Türkiye'nin iç ve dış borçlarındaki artış, faiz ödemelerinin anaparayı aşması ve kamu finansmanında zorluklar ekonomik kalkınmayı etkiliyor.

Ekonomim'den Mehmet Kaya'nın haberine göre iç ve dış borçlanma alanındaki artan faizler sonucunda Türkiye'nin borç yükü büyük bir krize yol açıyor. Geçtiğimiz yıl yaşanan "anaparadan daha fazla faiz ödeme" durumu, mevcut iç borç yapısı nedeniyle 2027'ye kadar devam edecek gibi görünüyor. Bununla birlikte, 2027 ve sonrasında vadeli iç borçlanmaların etkisiyle büyük bir yük daha ortaya çıkacak. Kamu, vergi ve borçlanma yoluyla finanse etmek zorunda olduğu yükü her geçen yıl artacak, bu da genel ekonomik gelişmeyi önemli ölçüde kısıtlayacak.

DIŞ BORÇ YÜKÜ ZORLU BİR GELECEK BEKLİYOR

2026 ve sonrası için yapılan senaryolar çerçevesinde, 2024-2027 dönemi için hesaplamalara göre Türkiye'nin iç borç yükü 3 trilyon 366 milyar TL anapara ve 4 trilyon 912 milyar TL faiz ödemesi yapacak. Dış borçlar ise daha uzun vadeli olduğundan, projeksiyonlar 2029 ve sonrasını da içeriyor. Bu bağlamda, mevcut görünüme göre 2029 ve sonrası için dış borç yükü anaparada 111.2 milyar dolar, faizde ise 46.9 milyar dolar olacak.

KAMU FİNANSMAN YÖNETİMİNDE ZORLUK

2024'te Türkiye'nin yıllık bazda yapması gereken ödemeler yılbaşı projeksiyonuna göre 657.1 milyar TL anapara ve 689.6 milyar TL faiz olarak hesaplanıyor. 2025'te ise Şubat ayı projeksiyonuna göre 512.2 milyar TL anapara ve 698 milyar TL faiz, 2026'da ise 181.2 milyar TL anapara ve 533.3 milyar TL faiz ödenecek.

EKONOMİK KALKINMAYI ETKİLEYECEK BÜYÜK YÜK

Uzmanlar, Hazine'nin her ay güncellediği projeksiyonların genellikle iyimser tutulduğunu ve bu varsayımlar altında bile ciddi bir yük oluştuğunu belirtiyorlar. Bu durumun, Türkiye'nin gelecekte kamu eliyle yürütmesi gereken ekonomik kalkınmayı da önemli ölçüde etkileyeceğini vurguluyorlar. Her ne kadar yıllık bütçelerde kamu yatırımlarına yönelik olarak tutarlar yer alsın, gelecekte borçların getirdiği yüklerin hem borç çevrimi hem de vergilerle finanse edilmesi mali alan üzerinde baskı oluşturmaya devam edecek.

YILLIK DÜŞÜŞLER, AYLIK ÖDEMELER VE BORÇLANMALAR

Cari yıl projeksiyonlarındaki düşüşler, aylık ödemeler ve borçlanmalar sonrası değişimler, kur, faiz gibi unsurların etkisiyle yıllık olarak değişimleri de gösteriyor. Uzun vadede ciddi yükselişler devam ediyor.