Gidişini 'sürü içgüdüsüne' bağladı... Basın, bebeğini ilk kez istifasında gördü
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, hakkında çıkan istifa haberleri ardından Downing Sokağı 10 Numara'daki başbakanlık konutu önünde gazetecilere açıklama yaptı. Johnson istifa ettiğini duyurarak "Yeni bir lider gelene kadar hizmet edeceğim" dedi.
Boris Johnson’ın 372 saniye süren istifa konuşması yaptığı sırada yanında eşi Carrie ve ilk kez görüntülenen bebeği Romy de vardı. "Durumun acı verici" olduğunu belirten Johnson, "Son birkaç gündür meslektaşlarımı, anketlerde sadece birkaç puan gerideyken hükümet değiştirmenin tuhaf olacağına ikna etmeye çalıştım. Ancak Westminster'da gördüğümüz gibi sürü içgüdüsü güçlüdür ve sürü hareket ettiğinde eyleme geçer" diye konuştu.
Boris Johnson'ın eşi Carrie ve ilk kez görüntülenen bebeği Romy
İngiltere’nin önde gelen gazetelerinde Daily Mail, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın nihayet bugün "kimsenin vazgeçilmez olmadığını" kabul ederek istifasını açıkladığını ancak Downing Street'te birkaç ay daha kalmak için mücadele ederken bir de "birlik kabinesi" kurduğunu belirtti. Gazetede yayınlanan habere göre Johnson, Downing Street'te yaptığı açıklamada milletvekillerinin açıkça bir değişim istediğini ve yeni bir Muhafazakâr lider atandığında görev süresinin sona ereceğini teyit ederken iyimser bir ton kullanmaya çalıştı.
Konuşması 372 saniye sürdü
Eşi Carrie ve ilk kez görüntülenen bebeği Romy’nin de bulunduğu basın toplantısında Johnson, 372 saniye süren konuşmasında durumun “acı verici” olduğunu söyledi ve kendisini görevden alma hareketini “eksantrik” olarak nitelendirdi. Ancak büyük oy farkı almasının yanı sıra aşıların yaygınlaştırılması, Brexit ve Ukrayna'nın yardımına koşmak gibi başarılarına işaret etti.
Boris, 2019'daki ezici üstünlüğünü sağlayan seçmenlere mesajının "Bu inanılmaz yetki için teşekkür ederim" olduğunu söyledi ve bu kadar çok mücadele etmesinin nedeni olarak da vadettiklerini yerine getirmenin “görevi” olduğunu düşünmesini gösterdi. Yeni Muhafazakar Parti lideri seçilene kadar görevde kalma sözü veren Johnson, şunları söyledi: "Bugün, yeni bir lider gelene kadar görev yapacak bir kabine atadım. Son birkaç gündür bu yetkiyi bizzat teslim etmeye devam etmek için bu kadar çok mücadele etmemin nedeni sadece bunu yapmak istemem değil, aynı zamanda 2019'da yapmaya söz verdiğimiz şeyi yapmaya devam etmenin benim işim, görevim ve size karşı yükümlülüğüm olduğunu hissetmemdi. Son birkaç gündür meslektaşlarımı, bu kadar çok şey yaparken, bu kadar geniş bir yetkiye sahipken ve anketlerde sadece birkaç puan gerideyken hükümet değiştirmenin tuhaf olacağına ikna etmeye çalıştım. Hatta birkaç ay boyunca oldukça acımasızca eleştirildikten sonra bile. Ancak Westminster'da gördüğümüz gibi sürü içgüdüsü güçlüdür ve sürü hareket ettiğinde hareket eder. Siyasette hiç kimse vazgeçilmez değildir. Zeki ve Darwinist sistemimiz, bu ülkeyi zor zamanlarda ileriye götürmeye eşit derecede kararlı başka bir lider çıkaracaktır. Sadece ailelere yardım etmekle kalmayacak, aynı zamanda iş yapma biçimimizi değiştirecek ve geliştirecek; işletmeler ve aileler üzerindeki yükleri azaltacak ve evet, vergileri düşürecek. Yeni lidere, her kim olursa olsun, elimden geldiğince destek vereceğimi söylüyorum.”
