Şehir hastaneleri müteahhitlerine halka duyurulmadan ödeme yapılacak

İktidar, ülkenin geleceğini 20-25 yıl ipotek altına alan kamu-özel işbirliği (KÖİ) projelerine bütçeden yapılan milyarlarca liralık ödemeleri halktan gizlemeye başladı. Sağlık Bakanlığı, şehir hastanelerine yapılan kira ve hizmet bedeli ödemelerini ilk kez bu ay yayımlamadı. Ödemelerin gizlendiği tabloların Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından Sağlık Bakanlığına gönderildiği, bakanlığın da bu tabloları değişiklik yapmadan olduğu gibi yayımladığı belirtildi.

Ödemeleri halk göremeyecek

Hizmeti alanın da almayanın da para ödemek zorunda bırakılması nedeniyle Deli Dumrul vergilerine benzetilen KÖİ yükümlülüğü yüzünden şehir hastanelerine bu yıl en az 16.3 milyar lira para ödenecek. Ancak, şeffaf olması gereken tablolar karartıldığı için milyarlarca liralık bu ödemeleri halk göremeyecek.

Geçen yıl kira ve hizmet bedeli adı altında şehir hastanelerine 8.7 milyar lira para ödenmiş ve bu ödemeler bütçe tablolarına yansımıştı. Bu yıl şehir hastanelerine 6 milyar 415 milyon lirası hizmet alımı, 9 milyar 977 milyon lirası kira bedeli olmak üzere ödenecek toplam 16 milyar 392 milyon lira halktan gizlenmiş olacak. Böylece kaynak yokluğunda yapılan ödemelere halktan tepti de gelmemiş olacak.

Tabloların karartılması nedeniyle, Yap-Kirala-Devret yöntemiyle işletilen şehir hastanelerine akan milyarlarca liranın yanı sıra hükümetin Sudan, Mogadişu, Somali, Bangladeş, Nijer gibi ülkelerdeki hastanelere gönderilen yardım paraları ve aşılama için yapılan harcamalar da halktan gizlenmiş oldu. Kaynak sıkıntısı yaşanmasına rağmen yabancı ülkelere yapılan sağlık yardımları kamuoyunda tepki çekiyordu.

Halka hesap verme adına şeffaf olması gereken bütçe ödemelerinin gizlenmesinin perde arkasında ‘program bütçe' modeline geçilmesinin yattığı ifade edildi. Geçen yıl Ekim ayında çıkarılan torba kanunla bütçelemede değişikliğe gidilmiş, muhalefet milletvekilleri bu değişiklikle birlikte artık hükümetin yaptığı bir çok hassas harcamanın halktan gizleneceğini açıklamışlardı. Harcamaları gizleyeceği söylenen düzenlemenin ilk sonucunun şehir hastanelerinde görüldüğü belirtiliyor.

Halk fakirleştiriliyor, dolarlar müteahhitlere aktarılıyor

Şehir hastanelerine yapılan harcamaların gizlenmesine Genel Sağlık-İş Başkanı Zekiye Bacaksız'dan sert tepki geldi. Milyarlarca liralık ödemelerin halktan gizlenip sansürlenmesiyle sorunun çözülemeyeceğini belirten Bacaksız, halkı fakirleştiren ödemelerin üstü örtülü de olsa dolar üzerinden müteahhitlere aktarılmaya devam ettiğini söyledi. Şehir hastaneleri üzerinden yandaş şirketlere ödenen milyar dolarların gizlendiğini belirten Bacaksız, şu eleştirilerde bulundu:

Vatandaştan yastık altı dövizleri çıkarmaları istenirken bir yandan da şehir hastaneleri üzerinden yandaş şirketlere dövize endeksli kira ödenmeye devam ediyor. Ancak yıllık ödemeleri milyar doları bulan şehir hastaneleri üzerinden yandaş şirketlere ödenen tutarlar halktan gizleniyor.

Tabloların karartılması milyar dolarlık ödemeleri sansürleme çabası mıdır? Bu yıl hastanelere 16.3 milyar lira ödenecek, ancak halk göremeyecek. Şehir hastaneleri açıldığı için kamuya ait onlarca hastane kapatılmasaydı devletin bütçesinden milyarlar şirketlere aktarılmayacak, bu kaynak devletin kasasında kalacaktı.

Acilen kamulaştırılmalı

Bacaksız, şehir hastanelerinin her yıl artan ve dövize endeksli olan taksitleri yüzünden ülke geleceğini 25 yıl ipotek altına alacağını belirtirken, bu hastanelerin acilen kamulaştırılması çağrısı yaptı.

Şehir hastanelerinin sözleşmelerinin ‘ticari sır' gerekçesiyle açıklanmadığını, bu nedenle ödemelerin henüz buz dağının görünen kısmı olduğunu belirten Zekiye Bacaksız, devletin kendi yaptırdığı Samsun, Antalya, Aydın, Trabzon, Ordu ve Şanlıurfa şehir hastanelerinin rekabete açılmadan olağanüstü durumlarda kullanılması gereken maddeyle (21/b) ihale edildiğini de söyledi.