Bir Teknoloji Devinin Çöküşü: Intel Hayatta Kalabilmek İçin 15 Bin Kişiyi İşten Çıkartıyor

Intel, uzun yıllar boyunca yarı iletkenler alanında küresel bir lider olarak tanınan bir teknoloji devi olarak faaliyet gösterdi. Ancak bugün, şirket nakit parasını korumaya çalışan bir yapıya dönüştü. Geçtiğimiz hafta açıklanan kazanç raporu, Intel'in düşüşünün boyutlarını açıkça ortaya koydu. Şirket, maliyetleri düşürmek adına 15 bin çalışanını işten çıkaracağını ve 1992'den bu yana düzenli olarak ödediği temettüyü askıya alacağını duyurdu.

Yüzde 26 Hisse Düşüşü ve 15 Yılın En Düşük Seviyesi

Intel, 1968 yılında kurulduğunda PC devriminin başlangıcında önemli bir rol oynadı ve bu alandaki üstünlüğüyle yıllarca sektörde lider konumunu korudu. Ancak bu kez, şirketin hisseleri Cuma günü yüzde 26 düşerek son 15 yılın en düşük seviyesine geriledi. CEO Pat Gelsinger, çalışanlara gönderdiği bir notta, şirketin yüksek maliyetler ve düşük kar marjları nedeniyle önemli kemer sıkma hareketlerine gitmesi gerektiğini belirtti. Gelsinger, bu durumu Intel'in tarihindeki en önemli değişikliklerden biri olarak nitelendirdi.

Akıllı Telefon Devrimini Kaçırmak

Intel, 1990'lar ve 2000'lerin başında Microsoft PC'leri için çip üreterek dünya lideri konumuna ulaştı. Ancak, dünya hızla değişirken, Intel bu değişime ayak uydurmakta başarısız oldu. Economist dergisinde ayrıntılı olarak açıklanan bir habere göre, Intel, bilgisayar çiplerine odaklanarak akıllı telefon devrimini kaçırdı. Bu süreçte, Tayvan Semiconductor Manufacturing Co. ve Güney Koreli Samsung gibi rakiplerinin gerisinde kaldı.

Yapay Zeka Gelişmelerine Hazırlıksız Yakalanmak

Belki de Intel'in en büyük hatası, yapay zeka (AI) gelişmelerine hazırlıksız yakalanmak oldu. Büyük teknoloji şirketleri bu yıl yapay zeka altyapısı kurmak için 100 milyar dolardan fazla yatırım yaparken, bu yatırımların büyük bir kısmı Nvidia'ya yönlendirildi. Nvidia, her çeyrekte 20 milyar dolarlık yapay zeka çipi satarken, Intel ise tüm yıl boyunca sadece 500 milyon dolarlık satış yapabildi.

Jeopolitik ve Ekonomik Bir Utanç

Intel'in yaşadığı bu düşüş, aynı zamanda ABD hükümeti için de jeopolitik ve ekonomik bir utanç kaynağı haline geldi. Intel, CHIPS Yasası'nın en büyük yararlanıcılarından biri olarak, ABD'de yarı iletken üretimini teşvik etmeyi amaçlayan bu yasadan büyük destek aldı. Başkan Joe Biden, bu yasayı "İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en kritik sanayi politikası mevzuatı" olarak nitelendirmişti. Mart 2024'te Biden, Intel'e bilgisayar çipi fabrikaları için 8,5 milyar dolarlık doğrudan finansman ve 11 milyar dolarlık kredi sağlanmasını içeren bir anlaşmayı kutlamıştı. Ancak, bu büyük yatırımlar ve teşviklere rağmen Intel, yapısal sorunlarını çözmekte zorlanıyor.

Eylül 2022'de, Biden, Ohio yakınlarında açılması planlanan yeni bir Intel fabrikasını övgüyle karşılamış ve bu yatırımın 7.000 inşaat işi ve 3.000 tam zamanlı iş yaratacağını duyurmuştu. Ancak, bu büyük projelerin ve vaatlerin ardından, Intel'in içinde bulunduğu mali sıkıntılar ve stratejik hatalar, şirketin geleceğiyle ilgili ciddi soru işaretleri yaratıyor.

Intel'in düşüşü, hem şirket içindeki yönetim hatalarını hem de hızla değişen teknoloji dünyasına ayak uydurma konusundaki zorluklarını gözler önüne seriyor. Şirketin geleceği, atacağı adımlara ve stratejik değişimlere bağlı olacak. Ancak şu an için Intel, teknoloji dünyasında bir devin çöküşüne tanıklık ediyor gibi görünüyor.