20 yıl önce 'huzur' için gelenler bir günde ülkeden çıktı: Dünya, Afganistan'ı nasıl yalnız bıraktı?
Taliban'ın Afganistan'ın tamamını ele geçirmesinin ardından ülkenin Cumhurbaşkanı Eşraf Gani, ülkeyi terk etmiş, Taliban ve hükümetle yapılan görüşmelerin ardından Kabil, çatışmasız şekilde Taliban'a teslim edilmişti.
Afganistan'da diplomatik ilişkilerde bulunan ülkeler hızlıca ülkedeki vatandaşlarını tahliye ederken Taliban'dan kaçmak isteyen Afganistanlıların çoğu Kabil'de yalnız bırakıldı.
2001'de Afganistan'a terör tehdidi ve Afgan halkına 'huzur' götüreceğini hedefiyle giren başta ABD ve NATO kuvvetleri, Afgan hükümetinin 'acil tahliye' açıklamasının hemen ardından kendi vatandaşlarını tahliye etti.
ABD uçağına tekerleklerden binmeye çalışan ve kanatlardan tutunarak kaçmaya çalışan Afganistanlıların görüntüleri, dünyanın her tarafında paylaşılırken Afganistan'da 'mahsur' kalanlar, Taliban'ın yarattığı tehdit nedeniyle tedirgin.
Tüm bu yaşananlara rağmen başta Avrupa ülkeleri ve ABD, Afganistan'da 20 yıllık 'huzur' mücadelesini bir günde terk ederek Afganistanlıları daha da büyümüş bir Taliban'la baş başa bıraktı.
Almanya 150 kişilik uçakla sadece yedi kişi taşıdı
Almanya hava kuvvetlerine ait bir nakliye uçağı, yedi kişiyi Kabil'den Özbekistan'ın başkenti Taşkent'e götürdü. Almanya Dışişleri Bakanlığı sayının bu kadar düşük olmasını güvenlik gerekçesiyle olduğunu söylerken bir grup askerin tahliye için hala Afganistan'da olduğunu belirtti. Euronews'in aktardığına göre ise Almanya son tahliye için 2 bin 500 kişilik bir liste çıkardı ve listede çoğunluğu Alman ordusuyla çalışan Afganlar ve aileleri oluşturduğu söylendi.
İspanya 130 kişilik iki uçak gönderdi
İspanya Devlet Başkanı Pedro Sánchez sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, A400M tipi iki askeri nakliye uçağının bu sabah İspanya'nın Zaragoza kentindeki askeri havaalanından Dubai'ye hareket ettiği bildirildi.
Dos aviones de @Defensagob están listos para la repatriación del personal de la embajada en Afganistán, colaboradores y españoles que quedan en el país.
— Pedro Sánchez (@sanchezcastejon) August 16, 2021
La comunidad internacional debemos garantizar la seguridad y dignidad del pueblo afgano, especialmente de los más vulnerables. pic.twitter.com/meBv0QPERo
Afganistan'dan tahliyelerin ilk aşamasının yapılacağı ve bu kapsamda İspanya'nın Kabil Büyükelçiliği çalışanlarının tamamının aileleriyle birlikte İspanya'ya getirileceği belirtildi.
İtalya 100 kişiyi tahliye etti
İngiliz gazetesi Guardian'ın aktardığına göre 15 Ağustos Pazar günü yaklaşık 100 İtalya vatandaşı ve büyükelçilik personeli Afganistan'dan tahliye edildi. Uçakta, İtalyan güçleriyle çalışmış Afganların da olduğu söylendi.
Macron: "Afganistan'da Önceliğimiz Fransızlar"
Fransa ise tahliye ve kriz planını kendi vatandaşlarına öncelik vererek gerçekleştireceğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Macron, "Fransız yurttaşları ile Fransa için çalışan Afganlar'ın güvenliği" dediği açıklamasında beklenen Afgan göç dalgasına dair AB'nin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek için planlama yapması gerektiğini söyledi.
Amerika: 600'den fazla Afganistanlı tahliye edildi
Politico'nun aktardığına göre C-17 model kargo uçağıyla 600'den fazla Afganistanlı tahliye edildi. Bu sayı aynı zaman da C-17 model kargo uçağına binen en fazla insan sayısı demek olduğunu aktaran kaynaklar uçağın tekerlek bölümünde bir kişinin de cansız bedeninin olduğunu söyledi. Yani ABD'nin Kabil Havalimanı'ndan kalkan son uçağı, üç kişinin ölümüne de neden oldu.
En fazla kişiyi tahliye etmiş gibi görünen ABD'nin arkasında kalan ise binler var. France24'ün 16 Temmuz 2021'deki haberine göre Beyaz Saray, 20 bin Afgan tercümanın ABD'den sığınma talebinde bulunduğunu açıkladı.
Basın Sözcüsü Jen Psaki, yaptığı açıklamada kaç aile üyesine izin verileceğini belirtmeden, tercümanların ailelerinin başvurularını da değerlendireceğini söylemiş, bazı tahminlere göre ise ayrılmaya uygun insan sayısı 100 bin civarında olabilirdi.
Bölgeden haber geçen yabancı haber kuruluşları, ABD'nin tahliyesinin başladığı ilk günden bu yana Afgan tercümanların çoğuna ABD vizesi verilmediğine dair haberler geçiyor, vize değerlendirmesinin hızlı olmadığını belirtiyordu. Fakat New York Times'ın 21 Temmuz 2021'de geçtiği habere göre sadece 4 bin 500 Afgan tercümanın ABD'ye taşınmasının onaylandığını belirtti.
Biden, Afganistan'da hiçbir zaman "ulus inşası" için bulunmadıklarını ve ülkeden ayrılma kararının doğru olduğunu savunduğu açıklamasında Afgan tercümanlara dair bir kelime etmezken kararının arkasında olduğunu söyledi.
Öte yandan Taliban'ın, 'düşmanla işbirliği yaptığı' gerekçesiyle ABD ve NATO kuvvetlerine çalışan tüm tercümanları idam etmesi bekleniyor.
'Ulus inşa etmek istemeyen' ABD, 20 yılda 145 milyar dolar harcadı
ABD hükümetinin Afganistan'ı yeniden inşa etmek için 20 yılda yaklaşık 145 milyar dolar harcadı. Bu paranın 83 milyar doları ise ordu ve güvenlik güçlerine ayrılmıştı. Ayrıca Afgan ordusunun kamuflaj silahına kadar tüm ekipmanlar ABD tarafından karşılanmıştı.
Yukarıdaki fotoğrafta Afgan askerinin elindeki silah ABD tarafından sağlanan M249 SAW model bir hafif makineli silahken araç, görünen araç yine ABD tarafından sağlanan Humvee model zırhlı.
Türkiye ve Rusya ülkeden ayrılmadı
Dünyanın takip ettiği insanlık dramına ev sahipliği yapan Kabil Havaalanı, Türkiye tarafından korunacaktı. Fakat Reuters'a konuşan bir yetkili havaalanı planının iptal edildiğini söyledi. Taliban'ın dış ülkeden olan politikacılara herhangi bir yaptırım olmayacağını açıklamasının ardından ise ülkede şu anda Rusya ve Türkiye'nin elçilikleri hala aktif olarak bulunuyor.
