan bu talimat, güvenlik görevlilerinin de şüphesini çekti. Durumu havalimanındaki emniyet güçlerine bildiren bazı çalışanlara, “Yetkililere e-mail atın” yanıtı verildi. Güvenlik görevlisi V. D. olaya ilişkin ihbarda bulundu.

SAVCILIK SORUŞTURMA BAŞLATTI

Atılan e-mail sonucunda Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu iddialara ilişkin “Görevi kötüye kullanma” suçlaması ile soruşturma başlattı. Çok sayıda güvenlik görevlisinin ifadeleri alındı. Güvenlik görevlileri, yetkili M. S. tarafından kendilerine “Bagajlara 3. ETD noktasında kontrol yapılmayacak ancak evraklara yapıldı gibi işlenecek” talimatının verildiğini doğruladı.

‘YOLCU ZAMAN KAYBETMESİN’ SAVUNMASI

Bu durum üzerine ifadesi alınan güvenlik şefi M. S., söz konusu talimatı kendisinin verdiğini kabul etti. 3’üncü seviye kontrol noktasına barkodu okunmamış olarak gelen bagajlara ETD yapılmaması talimatını “Yolcuların ve uçakların boş yere zaman kaybetmemesi için” verdiğini söyleyen M.S., havalimanında geçmişte buna benzer bir uygulamaya gidilmediğini doğruladı ve mevzuata aykırı işlem yaptığını itiraf etti.

O GÜN 20 BİN BAGAJ GEÇTİ

Protokol gereği yapılması gereken güvenlik uygulamalarının, talimat nedeni ile es geçildiği saatlerde havalimanından 20 binin üzerinde uçak altı bagaj geçiş yaparak, dünyanın dört bir yanına gönderildi.
Karakol tutanaklarında ihlallerin açıkça ortaya konulmasının ardından Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı, havalimanından 10 Haziran 2023 gününe ait 08:30 ve 00:00 saatleri arasındaki bagaj kayıtlarını istedi.

‘GÖRÜNTÜLER SİLİNMİŞ’ YANITI VERİLDİ

Havalimanı yönetimi tarafından Savcılığa gönderilen yanıtta, Antalya Havalimanı Dış Hatlar Terminali’ndeki bagaj kayıt cihazlarının bazılarının olay günü istenilen saatlerde ‘teknik arıza’ nedeniyle kayıt yapamadığı, yapılan bazı kayıtların ise sonradan üzerine işleme yapıldığı için kullanılamaz hale geldiği belirtildi.

TAKİPSİZLİK KARARINA İTİRAZ ETTİ

Mevzuata oldukça aykırı yapılan bu uygulama, o gün havalimanından geçen binlerce bavulu ‘şüpheli’ hale getirdi. Savcılık, M.S.’nin ifadesinde belirttiği şekilde, söz konusu talimatların ‘uçuş yoğunluğu’ nedeniyle verildiğine kanaat getirdi ve takipsizlik kararı verdi. Karara, ihbarı yapan V. D. itiraz etti.