AİHM Türkiye'den cevap bekliyor! LGBTİ+ yasakları soruldu

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kaos GL Derneği’nin LGBTİ+ yürüyüş ve etkinlik yasaklarıyla ilgili iki ayrı başvurusunu birleştirdi. Dernek, 2016 yılında yapılması planlanan Homofobi Karşıtı Yürüyüşün yasaklanması ve 2017’de OHAL döneminde uygulanan süresiz LGBTİ+ etkinlik yasağına karşı AİHM’e başvurmuştu.

AİHM’DEN TÜRKİYE’YE SORULAR

Kaos GL'den Yıldız Tar'ın haberine göre, derneğin başvurusu üzerine AİHM, toplanma ve örgütlenme özgürlüğü, ayrımcılık yasağı ve etkili başvuru hakkı gibi konuları incelemeye başladı.

Mahkeme, Türkiye’den 1 Ekim’e kadar yanıt ve savunma talep etti. AİHM, 18 Mayıs 2016’da yapılmak istenen Homofobi Karşıtı Yürüyüşün engellenmesinin barışçıl toplanma özgürlüğünü ihlal edip etmediğini, bu müdahalenin yasal dayanağını ve acil toplumsal ihtiyaçlarla orantılı olup olmadığını sorguladı. Ayrıca, yürüyüşün yapılabilmesi için gerekli önlemlerin alınıp alınmadığı ve ayrımcılık yapılıp yapılmadığına da dikkat çekti.

ANKARA VALİLİĞİ’NİN OHAL YASAKLARI

Ankara Valiliği, 2016 yılında 17 Mayıs Uluslararası Homofobi ve Transfobi Karşıtı Gün dolayısıyla yapılması planlanan yürüyüşü engellemişti. Yürüyüşün güvenliğini sağlamayı reddeden valilik, yürütmeyi durdurma kararını da kaldırttı. Kaos GL ise bu yasak kararını AİHM’e taşıdı.

Valilik, 2017’de OHAL dönemi kapsamında süresiz olarak tüm LGBTİ+ etkinliklerini yasaklayan bir karar aldı. Bu karar, yürüyüşlerin yanı sıra LGBTİ+’larla ilgili her türlü etkinliği kapsıyordu. OHAL süresinin bitmesinin ardından 2018’de aynı gerekçelerle yeni bir yasak kararı daha alınmıştı.

DERNEKTEN AİHM’E EK BAŞVURULAR

Kaos GL Derneği, 2017’deki yasak kararının yürütmeyi durdurma talebinin reddedilmesi ve Anayasa Mahkemesi’nin başvuruyu kabul etmemesi üzerine AİHM’e başvurmuştu. 2019’da Bölge İdare Mahkemesi, yasaklama kararını kaldırmıştı; ancak dernek, uygulamanın yarattığı zararlar için ek değerlendirme yapılmasını talep etti. Dernek, ayrıca 2017 yasak kararı yürürlükteyken, 2018’de alınan yeni yasak kararının mahkeme kararı açıklanmadan önce geçersiz kılındığını belirtti.

Kaos GL, AİHM’e yaptığı başvuruda, OHAL döneminde bile devletlerin ayrımcılık yasağına aykırı tedbirler alamayacağını ifade ederek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında aşağılayıcı muamele yasağı, özel hayata saygı, düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü, toplantı ve dernek kurma özgürlüğü ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğini vurguladı.