İstedikleri tutara verip vatandaşa fatura ediyorlar! Elektrikte 'saadet zinciri' düzeni

İstedikleri tutara verip vatandaşa fatura ediyorlar! Elektrikte 'saadet zinciri' düzeni
Elektrik dağıtım şirketlerinin düzenledikleri yatırım ihalelerini bağlantılı şirketlerine istedikleri tutarda verdikleri ortaya çıktı. Rekabetsiz ihalelerden dolayı ortaya çıkan yüksek yatırım tutarı tüketicilere fatura ediliyor.

Birgün Gazetesi'nden Nurcan Gökdemir'in haberine göre; İktidarın açtığı yoldan yurttaşların sırtından büyük kârlar elde eden ancak yüksek faturalarla bir ilgileri olmadığını savunan dağıtım şirketlerinin kurdukları bir ihale düzeni sayesinde de “gizli kâr”lar elde ettikleri ortaya çıktı. Yatırım ihalelerini yüksek bedellerle yine kendi bağlantılı şirketlerine veren dağıtım şirketleri sonuçta pahalıya yapılan bu işlerin bedelini faturalara yansıtarak yurttaşlardan tahsil ediyor.

Şirketlerin sattıkları elektriğin fiyatının yüksek olmasının yanı sıra başka kalemlerden de büyük kârlar elde ettikleri anlaşıldı. Buna mevzuatta, dağıtım şirketlerinin düzenlediği ihalelere, bu şirketlerin hisselerini devralan ve ayrı tüzel kişiliği bulunan şirketlerin ortağı şirketlerin katılmasını engelleyici bir düzenlemenin bulunmaması yol açıyor.

Maliyet tüketicilere fatura ediliyor

Elektriğin satış fiyatı belirlenirken “dağıtım faaliyetinin yürütülmesi kapsamında gerekli olan yatırım harcamaları ile yatırım harcamalarına ilişkin makul getiri, sistem işletim maliyeti, teknik ve teknik olmayan kayıp maliyeti, kesme- bağlama hizmet maliyeti, sayaç okuma maliyeti, reaktif enerji maliyeti ve iletim tarifesi kapsamında ödenen tutarlar gibi tüm maliyet ve hizmetler” dikkate alınıyor. İletim ve dağıtım tarifelerinde yer alan fiyatlar, doğrudan tüketicilere ya da tüketicilere yansıtılmak üzere dağıtım şirketine faturalanıyor. Dolayısıyla yatırım maliyetleri doğrudan kullanıcılara yansıtılıyor.

'Saadet zincirine yönetmelikle yol verildi

Mevzuatta dağıtım şirketlerinin “Düşük maliyetle yüksek hizmet kalitesini sağlaması” için yatırımlarını bu temelde gerçekleştirmeleri yükümlülüğü de yer alıyor.

Ancak 2020 ve 2021 yılında yürürlüğe giren yeni yönetmeliklerde, elektrik dağıtım şirketleri ile bir şekilde bağlantılı şirketlerin yatırım ihalelerine girmelerini engelleyen bir düzenlemeye yer verilmedi.

Dolayısıyla dağıtım şirketlerinin bu şirketlerle yatırımı istediği gibi ve istediği bedelle yapabilmelerinin yolu açıldı.

Sayıştay’ın denetim raporlarına yansıdı

Bu durum Sayıştay’ın denetim raporlarına da yansıdı. Sayıştay’ın Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nu denetim raporunda, “İhale sonucunda imzalanan sözleşme bedelinin yatırım harcama tutarını oluşturacağı ve tarife yoluyla tüketicilerden alınacağı dikkate alındığında, ihale sürecinde rekabet ortamının sağlıklı şekilde oluşturulması düşük maliyetle yüksek hizmet kalitesini sağlanmaya yardımcı olacaktır” denildi. Bu amaçla Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Satın Alma ve Satış İşlemleri Uygulama Yönetmeliği’nde yasaklama yönünde düzenleme yapılması istendi.

Yatırım tutarı ne kadar yüksek olursa tüketicinin ödeyeceği birim fiyat tutarının da o kadar arttığı o nedenle ihalelerde rekabetin sağlanmasının “elzem” olduğu belirtildi.