Şimdi ne olacak? Merkez Bankası faiz kararı: 100 baz puan indirdi

Merkez Bankası politika faizini 100 baz puan indirerek, yüzde 15'e çekti. Para Politikası Kurulu (PPK) metninde ise kurdaki etkenlerin geçici olduğu ifadesi yer aldı. Merkez Bankası'nın faiz kararı ise beklenenden gecikmeli olarak gelirken, ilk kez böyle bir durumla karşılaşıldı.

Kararın ardından döviz kurlarında yükseliş hızlanırken, karar öncesi 10,54'e kadar gerileyen dolar, 10,97'ye kadar yükselerek tarihi zirvesini gördü.

PPK sonrası açıklama metni:

Küresel iktisadi faaliyette yılın ilk yarısında yaşanan toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışa rağmen salgında yeni varyantlar küresel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır. Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki artış uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır.

Başlıca tarımsal emtia ihracatçısı ülkelerde yaşanan iklim koşullarının küresel gıda fiyatları üzerinde olumsuz yansımaları görülmektedir. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmekle birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini değerlendirmektedir. Bu çerçevede, gelişmiş ülke merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.

Öncü göstergeler yurt içinde iktisadi faaliyetin dış talebin de etkisiyle güçlü seyrettiğine işaret etmektedir. Aşılamanın toplumun geneline yayılması salgından olumsuz etkilenen hizmetler, turizm ve bağlantılı sektörlerin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha dengeli bir bileşimle sürdürülmesine olanak tanımaktadır. Dayanıklı tüketim malları talebi yavaşlarken, dayanıksız tüketim mallarında toparlanma devam etmektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimiyle yılın geri kalanında yıllıklandırılmış cari işlemler dengesindeki iyileşmenin sürmesi beklenmekte, bu eğilimin güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarı hedefi için önem arz etmektedir.

Enflasyonda son dönemde gözlenen yükselişte; gıda ve başta enerji olmak üzere ithalat fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar gibi arz yönlü unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve talep gelişmeleri etkili olmaktadır. Para politikası duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu etkileri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, bireysel kredilerle ilgili gelişmeler yakından takip edilmektedir. Kurul, para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına yönelik analizleri değerlendirerek politika faizinin 100 baz puan indirilerek yüzde 15 olarak belirlenmesine karar vermiştir. Kurul, arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin 2022 yılının ilk yarısı boyunca da etkisini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin ima ettiği sınırlı alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.

TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır.

Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve veri odaklı bir çerçevede almaya devam edecektir.

Kurda yeni rekorlar

13.55: Faiz kararının açıklanmasına dakikalar kala dolar, piyasalarda 10,50 civarında işlem gördü.

14:05: Merkez Bankası'nın açıkladığı faiz kararının sonrasında dövizde hızlı yükseliş başladı. Merkez Bankası faizi 100 baz indirerek yüzde 16'dan yüzde 15'e indirdi.

14:12: Halk TV muhabiri Dilan Alp, saat civarında doların, Kapalıçarşı'da 11 lirayı gördüğünü aktardı.

14:16: Bloomberg'e göre doların Türk Lirası karşısındaki değeri 10,92'ye ulaştı.

Enflasyon yüzde 20'ye dayandı

Faiz kararı öncesi gelen son enflasyon verisi de fiyat artışlarında artış hızının yükseldiğine işaret etti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ekim ayına ilişkin verilerine göre tüketici fiyat endeksi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,89 arttı. Aylık bazda artış yüzde 2,39 olarak kaydedildi. Ekim'de üretici enflasyonu ise yıllık yüzde 46,31 oldu. Böylelikle yıllık üretici enflasyonunda Haziran 2002'den bu yana en yüksek seviye izlendi. Rakamlar tüketici ve üretici enflasyonu arasındaki makasın da rekor seviyeye yükseldiğini gösterdi.

İş dünyası ne istiyor?

İTO Başkanı Şekib Avdagiç: İş dünyasının kurla ilgili öngörülebilirlik konusunda bir beklentisi var. Faiz, enflasyon ve kur üçlü sac ayağının ciddi bir denge içinde götürülmesinin öneminin altını çizmek istiyorum.

ATO Başkanı Gürsel Baran: Kurun dengeye oturduğu, faizin istikrara kavuştuğu bir ortamı istiyoruz. Yüksek faiz de yüksek döviz kuru da yatırım, üretim ve ticaretin önünde engel teşkil ediyor. Merkez Bankası’nın iyi ve en doğru kararı alacağına inanıyoruz.

EBSO Başkanı Ender Yorgancılar: TCMB’nin faizi düşürmemesi lazım. Aynı seviyede kalmalı. Faizin düşmesiyle birlikte büyüme doğru bir hamle ancak büyüme kadar enflasyonu indirmek de önemli. Bugünkü para politikasında, faizin düşmesi gerektiği şu an için doğru değil.

BUSİAD Başkanı Ergun Hadi Türkay: Bugünkü toplantı hayati bir nitelik taşır hale geldi. Dövizin yükselmesi, normal durumu aştı. Dövizin artması artık ihracatımızı artırmayacaktır. PPK kararı umarım yeni sorunların yaşanmasına yol açmaz.

MOSFED Başkanı Ahmet Güleç: Kurda yaşanan öngörülemezlikle hammadde alımlarından sipariş teslimlerine kadar birçok noktada sorun yaşıyoruz. Bu da doğrudan üretimimize, iç ve dış satışlarımıza yansıyor. Faizde verilecek karar da üreticiden son tüketiciye kadar herkesi kapsamalı.

İTHİB Başkanı Ahmet Öksüz: Dövizin belli bir seviyede olması gerekiyor ki ihracatta rekabet edelim. Şu anda her ne kadar faiz yüksek olsa da bu seviyede devam etmesi ve faiz indirimi için de doğru zamanın beklenmesi yönünde beklenti hakim.

TKSD Başkanı Haluk Erceber: Finansal istikrarın korunması önemlidir. Türk Lirası’na olan güven tekrar tesis edilmeli. Türkiye’nin risk primi CDS’i düşürmek ön planda olmalı ve uygulanmalı. Kurların makul seviyelerde olması her zaman ön planda.

İHKİB Başkanı Mustafa Gültepe: Şu anda kurlar çok yüksek. Bu nedenle Merkez Bankası’ndan şu dönemde ben ya sabit tutmasını ya da yükseltmesini bekliyorum. Biz öngörülebilir kur istiyoruz ve bekliyoruz. Faiz sabit kalsa piyasa bir miktar sakinleşir.

MTSO Başkanı Ayhan Kızıltan: Alınan faiz indirim kararlarının hiçbir olumlu sonucunu görmedik. Faizi takip eden bir enflasyon değil, enflasyonu takip eden bir faizle normal bir iktisat sistemine tekrar geçilmeli.