"Gidişimle rahatlayacak, belki de hayal kırıklığına uğrayacak birkaç kişi olacağını biliyorum" diye konuşan Johnson, sözlerini şöyle sürdürdü: "Dünyanın en iyi işini bıraktığım için ne kadar üzgün olduğumu bilmenizi isterim ama ne yapalım. Şimdi Ukrayna halkına şunu söylemek isterim ki, Birleşik Krallık olarak özgürlük mücadelenizi ne kadar sürerse sürsün desteklemeye devam edeceğiz. Şu anda her şey bazen karanlık görünse de, birlikte geleceğimiz altın değerinde."
İngiltere'de yeni Başbakan'ın seçilmesine ilişkin takvimin bir dahaki hafta açıklanacağı ifade edildi.
İngiliz basını yazmıştı
BBC ve Sky News de dahil olmak üzere birçok İngiliz medya kuruluşu Başbakan Boris Johnson'ın istifa edeceğini yazdı. BBC'nin haberinde, Johnson'ın bugün Muhafazakar Parti lideri olarak istifa edeceğini ancak sonbahara kadar Başbakan olarak görevine devam edeceği belirtildi. Öte yandan, Johnson'ın kendi partisi içinde benzeri görülmemiş isyan devam ederken, 50'den fazla üst düzey yetkili hükümetten istifa etti. Johnson'un birkaç saat içinde açıklama yapması bekleniyordu.
İşçi Partisi liderinden istifa yorumu: İyi haber
İngiltere'de ana muhalefet İşçi Partisi'nin lideri Keir Starmer, Boris Johnson'ın istifa edeceği yönündeki iddialara "iyi haber" yorumunu yaptı. Starmer, Twitter'da paylaştığı açıklamasında "O hiçbir zaman göreve uygun değildi" ifadelerini kullanarak, "O, yalan, skandal ve dolandırıcılıktan sorumlu oldu. Ve suç ortağı olan herkes de utanç duymalıdır"
Johnson'ın istiafsının daha önce gerçekleşmesi gerektiğini ifade eden Starmer, paylaşımına, "Uygun bir hükümet değişikliğine ihtiyacımız var. İngiltere için taze bir başlangıca ihtiyacımız var" notunu düştü.
The Conservatives have overseen 12 years of economic stagnation, declining public services and empty promises.
— Keir Starmer (@Keir_Starmer) July 7, 2022
We don’t need to change the Tory at the top – we need a proper change of government.
We need a fresh start for Britain. pic.twitter.com/uMxRTomXX9
'Bu gece gitsin'
İki eski bakan İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Guardian'a konuştu. İsimleri açıklanmayan bakanlar gazeteye verdiği demeçte, Johnson'ın sonbahara kadar Başbakanlık görevinde kalmasının mümkün görünmediğini ifade ettiler. Eski bakanlardan biri: "Bu geceye kadar gitmesi gerekiyor, Raab görevi devralmalı" derken bir diğer eski bakan ise şu ifadeleri kullandı: "Bugün resmi mühürlerini teslim etmeli ve gitmeli. Böylece geçici bir Başbakanımız olabilir."
Yine Guardian'a konuşan eski bir hükümet danışmanı Johnson'ın görevde kalmasının "tehlikeli" olduğunu ifade ederken bir başka eski bakan ise Başbakanı "yüz karası" olarak nitelendirdi.
'Soytarının düşüşü'
İngiltere'nin önde gelen dergilerinden The Economist ise ülkede devam eden istifa silsilesini "Kaderine terk edilmiş bir başbakan ve ıstırap içinde bir ülke" yorumuyla yayınladı. Economist tarafından yayınlanan görselde, elinde İngiltere bayrakları ve kafasında kaskıyla Johnson'ın bağlı bulunduğu ipten düşüşü gösteriliyor. Kapakta ise dergi, "Soytarının düşüşü" ifadelerini kullandı.
