Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın "Faiz sebep, enflasyon sonuçtur" ve “Faiz ve enflasyonla mücadelede nas ne diyorsa onu yapacağız" tezlerini esas alarak Eylül 2021'den bu yana politika faizini sabit tutan Türkiye, yüzde -64.62 ile dünyada en yüksek negatif reel merkez bankası faizine sahip ülke oldu. Böylece tasarruf sahibi parasını enflasyona karşı koruyamazken, ekonomi yönetimi de tasarruf yapanı cezalandırmış, borçlananı ise ödüllendirmiş oldu.

'2023 enflasyon hedefinin tutması zor'

Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atilla Çifter, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimine başladığı Eylül 2021 tarihinden itibaren para politikasının etkisizleştirildiğine dikkat çekerek, “Bunun sonucu olarak enflasyonun artış trendi hızlanırken, Türkiye en yüksek negatif reel merkez bankası faizine sahip ülke konumuna geldi” dedi. Çifter, enflasyonda düşüşün baz etkisi ile 2023 yılında beklendiği kadar olmayacağına da dikkat çekti. Bu yılın başında enflasyonun ocak ayında pik yapacağını fakat 2023 seçimlerine Türkiye'nin enflasyonda tek haneyle gireceğini söyleyen Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bu yıl sonu için yüzde 48-49, 2023 yılı sonu için ise yüzde 19.9 hedefi vermişti.

'Ekonomideki tüm parametreler kontrolden çıktı'

Finansal danışman ve DEVA Partisi Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Rıfat Gencal da, belirsizliği ortaya çıkaran politikalar neticesinde ekonomide kontrol edilmesi planlanan tüm parametrelerin kontrolden çıktığını söyledi. Gencal, Eylül 2021’den bu yana ekonomide yaşanan gelişmeleri şöyle anlattı:

“TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu Eylül 2021’de iş adamları ile yaptığı bir toplantıda verdiği mesajla politika faizinde artık çekirdek enflasyonu dikkate alacaklarını açıkladıktan sonra 22 Eylül tarihinde yapılan Para Politikası Kurulu toplantısında faiz indirimleri başladı. 1 haftalık politika faizi yüzde 19 seviyesinden aralık toplantısına kadar yüzde 14’lere kadar indirdi. Bu mesajın hemen ardından Türk Lirası tüm ülke para birimlerine karşı önemli değer kayıplarına maruz kaldı. Açıklama sırasında 8.3 seviyelerinde bulunan Dolar /TL kuru Ekim başında önce 9, Kasım ortasında 10.0 seviyelerine kadar yükseldi. Aralık başından 20 Aralığa kadar olan sürede de rekorlarını yenileyerek 18.2 seviyelerine kadar çıktı. TL’deki bu değer kayıpları ilk etapta ekonomik belirsizlikleri artırarak fiyatlama davranışlarının bozulmasına ve enflasyonun kontrolden çıkmasına etki eden en önemli neden oldu. Politika faizi cari açık veren ve yabancı para cinsinden fonlama ihtiyacı duyan tüm ülkeler için oldukça önemlidir. Bunun nedeni:

• Verilen cari açığın finansmanı için TL’yi cazip kılmak ve cari açığın finansmanında doğrudan yatırımlardan sonra önemli bir fonlama kaynağı olan yabancı kaynağı yurtiçine çekmek için en önemli göstergedir.
• Yurt içi tasarrufların yerel para birimi olan TL’de tutulması ve para politikasının etkinliğinin artırılması adına en kuvvetli enstrümandır.
• Merkez Bankası kredibilitesinin sağlanarak sadece politika faizi ile değil sözlü iletişimle de fiyat istikrarını destekleyen önemli bir araçtır.

Beklentilerin yönetilmesinde bu kadar güçlü olan politika faizinin reel olarak rekor düzeyde negatif getiri sağlıyor olması makro ekonomik tüm dengeleri alt üst eder. Beklenti teorisi, insanların risk ve belirsizlik içeren farklı seçenekler veya beklentiler arasında nasıl seçim yaptığını açıklar. Risk ve belirsizlik farklıdır. Risk, gelecekteki sonucun farklı olasılıklarını tahmin etme yeteneğini içerirken, belirsizlik içermez. Bu nedenle, risk ölçülebilir ve niceliklendirilebilir ancak belirsizlik yapılamaz. Belirsizliği ortaya çıkaran politikalar neticesinde de ekonomideki kontrol etmeyi planladığınız tüm parametreler kontrolden çıkar.”

'Nas' dedi, 12'den vurdu: Dolar faizi yüzde 12

Merkez Bankası’ndan iş dünyasına ‘Dolarını sat’ telefonu

Türkiye'nin enflasyonunu siyah renkle kodladılar: Faiz tezi sebep, kara tablo sonuç

600 milyar dolar döviz borcunun üzerinde oturuyoruz

45 ülke dedi ‘faizi bas’, o dedi ‘olmaz, nas’

Başkanlık sistemi ekonomiye iyi gelmedi: Aldı yetkiyi, veremedi etkiyi