Gerede Çayı'ndaki kirliliğin nedeni 'deri sanayiindeki içerikler'

Bolu’nun Gerede ilçesinden Karabük’ün Eskipazar ilçesine kadar 288 kilometre uzunluğunda olan ve 100’ü aşkın köyden geçen Gerede Çayı’nda, Deri ve Karma Organize Sanayi Bölgesi’ndeki fabrikaların boşalttığı zehirli atıkların oluşturduğu kirlilik yaklaşık 10 yıldır sürüyor.

2021 yılında yapımına başlanan ve 2023’e kadar bitirilmesi planlanan arıtma tesisi inşaatı tamamlanamadı. Sudan etkilenen canlıların bir bir yok olmaya başlaması üzerine harekete geçen Bolu, Çankırı, Karabük ve Zonguldak illerinden 18 STK’nın birleşiminden oluşan Gerede Çayı Temiz Aksın Platformu (GEÇTAP), 1 Kasım itibari ile Batı Karadeniz’in en büyük çevre katliamına dur demek için konuyu Cumhuriyet savcıları ve hâkimlere taşıyacaklarını duyurdu.

"DERİ SANAYİİNDEKİ İÇERİKLERİ GEREDE ÇAYINA DEŞARJ ETTİLER''

Eskipazar, Gerede, Çerkeş, Karabük, Yenice, Çaycuma, Devrek, Filyos’a kadar halkın büyük bir ızdırap çektiğini belirten ve bürokrasiden bugüne kadar olumlu geri dönüş alamadıklarını aktaran EKODER Başkanı ve GEÇTAP Koordinatörü Mehmet Emin Aslan şunları söyledi:

"Batı Karadeniz’de en büyük çevre felaketi Gerede çayında yaşanmaktadır. Köroğlu dağlarından 243 milyon metreküp olarak doğan bu çay yani bir saniyede 750 litre su veren membaa kalitesindeki bu çay, Melih Gökçek zamanında su projesi olarak Ankara’ya transfer edilmiş. Bölgeye hiç sormamışlar. Suyun yüzde 6’sını da bize uygun görmüşler. Yani Gerede’den sonra bize kalan hiçbir su yok. İkinci çevre cinayeti olan süreç başladı. Gerede’de iki organize sanayi bölgesi ile karma organize sanayi bölgesindeki arkadaşlar üretime geçerek Dünya’nın en kirli sektörü olan deri sanayiindeki içerikleri arıtmadan Gerede çayına deşarj ettiler. Saniyede 750 litre membaa suyu Ankara’ya gidiyor bize de sadece 150 litre atık su kaldı. 2020 yılından sonra projenin tamamlanması ile Ankara suyu alınca halk olarak bütün sıkıntıları çekmeye başladık su kayboldu ve sadece zehir gelmeye başladı.

"TALEBİMİZ ARITMA YAPILANA KADAR KİRLİ ÜRETİMİ DE DURDURMALARI''

Biz bu suyun geçtiği 288 kilometre üzerinde yaşayan 355 bin insanız. STK’lar olarak oluşturduğumuz Gerede Çayı Temiz Aksın Platformu ile başladığımız mücadelemizde iki defa çevre bakanı, dört defa Bolu valisi, üç defa genel müdürlük ve sayısız defa Gerede kaymakamı ile görüştük. Bize 'haklısınız ama bu süreç tamamlanana kadar izin istiyoruz' dediler. 2022 yılının onuncu ayında bitmesi gereken süreç bu günlere geldi. 15 Ağustos 2024 tarihinde bu arıtma su almaya başladı ancak arıtmanın test sürecinin 30 Eylül 2024 tarihine kadar sürerek o tarihte faaliyete geçeceği belirtildi. Devlet kendi koyduğu kuralları, TBMM’den alınmış kararları, kanunları, yönetmelikleri uygulayamıyor. Milletvekilleri kanunun uygulanmaması için taşrada Vali’ye, il müdürüne baskı yapıyorlar. Talebimiz arıtma yapılana kadar kirli üretimi de durdurmalarıdır.

"DEMOKRASİ SANDIKTAN ÇIKINCA BİTMEZ"

Oralarda yaşayan insanlar maskesiz köylerinde dolaşamıyorlar. Hayvanlar ölüyor. Resmen hayat orada çökmüş durumda. Bu bir cinayettir. Bu katliamı da geçmiş durumdadır. 243 milyon metreküplük Gerede çayı bitmiş yerine günde 15 milyon metreküp lağım ve zehir akıtan bir çay haline gelmiştir. 4 il 18 STK’nın getirdiği GEÇTAP olarak son toplantımızda aldığımız kararla 1 Kasım’dan sonra derdimizi bürokrasiye değil Cumhuriyet savcısına ve Türkiye Cumhuriyeti’nin hâkimlerine anlatacağız. Özellikle iktidar parti milletvekilleri bugüne kadar gerekli adımları atmadı. Özellikle o toprakların çocuğu olan AKP Karabük Milletvekili Ali Keskinkılıç’a sesleniyorum gelin bir yerel televizyonda bu konulara itiraz ediyorsanız tartışalım. Demokrasi sandıktan çıkınca bitmez, Demokrasi sandıktan sonrasıdır.’’