Deprem Tehlike Haritası 78 yılda 6 kez değiştirildi. Geçmişte yönetmeliğe uygun yapılar ise güncellenen harita ve yönetmelikler karşısında yetersiz kalabiliyor. Türkiye’de nerede tehlike arttı, nerede azaldı? Prof. Dr. Süleyman Pampal ve Doç. Dr. Bülent Özmen anlattı.

Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Süleyman Pampal ve Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Özmen, Milliyet'ten Zeynep Dilara Akyürek'e konuştu.

NEREDE TEHLİKE ARTTI, DEPREM BEKLENMELİ?

Yaşanan depremlerle pek çok nokta için tehlike durumu farklılık gösteriyor. 6 deprem haritasına karşılık, 78 yılda tam 15 yönetmelik değişti. Bu durumda 1970’li yıllarda yönetmeliğe uygun sayılan binalar güncel tehlikeler değerlendirildiğinde uygun olmayabiliyor. Prof. Dr. Pampal ve Doç. Dr. Özmen güncel durumda Türkiye’deki riskli bölgeleri değerlendirdi.

Doç. Dr. Bülent Özmen: Yeni haritayla en radikal değişim Kırşehir ilinde meydana gelmiştir. 1996 resmi deprem bölgeleri haritasında birinci derece deprem bölgesi içinde gösterilen ve en tehlikeli illerden biri olarak gösterilen Kırşehir, yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle deprem tehlikesi açısından en tehlikesiz illerden biri haline gelmiştir. Bu illerin yanı sıra Çanakkale, Muğla, Adana, Antalya, Eskişehir, Malatya gibi birçok ilin deprem tehlikesinin düştüğü görülüyor. Yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle Trabzon, Rize, Elazığ, Erzurum, Aksaray gibi illerinde deprem tehlikesi yükselmiştir.”

Prof. Dr. Süleyman Pampal: Maraş civarında Ekinözü Nurhak arasında olan Sürgü fayı 400 yıl kadar bir süre kırılmayacak. En son 1513’te kırılmıştı. Bundan sonra da uzun süre burası kırılmayacak. Ancak bu fayın güneyi, Hatay’dan başlayıp güneye doğru Suriye-Lübnan-Akabe Körfezi’ne kadar devam eden kırılması mümkün Ölüdeniz fayı var ki çok beklemeyip, kırılabilir. Kuzeye doğru Çelikhan’a kadar yaklaşık 350-400 km kırıldı.

Nurhak’ın doğusundan Adıyaman’a doğru kırıldı ama kuzeyinde kırılmamış yerler var. Erzincan-Karlıova arası Yedisu, sismik boşluk süresinde buralar kırılabilir. Erzincan-Marmara arasında büyük deprem beklenmez Bolu hariç. Orada başka faylar var. 1894’te kırılan adalar fayı Marmara’nın güneyi Çınarcık çukuru Çanakkale’ye doğru, buralar kırılabilir. 1766’da kırılan İstanbul’u yıkan Kumburgaz fayı 7 civarı deprem üretebilir. Tekrarlanma süresi 250 yıl olarak kabul ediliyor. Bu süre dolmak üzere, dolmadan da kırılabilir, dolduktan sonra da kırılabilir ama yakın gelecekte tehlikeli olan bölgeler arasında.