İstifa depremi
Geçtiğimiz gün Sağlık Bakanı Sajid Javid ve Maliye Bakanı Rishi Sunak'ın istifasıyla birlikte başlayan kriz şu ana kadar 31 bakan ve milletvekilinin istifa etmesine neden oldu. Johnson'ın yönetimine duyulan "güvensizlik" nedeniyle yapılan istifalar son 24 saat içerinde gerçekleşti.
İngiltere'de Çocuk ve Aileden Sorumlu Bakan Will Quince, Ulaştırma Bakan Yardımcısı Laura Trott, okullardan sorumlu bakan Robin Walker, İçişleri Bakan Yardımcısı Victoria Atkins, Jo Churchill, İhracat Bakanı Mike Freer de Boris Johnson'ın hükümetinden istifa etti. İngiltere basınına göre, Hükümetin yaklaşık 5'te 1’inin şu ana kadar istifa ettiği bildirildi.
Öte yandan, üst düzey hükümet yetkililerinin de istifaları sürüyor. Son olarak Galler Bakanı Simon Hart'ın görevini bıraktığı açıklandı. Hart yazdığı istifa mektubunda, "Parlamentoya karşı şeffaflık ve samimiyet eksikliğinizin doruk noktasına ulaştınız. Geçmişte cinsel istismar iddiaları olduğunu bildiğiniz birini atamanız bardağı taşırdı.Bu, halkın güvenine ve hükümete, demokrasiye ve hukuka saygısına ve Muhafazakar Parti’nin uzun geleneğine ciddi şekilde zarar veriyor" ifadelerini kullandı.
Ayrıca ülke basınında 36 saatte 50'den fazla kişinin istifa ettiği yazıldı.
'Yola devam'
İngiltere'de iktidardaki Muhafazakar Parti milletvekilleri içinden hükümetteki görevlerinden istifa edenlerin sayısı hızla artarken Başbakan Boris Johnson ise dün yaptığı açıklamasında "Zorlu koşullarda bir başbakanın işi yola devam etmektir ve ben de bunu yapacağım" demişti. Johnson, öte yandan "ancak hükümetin çalışmalarına devam edemeyeceğini fark ederse istifa edeceğini" de sözlerine eklemişti.
'Sürdürülebilir değil'
İskoçya Bölgesel Hükümeti Başbakanı Nicola Sturgeon, Boris Johnson'ın sonbahara kadar başbakan olarak kalmasının "sürdürülebilir" olmadığını düşündüğünü söyledi.
1. There will be a widespread sense of relief that the chaos of the last few days (indeed months) will come to an end, though notion of Boris Johnson staying on as PM until autumn seems far from ideal, and surely not sustainable? https://t.co/SQXuCC1HYH
— Nicola Sturgeon (@NicolaSturgeon) July 7, 2022
Sturgeon, Johnson'ın İskoçya'nın ikinci bağımsızlık referandumuna izin vermemesi ardından, "Başbakan olarak yaptığı son eylem?" tweetini atmıştı.
İngiltere'de hükümet krizi
Ülkesinde sert bir Covid-19 kısıtlamaları politikası izeleyen Johnson'ın o dönemde Başbakanlık Konutu'nda verilen partiler (Pertygate skandalı) nedeniyle yoğun istifa baskısı altına girmişti. Başbakan Boris Johnson ara seçimleri kaybetse de görevi bırakmayacağını söylemişti. Bu olayların arıdndan Johnson 6 Haziran'da partisinin meclis grubunda yapılan güven oylamasını 148'e karşı 211 oyla kazanmıştı.
Partygate skandalı dışında Johnson'a yönelik eleştirilerin temelinde Muhafazakar Parti'nin Parlamento'daki Grup Yöneticisi Chris Pincher hakkında son dönemde ortaya atılan iddialar yatıyor. Pincher, The Sun gazetesinde hakkında çıkan taciz haberlerinden sonra görevinden istifa etmişti. Başbakan Johnson Chris Pincher hakkında geçmişte çıkan benzer iddialardan haberdar olmasına karşın onu bu göreve getirmekle suçlanıyordu.
