Yabancı Ajan Yasası Gürcistan’ı Sarsıyor

Gürcü Hayali Partisi'nin, geçen yıl Tiflis'te büyük tartışmalara yol açan "yabancı etkinin şeffaflığı" konulu yasa tasarısını yeniden parlamentoya sunması, ülkede tepkilere neden oluyor.

Parlamentoda 17 Nisan'da ön onayı alınan yasa tasarısına karşı her akşam başkent Tiflis'te Parlamento Binası önünde toplanan göstericiler, söz konusu düzenlemenin geri çekilmesini talep ediyor.

Gürcü Hayali Partisi'nin, geçen yıl Tiflis'te büyük tartışmalara yol açan "yabancı etkinin şeffaflığı" konulu yasa tasarısını yeniden parlamentoya sunması, ülkede tepkilere neden oluyor.

Parlamentoda 17 Nisan'da ön onayı alınan yasa tasarısına karşı her akşam başkent Tiflis'te Parlamento Binası önünde toplanan göstericiler, söz konusu düzenlemenin geri çekilmesini talep ediyor.

Dün ve önceki gece de sokaklara çıkan göstericiler Gürcistan ve AB bayraklarıyla yaklaşık 8 kilometre yürüyerek, "Rus yasasına hayır" sloganları attı. Tasarının, ülkenin AB ile entegrasyonu sürecine bir tehdit oluşturduğunu savunan Batı yanlısı göstericiler eylemlerin her gece devam edeceğini açıkladılar.

Geçen yıl tepkiler üzerine geri çekilen tasarıda sadece küçük değişiklikler yapıldı. "Yabancı etki ajanı" yerine bu sefer "yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon" tanımı kullanılıyor.

Başbakan İrakli Kobakhidze hükümet olarak açık ve şeffaf çalıştıklarını ifade ederek, ülkesinde faaliyet gösteren tüm sivil toplum kuruluşlarının da şeffaf çalışmaları gerektiğini vurgulamıştı. İktidar partisi, ülkede faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının finansmanının yüzde 90'ından fazlasının şeffaf olmadığını savunuyor. Ülkesindeki uluslararası mali kuruluşların Gürcistan'daki STK ve medya gibi kurumlara sağladıkları finansman hakkında şeffaf bilgi alınmasının imkansız olduğunu belirtiyor.

İktidardaki Gürcü Hayali Partisi, "yabancı etkinin şeffaflığı" yasa tasarısını ilk olarak Mart 2023'te parlamentoya sunmuştu. Tasarı, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurt dışından alan Gürcü kuruluşların "yabancı ajan" olarak kaydolmalarını veya para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyordu.

Muhalifler ve Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, tasarının Rusya'nın talimatıyla hazırlandığını ileri sürerek, iptal edilmesini istemişti. Muhalifler, tasarının iptal edilmesi için gösteriler başlatırken, parlamentoda milletvekilleri arasında kavgalar çıkmış, Tiflis sokaklarında protestolar düzenlenmişti. Gösterilerin büyümesi üzerine tasarı geri çekilmişti.

ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de Gürcistan'ı, AB'nin değerleriyle uyumsuz olduğunu belirttiği tasarıyı geçirmemesi konusunda uyardı.

Yasaya kim, neden karşı çıkıyor?

• Muhalefet tasarıyı "Rus yasası" olarak adlandırıyor ve Kremlin’in muhalefeti susturmak için kullandığı yasalarla kıyaslıyor.
• Tasarıyı eleştirenler, yasanın kabulünün Gürcistan’ın, Batı’ya entegrasyon şansını kaybetmesine ve Rusya’ya daha da yakınlaşmasına neden olabileceğini belirtiyor.
• İktidar ülkede faaliyet gösteren tüm STK’lerin şeffaf çalışmaları gerektiğini ileri sürüyor.
• Gürcü Hayali Partisi, ABD’de 1938’de kabul edilen FARA’yı (Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası) model aldığını iddia ediyor. FARA, ABD’de faaliyet gösteren yabancı hükümetler, politik gruplar veya bireylerin, Amerikan halkına veya hükümetine karşı faaliyetlerini ve finansman kaynaklarını açıkça bildirmelerini gerektiriyor.

JEOPOLİTİK KAPIŞMANIN MERKEZİNDE

1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlığına kavuşan 3,7 milyon nüfuslu Gürcistan, Güney Kafkasya’da kritik bir kavşakta yer alıyor. Batı ile Rusya arasında nüfuz mücadelesine sahne olan ülke ikiye ayrılmış durumda. Gürcistan, Rusya, Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan’ın yakınında, petrol ve doğalgaz boru hatlarının geçtiği ve Karadeniz’e kıyısı olan bir bölgede stratejik bir konuma sahip. Gürcistan, Rusya ve Batı arasında sıkıştı ve Moskova ile bir savaş yaşadı. ABD ve AB Gürcistan üzerinden Kafkasya’ya yerleşme niyetinde.