Pandora Belgeleri'nde ne var: Blair'dan Aliyev'e vergi kaçırma sırları

Panama, Belize, Kıbrıs, Birleşik Arap Emirlikleri, Britanya Virjin Adaları, Singapur ve İsviçre'nin de dahil olduğu ülke ve bölgelerden 14 finansal hizmet şirketine ait 12 milyon dokümanı inceledi. Pandora Belgeleri'nde; 6,4 milyon belge, 2,9 milyon görsel, 1,2 milyon e-posta ve 467 bin excel tablosu bulunduğu belirtiliyor.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre; belgeler ülkede gayrimenkul alımı yapan 95 bin civarı off-shore şirketin arkasındaki bazı gerçek kişileri de ortaya çıkarttı. Belgeler 90 ülkeden 330 politikacının da aralarında bulunduğu kişilerin, off-shore şirketler aracılığıyla servetlerini sakladığını gösteriyor.

• More than 11.9M confidential files
• More than 600 journalists
• 150 news outlets
• 2 years of reporting

The #PandoraPapers offer insights into why governments and global organizations have made little headway in ending offshore financial abuses. https://t.co/5JF4u2V4eN pic.twitter.com/IF7VEiBhFz
— ICIJ (@ICIJorg) October 4, 2021

Bu zamana kadar sızdırılan en büyük data

Pandora Belgeleri'nde 6,4 milyon belge, 3 milyona yakın resim, 1,5 milyondan fazla e-posta ve neredeyse yarım milyon excel tablosu bulunuyor. Pandora bu verilerle bu zamana kadar yayınlanan diğer belgelerden daha büyük bir veriye sahip.

Vergi cenneti ve Off-shore ne demek?

Pandora Belgeleri genellikle para ve diğer varlıkları gizlemek için kullanılan, sınırlar ötesine yayılan karmaşık şirket ağlarını ifşa ediyor. Örneğin bir kişi Birleşik Krallık'taki bir evi, başka bir ülkede kurduğu bir şirket üzerinden alabilir. Bu ülkelere off-shore deniyor.

Şirket kurmanın kolay olduğu, şirket sahiplerinin kimliğini ortaya çıkarmanın zor olduğu, kurumlar vergisinin düşük olduğu veya hiç bulunmadığı bu ülkelere "vergi cenneti" de deniyor.

Vergi cenneti olarak bilinen ülkelere dair net bir liste olmasa da, Cayman Adaları ve Britanya Virjin adaları gibi Britanya Denizaşırı Toprakları ile İsviçre ve Singapur gibi ülkeler en bilinenleri olarak sıralanıyor.

Aliyev ailesi 400 milyon sterlin değerinde mülk aldı

Araştırma sonucunda Aliyevler ve yakınındaki kişilerin Birleşik Krallık'ta 400 milyon sterlinden fazla mülk alımına dahil olduğu ortaya çıktı.

2003 yılında cumhurbaşkanı olan İlham Aliyev'in 2017 yılında kendisiyle bağlantılı yaklaşık 3 milyar doları paravan şirketler aracılığıyla akladığı ortaya çıkmıştı. Pandora Papers ise Aliyev ailesinin üç çocuğunun Britanya Virjin Adaları'nda kayıtlı 44 firma üzerinden özellikle Londra ve civarında yüz milyonlarca dolardan fazla mülk alım satımı yaptığını ortaya koyarken, 2013 yılında dedelerine devrettikleri offshore firmalarının 2006-2017 yılları arasında 500 milyon dolar değerinde gayrimenkul satın aldığını gösteriyor.

Belgelerde eski İngiliz Başbakan Tony Blair da çıktı

Pandora Belgeleri'nde Tony ve Cherie Blair'ın servetlerini sakladıklarına dair bir bilgi yok. Fakat belgeler, çiftin 6,45 milyon sterlinlik mülk alımında neden damga vergisi ödemediğini gösteriyor. İşçi Partili eski Başbakan ve hukukçu eşinin, Londra merkezindeki Marylebone'da bulunan evi Temmuz 2017'de almak için, evin sahibi olan off-shore şirketi satın alma yolunu tercih ettiği belirtiliyor.

İngiltere'de bu şekilde alım yapmak yasal olsa da Blair'ın daha önce bu tür yasal boşlukları kullanarak vergiden kaçınmayı kınayan açıklamalar yaptığı biliniyor.

Ürdün Kralı Abdullah 70 milyon sterlinlik mülk alımı yapmış

Pandora Belgeleri, ülkesinde otoriter bir rejim sürdüren ve vergi artışları ile uyguladığı kemer sıkma politikaları protestolara neden olan Kral Abdullah'ın Birleşik Krallık ve ABD'de, off-shore şirketleri kullanarak gizlice 70 milyon sterlinden daha fazla mülk alımı yaptığını gösteriyor. Kral Abdullah'ın avukatları ise bu mülklerin "kişisel servetiyle alındığını ve bu alımlar için off-shore şirketlerin kullanılmasının yanlış bir şey olmadığını" söyledi.

Şeyh Hamad bin Casim bin Cabir el-Sani - Katar

DW Türkçe'nin haberine göre, Bugüne kadar Katar Başbakanı, Dışişleri Bakanı ve ardından Emirlik'in mali gücünü sağlayan 300 milyar dolarlık bir fon olan Katar Yatırım Otoritesi'nin başkanı olarak görev yapan, Ortadoğu'daki sayısız çatışmada çeşitli aktif rollerde bulunan Şeyh Hamad bin Casim bin Cabir el-Sani'in birçok farklı alanda offshore şirketleri kullandığı belgelerden sızdırılan bilgiler arasında.

Belgelere göre birden çok offshore firmasının kurucusu, hissedarı ya da temsilcisi olarak görünen el-Sani, yatırım yapmak, servetini yönetmek ve ailesinin de menfaatlerini korumak için offshore firmaları aktif bir şekilde kullanıyor.

Pek çok ülkeye dair veriler sızdırıldı

Kenya Devlet Başkanı Uhuru Kenyatta ve ailesinden altı kişi bir dizi off-shore şirket ağına sahip. Bu kişilerin 11 şirketle ilişkisi var ve şirketlerden birinin varlığı 30 milyon dolar.

Pakistan Başbakanı İmran Han'ın yakın çevresinden kişiler, milyonlarca dolarlık varlığı bulunan şirketler ve tröstlerin gizli sahibi.

Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis'in kurduğu bir hukuk şirketi, bir dizi off-shore şirketin gerçek sahibi olan, yolsuzlukla suçlanan bir Rus politikacıyı gizlemek için sahte sahipler sağladı. Şirket bu suçlamayı reddediyor.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenski gizli bir off-shore şirketindeki hisselerini 2019'daki seçimi kazanmadan kısa süre önce transfer etmiş.

Eski bir bankacı olan Ekvador Devlet Başkanı Guillermo, yakın akrabalarına düzenli ödeme yapan bir Panama vakfının yerine ABD'nin Güney Dakota eyaletindeki bir tröste ödeme yaptırmaya başlamış.

Pandora Papers'tan çıkan iddia: Saray müteahhiti 750 milyon lira kaçırdı