Vietnam'da gerçekleşen tarihin en büyük banka dolandırıcılığı davasının duruşması sonuçlandı. Milyarder Truong My Lan, ülkenin önde gelen bankalarından birinde 44 milyar dolarlık kredi yolsuzluğu yapmaktan suçlu bulundu ve idam cezasına çarptırıldı.

67 yaşındaki emlak müteahhidi Truong My Lan, 11 yıl boyunca bankadan yasadışı yollarla 44 milyar dolarlık kredi çektiği için mahkum edildi. Savcılar, bu miktarın 27 milyar dolarının geri alınamayabileceğini belirtti. Davaya ilişkin detaylar alışılmadık bir şekilde kamuoyuna açıklandı. 2,700 kişinin ifade verdiği, 10 devlet savcısının ve yaklaşık 200 avukatın davaya müdahil olduğu belirtildi. Toplamda 104 kutu içinde 6 ton ağırlığındaki kanıtlar mahkemeye sunuldu. Truong My Lan'ın suçlamaları reddetmesine rağmen, 85 sanıkla birlikte yargılandı.

Vietnam'da yolsuzlukla mücadele kampanyası, tarihinin en dramatik dönemlerinden birini yaşadı. Eski ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi David Brown, bu durumu "Komünist dönemde böyle bir yargılamanın olmadığını" söyleyerek değerlendirdi. Kampanya, Komünist Parti Genel Sekreteri Nguyen Phu Trong liderliğinde yürütülüyor ve ülkenin en üst düzey yetkililerinin istifasına ve yüzlerce kişinin hapse atılmasına neden oldu.

Truong My Lan, eski adı Saigon olan Ho Chi Minh City'de yaşayan Çin-Vietnamlı bir ailenin çocuğudur. Annesiyle birlikte pazar tezgahında işe başlayan Lan, ekonomik reformlarla birlikte emlak sektörüne yöneldi. 1990'larda büyük bir otel ve restoran portföyüne sahip oldu.

Vietnam'da, gelirlerini genellikle gayrimenkul sektöründen sağlayan varlıklı bir kesim bulunmaktadır. Ancak, ülkenin ekonomisi büyüdükçe yolsuzluk da artmaktadır. Truong My Lan, 2011'de üç küçük bankanın birleşmesini sağlayarak Saigon Ticaret Bankası'nı kurdu. Ancak yasalar, bir kişinin bir bankada yüzde 5'ten fazla hisseye sahip olmasını yasaklamaktadır. Savcılar, Lan'ın bu kuralı yüzlerce paravan şirket aracılığıyla ihlal ettiğini iddia etti. Ayrıca, büyük miktarda rüşvet vererek kredilerinin incelenmemesini sağladığı suçlamasıyla da karşı karşıya kaldı.

TRUONG MY LAN KİM?

Truong My Lan, eski adı Saigon olan Ho Chi Minh City'de Çin-Vietnamlı bir aileden geliyor.

Ho Chi Minh Kenti'nde, Güney Vietnam'ın anti-komünist başkenti olduğu günlerden bu yana Vietnam ekonomisinin ticarinde geniş pay sahibi büyük bir etnik Çinli topluluk yaşıyor.

Annesiyle birlikte bir pazar tezgahında kozmetik ürünleri satarak iş hayatına atılan Truong My Lan, Komünist Parti 1986'da Doi Moi olarak bilinen ekonomik reform dönemini başlattıktan sonra arazi ve mülk satın almaya başladı.

1990'lı yıllarda geniş bir otel ve restoran portföyüne sahip oldu.

Vietnam, dünyada Çin'e alternatif bir imalat sektörüyle tanınsa da, varlıklı Vietnamlıların çoğu gelirlerini gayrimenkul sektöründe kazanıyor.

Vietnam'da tüm araziler resmi olarak devlete ait ve bu arazilere erişim genellikle devlet yetkilileriyle kişisel ilişkilere dayanıyor.

Bu nedenle ülkenin ekonomisi büyüdükçe yolsuzluk da artıyor.

2011 yılında Truong My Lan, Ho Chi Minh City'de tanınmış bir iş insanı haline gelmiş ve nakit sıkıntısı çeken üç küçük bankanın birleşmesini öncülük etmesine izin verilmişti.

Ortaya çıkan banka, Saigon Ticaret Bankası'ydı.

İDDİALAR NEYDİ?

Vietnam yasaları herhangi bir kişinin herhangi bir bankada yüzde 5'ten fazla hisseye sahip olmasını yasaklıyor.

Ancak savcılar, Truong My Lan'ın yüzlerce paravan şirket ve vekili olarak hareket eden kişiler aracılığıyla Saigon Commercial'ın yüzde 90'ından fazlasına sahip olduğunu söylüyor.

Truong My Lan, bu gücü kullanarak yönetici pozisyonlarına kendi çalışanlarını atamak ve daha sonra kontrol ettiği paravan şirketlerin talep ettiği yüzlerce kredi başvurusunu onaylamaları için emir vermekle suçlandı.

Bu kredilerin tutarı, bankanın tüm kredilerinin yüzde 93'ünü oluşturuyor.

Savcılara göre Truong My Lan, Şubat 2019'dan itibaren üç yıl boyunca, şoförüne bankadan 108 trilyon Vietnam dongu, yani 4 milyar dolardan fazla nakit çekmesini ve bodrum katında saklamasını emretti.

Bu kadar nakit paranın ağırlığı, tamamı Vietnam'ın en yüksek değerli banknotlarından oluşsa bile iki tona yakın.

Truong My Lan ayrıca kredilerinin hiçbir zaman incelenmemesini sağlamak için cömertçe rüşvet vermekle suçlandı.