Erdoğan, Şanghay aile fotoğrafında

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Semerkant'taki Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi'ne katılan liderlerle birlikte, kentin yeni inşa edilen ve 'Ebedi Şehir' olarak anılan bölgesini gezdi.

Erdoğan, komplekste Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ve diğer liderlerle sohbet etti.

Gezi sırasında Putin ile ayrıca sohbet eden Erdoğan, komplekste incelemelerde bulundu.

Türkiye’nin ŞİÖ ile diplomatik ilişkisi nedir?

Türkiye’nin Rusya ile stratejik ortaklığının başlamasının ardından Erdoğan’ın ŞİÖ’ye ilgisinin arttığı biliniyor. Erdoğan, Putin ile 2012’de yaptığı bir görüşmede “Bizi Şanghay İşbirliği Örgütü’ne alın” dediğini söylemişti.

Türkiye, 2013’te ŞİÖ ile diyalog ortaklığı anlaşması imzalayarak örgüt ile hukukî ilişkisini başlattı. Bu anlaşma, 2017’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) onaylanarak yürürlüğe girdi.

ŞİÖ nedir?

Rusya, Çin, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan tarafından 1996’da kurulan Şanghay Beşlisi, ilk aşamada güvenlik amaçlı ve üye ülkelerin teröre karşı birlikte hareket etmelerini amaçlayan bir çerçevede kuruldu. Bu dönemlerde içinde Rusya’nın ve Çin’in bulunması, Şanghay Beşlisi’nin NATO’ya alternatif bir örgüt olduğu düşüncesini pekiştirdi.

Şanghay Beşlisi, 2001’de Özbekistan’ı da tam üye yaparak Şanghay İşbirliği Örgütü adını aldı. Örgütün işbirliği kapsamında ekonomi, ticaret, enerji ve diğer stratejik alanlar da yer alıyor.

İki ana jeopolitik ekseni bulunuyor

Şanghay İşbirliği Örgütü’nde Rusya ve Çin olmak üzere iki ana jeopolitik eksen bulunuyor.

Orta Asya ülkeleri ve Hindistan, Rusya eksenine yakın dururken, Pakistan ve İran Çin eksenine daha yakın görünüyorlar.

Kimi uzmanlara göre, Türkiye’nin ekonomik, siyasi ve askeri gücünü önemseyen Örgüt üyeleri, kendi saflarında yer alacak bir Türkiye için büyük heyecan duyuyor.